Bò nướng của má

Ngày nay, món bò nướng có rất nhiều biến tấu - Ảnh: Internet

Hồi đó, do nhà tôi đông con, những bữa cơm thường ngày chỉ có mấy món đơn giản thay đổi theo từng bữa chợ nhưng với bọn trẻ con đang tuổi lớn, bữa cơm nào cũng ngon. Dù vậy, ba tôi vẫn thích có những bữa cơm cuối tuần đặc biệt để cả nhà cùng ngồi ăn và vui vẻ trò chuyện. Điều đó trở thành nếp nhà nên cuối tuần nào, chị em tôi cũng háo hức chờ đợi bữa cơm ngon nhất trong tuần.

Những món ăn được má nấu vào dịp cuối tuần thường là cơm gà, cháo vịt, phở, bún các loại mà má học được ở đâu đó để thêm vào thực đơn gia đình. Lần đầu tiên má thực hành món bò nướng cũng rất thú vị. Má huy động hết mấy đứa con gái vào việc chuẩn bị nguyên liệu gồm thịt bò, mỡ heo, hành, tỏi, sả, mè, đường tán, rau sống. Đứa thì lột vỏ hành, vỏ tỏi, xắt sả thành từng lát mỏng và đường tán cũng được làm theo như vậy; đứa thì lặt rau, rửa rau… Tôi là chị lớn nên được giao phần rang mè còn má phụ trách khâu xắt thịt bò.

Sau này nhớ lại mới thấy những lúc phụ má làm bếp là những giờ học nữ công gia chánh hữu hiệu nhất. Có những điều mãi sau này tôi vẫn không quên, chẳng hạn công thức món bò nướng của má. Chưa kể bò nướng còn là món ngon nhất mà tôi được ăn từ trước đến giờ. 

Thịt bò tươi, mềm được xắt thành từng miếng mỏng vừa phải, ướp với hành tỏi và sả băm nhỏ, thêm ít muối và ngũ vị hương, đường tán rồi trộn với mỡ heo đã thắng thành nước, mè trắng rang vàng giã dập. Thịt bò thường được ướp sẵn từ sau bữa cơm trưa. Sau giờ ngủ trưa, má con tôi chuẩn bị cho bữa cơm chiều. Với mấy bó đũa tre đã chẻ đôi, thịt được trải đều kẹp vào giữa rồi lấy cọng lá chuối cột chặt đầu đũa. Ngày xưa chưa có nhiều máy móc hỗ trợ, thức ăn đều được nướng bằng lửa than. Những chiếc vỉ sắt được đặt lên mấy cái lò than hồng vừa phải, những chiếc đũa kẹp thịt được trải lên đó.

Thời gian chị em tôi nướng thịt đủ cho má chuẩn bị nước chấm. Món nước chấm của má tôi cũng cầu kỳ không kém. Trước hết, má lấy cà chua bỏ hột, xắt nhỏ rồi băm nhuyễn, đợi mỡ nóng thì khử tỏi rồi bỏ cà chua vào tao chín, thêm nước nấu sôi lên, nêm mắm đường cho vừa ăn, bỏ cốm nếp giã nhỏ vào.

Món nước chấm vừa ý má tôi nhất phải có màu đỏ hồng đẹp mắt, có độ sánh vừa phải và mặn ngọt chừng mực. Không cần bỏ thêm thịt hay gan heo bằm nhỏ như bây giờ, nước chấm má tôi làm rất hợp với thịt nướng béo ngậy nên ăn không thấy ngán.

Trong ký ức của tôi, những bữa cơm chiều của gia đình lớn ngày xưa rất vui và long trọng dù tiếng cười nói luôn rộn rã. Có một điều đã thành luật lệ trong nhà tôi: không ai được vắng mặt trong bữa cơm. Thế nên có những hôm ba tôi vì công việc về muộn thì cả nhà đều đợi ba về mới dọn cơm. Riêng những ngày cuối tuần, bữa cơm luôn được dọn đúng giờ.

Nhà đông người nên làm gì cũng nhanh vì mỗi người đều có việc của mình. Bữa cơm cuối tuần của nhà tôi như một bữa tiệc nhỏ. Trên cái bàn dài, 2 dĩa thịt bò nướng được dọn ở 2 đầu bên cạnh 2 tô nước chấm màu hồng đậm ngon lành. Nhà tôi thường ăn bò nướng cuốn với bánh tráng nên bàn ăn không bao giờ thiếu 2 dĩa rau sống đầy ắp xà lách và các loại rau thơm kèm mấy trái khế xanh xắt lát cùng dĩa bún với mấy chén cà rốt củ cải chua ngọt.

Bánh tráng đặt trên dĩa, dùng tay thấm nước thoa nhẹ lên mặt bánh, trải rau sống rồi đến mấy miếng thịt và trên hết là một lớp bún mỏng xong cuốn lại và chấm nước chấm rồi thưởng thức. Ngon cực kỳ! Mỗi lần nhớ lại món bò nướng của má, tôi chỉ biết cảm thán như thế.

Lâu lắm rồi tôi không ăn món bò nướng làm theo kiểu của má. Trong những bữa ăn của gia đình nhỏ bây giờ, tôi cũng chưa từng tự làm món ăn ngày xưa mình thích vì ngại khi phải chuẩn bị nhiều thứ mà ăn không bao nhiêu.

Thật ra so với ngày xưa, bây giờ mọi thứ tiện lợi hơn nhiều, hành tỏi hay sả đều được xay sẵn, cứ trộn tất cả với thịt bò xắt sẵn rồi bỏ vào lò nướng là xong. Nhưng tôi cũng thuộc loại cố chấp nên cứ thấy món ăn ngày xưa má làm là ngon nhất.

Bây giờ vào nhà hàng lớn nhỏ gì cũng có món bò nướng với những cái tên rất kêu: bò nướng ngũ vị, bò quanh lửa hồng... Món nào cũng được làm rất cầu kỳ, bắt mắt nhưng khi ăn, tôi vẫn cảm thấy thiếu một thứ gì đó. Sau này, người ta còn sáng tạo bò lúc lắc, cũng là một hình thức khác của món bò mà ở Nha Trang có một nhà hàng nổi tiếng qua nhiều đời đã lôi kéo đông đảo du khách tìm tới.

Bây giờ, nghe nói món bò ở nhà hàng kia không còn như xưa. Tôi chợt nghĩ không biết vì nhà hàng đó đã đổi đầu bếp hay khách hàng đã đổi khẩu vị. Cũng như tôi ăn bò nướng ở chỗ này chỗ kia mà vẫn thấy món thịt nướng má làm năm xưa là ngon nhất. Món ăn ấy luôn hiện về trong tâm trí khi tôi nhớ về má, nhớ về những năm tháng rất hạnh phúc của tuổi thơ mình. Nghĩ về những điều đó chợt thấy lòng chùng lại mà buồn man mác. 

Lưu Cẩm Vân