Bố mẹ chồng có được quyền can thiệp vào việc ly hôn?

Hỏi: Khi tôi và anh kết hôn cách đây hơn 1 năm, bên nhà chồng phản đối rất kịch liệt với lý do không môn đăng hộ đối. Cưới cũng vì tôi có thai. Nhưng không may thai hỏng, từ đó đến nay gần 1 năm tôi sống trong cảnh bị chế nhạo và rất hằn học từ bố mẹ chồng cũng như anh em bên nhà chồng.

Vừa rồi họp gia đình, bố mẹ chồng ra tối hậu thư cho anh phải ly hôn tôi trước khi anh 30 tuổi (năm nay anh 29 tuổi rồi). Ông bà còn tuyên bố nếu anh không làm, ông bà sẽ nhờ chính quyền và tòa án can thiệp để ép tôi phải ly hôn. Tôi rất bức xúc, nhưng không hiểu liệu bố mẹ chồng có làm được như vậy hay không? Và nếu chồng tôi nghe theo bố mẹ chồng để ly hôn tôi thì tôi bắt buộc phải chấp nhận đúng không? Tôi rất mong nhận được lời giải đáp.

Hình minh họa

Trả lời: Chào bạn, chúng tôi rất chia sẻ với bạn về những tổn thương và khó khăn trong cuộc sống mà bạn phải đối mặt từ áp lực phía nhà chồng. Việc một người phụ nữ không may hỏng thai và sống trong cảnh hằn học, chế nhạo với lý do “môn đăng hộ đối” là một việc vẫn tồn tại trong xã hội hiện nay và đáng bị lên án. Trong trường hợp của bạn, với thông tin bố mẹ chồng tuyên bố nếu chồng bạn không chủ động ly hôn, ông bà sẽ nhờ chính quyền và tòa án can thiệp để ép bạn phải ly hôn.

Chúng tôi xin tư vấn để bạn hiểu rõ về những người nào có quyền yêu cầu ly hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình 2014 sau đây. Cụ thể tại điều 51 Luật hôn nhân và gia đình quy định về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn như sau:

“1. Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn.

2. Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”

Như vậy có 3 đối tượng liên quan đến quyền ly hôn là vợ, chồng hoặc cha mẹ, người thân thích khác. Bố mẹ chồng bạn là một đối tượng được quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn, nhưng chỉ khi rơi vào trường hợp tại khoản 2 điều 51 Luật hôn nhân gia đình. Tức là áp dụng vào trường hợp của bạn, chỉ khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ thì bố mẹ chồng mới được quyền yêu cầu. Còn trong các trường hợp bình thường, không có bên vợ chồng nào mắc bệnh như mô tả ở trên, không có ai là nạn nhân của bạo lực gia đình bị ảnh hưởng nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe, tinh thần thì bố mẹ chồng bạn không có quyền quyết định.

Bên cạnh đó, điểm e khoản 2 điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình nghiêm cấm việc cưỡng ép ly hôn. Những người có hành vi cưỡng ép kết hôn có thể bị xử phạt hành chính đối với hành vi cưỡng ép kết hôn, ly hôn, tảo hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện tiến bộ theo quy định tại điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ-CP của Chính Phủ. Tại quy định này mô tả rất rõ hành vi vi phạm là cưỡng ép người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần hoặc bằng thủ đoạn khác.

Luật sư Nguyễn Tấn Thi

Trên thực tế, rất hiếm khi Tòa án chấp nhận yêu cầu của bố mẹ trong việc yêu cầu cho con cái của họ ly hôn, vì rất khó để chứng minh các vấn đề thuộc về khoản 2 điều 51 mà tôi vừa nêu ra ở trên.

Tuy nhiên trong trường hợp chồng bạn nghe theo bố mẹ chồng và nhất quyết ly hôn với bạn thì chồng bạn có quyền làm điều đó. Vì quyền ly hôn đơn phương là của vợ, chồng, theo khoản 1 điều 51 Luật hôn nhân và gia đình và không cần chứng minh điều kiện bạo hành hoặc bệnh tật như đối với trường hợp của bố mẹ mà tôi vừa đề cập.

Điều đáng lưu ý là chồng có bạn có quyền yêu cầu, thì bạn cũng được đảm bảo quyền phản đối yêu cầu chứ không hề bắt buộc phải chấp nhận. Vì để cho phép vợ chồng ly hôn đơn phương, tòa án phải nhận thấy rõ các vấn đề là hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì mới có thể quyết định cho phép ly hôn.

Hy vọng bạn sớm tìm được phương án tốt nhất để giải quyết cho vấn đề của mình.

Luật sư Nguyễn Tấn Thi
(Văn phòng LS Hoa Sen - Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh)