Biết ơn thử thách

Có một câu đáng để suy ngẫm: “Cuộc sống không nhất thiết phải mạnh mẽ, nhưng phải cảm thấy mình mạnh mẽ để đánh giá chính mình”. Đây là một câu nói theo kiểu thách thức hay truyền cảm hứng mà tôi thích.

Nhìn lại cuộc đời, hẳn ít nhất một lần bạn đối mặt với sự mù, điếc một mình mà không ai giúp, ngoài bàn tay và cái đầu của mình.

Qua một mùa dịch bệnh, tuy cuộc sống trong nước đã bắt đầu bình thường trở lại, nhưng con số lây nhiễm trên thế giới chưa thấy dừng lại. Hậu COVID-19 để lại thật sự quá nhiều tổn thương cho con người, cho nền kinh tế toàn cầu có thể phải nhiều năm mới vực trở lại như trước. 

Ảnh mang tính minh họa - SHUTTERSTOCK

Trước hết là về công ăn việc làm. Bạn tôi, kỹ sư công nghệ làm việc cho một công ty sản xuất hàng gia dụng nhỏ kể rằng: “Sau thời gian phong tỏa, lao động các tỉnh về quê tránh dịch nhiều nên bây giờ tuyển dụng rất khó. Cũng có nhiều hồ sơ xin việc làm của các bạn trẻ bám trụ lại thành phố, họ toàn tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi, trước làm kinh doanh, dịch vụ hay các công ty xuất nhập khẩu lớn. Những công ty nhỏ như vầy, trước đây không là đích ngắm của các bạn ấy”.

Để thấy, bất cứ ai trong cuộc đời đều có những năm tháng khó khăn. Có người họa vô đơn chí, vừa qua chuyện này, chuyện khác ập đến không kịp trở tay. Có khi hai, ba cái nạn đến cùng lúc. Sức người có hạn nên gục ngã. Bệnh đau, thất nghiệp, người thân ra đi, vỡ nợ, thị phi, vận rủi đến liên tiếp… Là những chuyện hoàn toàn có thể xảy ra với bất cứ ai, thời điểm nào trong cuộc đời. 

Nhóm bạn nữ thời phổ thông của tôi vừa qua tuổi nghỉ hưu vài năm, thỉnh thoảng gặp nhau cà phê. Chuyện này đan xen chuyện xưa, chúng tôi nhắc cả cái thời gia đình vướng lý lịch thì không vào đại học phải ra chợ buôn bán, trước hết kiếm tiền đỡ đần cha mẹ, thứ nữa không phải trải qua thời gian ăn không ngồi rồi, đếm nỗi buồn theo ngày tháng. 

Mười tám tuổi, cô tiểu thư nọ bước xuống chợ đời, cái gì cũng lạ lẫm, ngơ ngác. Âm thanh va chạm mạnh, một câu cãi nhau cũng khiến cô giật mình. Nghĩ khó mà trụ được, vậy mà ngày tháng dần trôi, rồi cô ấy lập gia đình, sinh con, nuôi con học hành cũng từ cái sạp hàng đó. Cô chắt chiu từng đồng bạc lẻ, mười xu đổi lấy một hào, để con học mẫu giáo, trung học rồi đại học. Khi đứa cuối cùng có việc làm, mẹ tạm biệt chợ về nhà trông cháu.

Thảnh thơi hơn ngày xưa nhiều nhưng lại nhớ chợ, nhớ bạn hàng, âm thanh chợ… Những thứ mà hồi tuổi đôi mươi cứ phải bịt tai, gồng lên, không được nhỏ một giọt nước mắt nào vì phía sau còn một bầy em ăn học. Mình chỉ vậy, nhưng em út phải được học cao hơn.

Ảnh mang tính minh họa - Ảnh: tirachard

Mà đâu phải cứ sáng ra chợ, chiều về, ngồi ky cóp tiền bạc, số trả bạn hàng, số chi tiêu. Bố mẹ bệnh, em bị tai nạn, nhà dột cần sửa chữa… Những năm tháng khó khăn trải dài suốt một đời người, kể sao cho hết.

Bạn khác nhớ lại, tốt nghiệp cao đẳng được phân công về nơi hẻo lánh cách nhà hơn trăm cây số. Chiều thứ Bảy tất tả về thăm nhà rồi chiều Chủ nhật vội vã đi. Mấy năm sống không nổi với đồng lương còi cọc, không đủ tiền xe đi về, thương học trò đến mấy bạn cũng đành nói lời chia tay. Mùa phượng ấy thấm đẫm nỗi buồn bởi chính thức từ đây giã từ bảng đen phấn trắng. 

Về thành phố, cô giáo lơ ngơ không biết làm gì. Bạn gái kéo tay vào nhà bạn để học làm bánh bò bán ngoài chợ. “Ra nghề”, xửng bánh đầu tiên mang ra ngồi đầu chợ, cô giáo đội cái nón, cúi gằm mặt vì sợ ai đó nhận ra. 

Thời gian dần trôi, biết ngẩng đầu với đồng tiền lương thiện kiếm được là lúc bạn nhận ra đôi mắt một người con trai ngày nào cũng ngang qua nhìn mình say đắm. Khó khăn bỗng là chuyện nhỏ khi đôi vai có nơi để tựa những lúc mỏi mệt. 

Cưới nhau chưa được bao lâu, phát hiện chồng bị bệnh nan y trong lúc con còn quá nhỏ, bạn buôn bán, thuốc thang cho chồng, nuôi con lớn lên. Nghĩ lại, người mẹ ấy vẫn không hiểu làm thế nào vượt qua. Với vóc người gầy tong, chưa đến 40 ký mà ngày nào cũng dậy từ tờ mờ sáng đến tối khuya mới chợp mắt một chút đã lại nghe tiếng đồng hồ báo ngày mới. 

Chỉ là một, hai cảnh đời trong vô số cảnh đời, để thấy, sức người không phải có hạn, mà như vô tận khi gặp tình huống cần vượt qua. 

Có gia đình sinh con không được bình thường. Chồng không chịu nổi áp lực nên bỏ đi, người vợ lãnh hết.  Càng thương con phải chịu cuộc đời hẩm hiu, người mẹ càng cố gắng. Cắn răng, chịu đau, không than van. Mục đích duy nhất làm sao cho con có cuộc sống ổn nhất có thể, khó khăn nào cũng vượt qua.

Ảnh mang tính minh họa - Ảnh: interstid

Mới thấy, trải qua những năm tháng khó khăn, con người luôn mạnh mẽ hơn, suy nghĩ thấu đáo và biết chấp nhận từ đó cải thiện cuộc sống. 

Con người phải tự động viên: Bỏ cuộc là thất bại. Chưa thử hết sức thì chưa nói lên được điều gì.

Mỗi người một phần số. Tận nhân lực, tri thiên mệnh. Ai cũng trải qua những thử thách đời người có lầm lỡ, có sa cơ, có tuyệt vọng... Là điều tất yếu của định mệnh để biết cách vượt qua. 

Và khi mọi thứ qua đi, kết thúc có hậu, lại nghĩ về những năm tháng khó khăn như những kỷ niệm, kể lại cho con nghe về ngày tháng tưởng chừng không thể vượt qua ấy như một bài học dạy con biết chuẩn bị tinh thần, rằng ai cũng có giai đoạn khó khăn. 

Kim Duy