Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định còn mập mờ trong giao đất xây dựng chùa Bái Đính, Tam Chúc

Ngày 21/8, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cho biết đã có văn bản trả lời đại biểu quốc hội (ĐBQH) về việc cấp hàng ngàn ha đất để doanh nghiệp xây chùa, trong đó có chùa Bái Đính, tỉnh Ninh Bình và chùa Tam Chúc, tỉnh Hà Nam.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đã có chất vấn về việc: Căn cứ nào để cấp hàng ngàn ha đất tại Ninh Bình, Hà Nam, Thái Nguyên, Hải Phòng… để doanh nghiệp xây chùa? Việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không? Việc giao đất được tính giá như thế nào?

Trực tiếp ký văn bản trả lời, Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà cho biết, Luật Đất đai quy định việc giao đất, cho thuê đất căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt.

Cụ thể, khu núi chùa Bái Đính có quy mô diện tích hơn 1.005,3 ha, nằm trong quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

Việc giao đất ở chùa Bái Đính chưa thể hiện được mục đích sử dụng đất, đối tượng được giao đất...

Từ năm 2006 đến năm 2012, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành 9 quyết định thu hồi diện tích 518,3 ha đất (chiếm 51,5% so với quy hoạch được duyệt). Trong đó gồm đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân; đất do BQL rừng phòng hộ huyện Gia Viễn; đất do UBND xã quản lý và đất hoang, đất xâm canh.

Số đất này được giao cho 3 cơ quan gồm: Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) hơn 495 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính; Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An 18,6 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính và UBND huyện Gia Viễn 4,3 ha để mở rộng khu dân cư hiện hữu.

“Việc giao đất cho 3 đơn vị như trên để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, xây dựng khu tâm linh là chưa thể hiện rõ đối tượng được giao đất để quản lý hay giao đất để sử dụng; không thể hiện chế độ sử dụng đất (giao có thu tiền hay không thu tiền, hay thuê đất, không xác định thời hạn sử dụng đất); không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất theo quy định của Luật Đất đai nên chưa đủ cơ sở để xác định diện tích phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, căn cứ để xác định giá đất”- văn bản trả lời ghi rõ.

Bộ TNMT cũng chỉ ra vấn đề bất cập, chưa rõ ràng trong giao đất ở chùa Tam Chúc (Hà Nam) của "đại gia" Xuân Trường

Đối với chùa Tam Chúc tại tỉnh Hà Nam, chùa Tam Chúc mới xây dựng gần chùa cổ Tam Chúc, thuộc quy hoạch  Khu du lịch Quốc gia Tam Chúc tại thị trấn Ba Sao và xã Khả Phong, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam với diện tích khoảng 4.000 ha. Bộ TNMT cũng cho biết, còn nhiều vấn đề bất cập trong việc giao đất.

Cụ thể, từ năm 2006 đến năm 2009 - UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành 4 quyết định thu hồi đất và giao cho Sở Thương mại - Du lịch để phát triển Khu du lịch Tam Chúc, với tổng diện tích là 815,1 ha. Từ năm 2008 đến năm 2011, UBND tỉnh Hà Nam ban hành 2 quyết định thu hồi đất đã giao và giao toàn bộ diện tích 815,1 ha nói trên cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu du lịch Tam Chúc theo dự án được duyệt.

Trong đó, Quyết định số 1364 ngày 04/11/2008 cho doanh nghiệp này thuê đất với diện tích hơn 500 ha, thời hạn 50 năm. Quyết định số 1380 ngày 09/11/2011 giao hơn 300 ha đất, hình thức giao đất để quản lý và đầu tư xây dựng khu du lịch, nhưng không yêu cầu phải bàn giao lại cho Nhà nước sau khi hoàn thành xây dựng.

Từ đó, Bộ trưởng Bộ TNMT khẳng định: “Các quyết định giao đất của tỉnh còn chưa rõ ràng về nội dung: Mục đích sử dụng chỉ thể hiện “đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc” mà không thể hiện loại đất cụ thể theo quy định tại Điều 13 của Luật Đất đai; chưa xác định được mục đích sử dụng đất cụ thể trong từng quyết định (do tại thời điểm giao đất chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng) là không thống nhất và thiếu cơ sở để tính tiền thuê đất (nếu trong phạm vi đất cho thuê có cả các công trình tôn giáo tín ngưỡng và trong phạm vi đất giao quản lý không thu tiền có cả công trình cho mục đích kinh doanh thương mại)”.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị quản lý chặt chẽ việc cấp phép, đầu tư các dự án tâm linh.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị UBND các tỉnh, thành phố cần quản lý chặt chẽ việc cấp phép đầu tư sau khi đã đánh giá đầy đủ giữa chi phí và lợi ích của việc thực hiện dự án khu di tích lịch sử-văn hóa, danh lam thắng cảnh; rà soát lại các quy hoạch, kế hoạch các dự án đầu tư đang xin cấp phép, các dự án đang triển khai để có những biện pháp điều chỉnh và quản lý phù hợp.

Bên cạnh đó cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các dự án có vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, đặc biệt là các dự án có liên quan tới khu di sản thiên nhiên, di sản văn hóa mà chưa có đánh giá đầy đủ tác động môi trường.

Minh Quang