Biện pháp phong tỏa giúp Trung Quốc bước đầu đánh bại COVID-19

Trong bối cảnh dịch viêm phổi cấp do vi-rút SARS-CoV-2 gây ra đang lan rộng khắp thế giới, gây thiệt hại lớn về kinh tế, Trung Quốc - nơi dịch COVID-19 khởi phát - cho biết, họ đã tìm ra cách ngăn chặn và kiểm soát dịch bệnh này.

Mạnh tay ngăn dịch

Theo các thống kê chính thức do chính phủ Trung Quốc công bố, nước này dường như đã bắt đầu kiểm soát được dịch bệnh. Số ca nhiễm COVID-19 mới tại Trung Quốc liên tục giảm mạnh những ngày gần đây, trong khi dịch đang bùng phát mạnh ở nhiều nơi khác trên thế giới. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng ghi nhận những tiến triển tích cực này và khen ngợi các biện pháp chống dịch của Bắc Kinh.

Khám bệnh ở một bệnh viện của thành phố Vũ Hán - Ảnh: AFP

Trong khi vài tuần trước đó, Trung Quốc từng có những ngày ghi nhận đến 2.000 ca nhiễm mới, thì hôm 10/3 vừa qua, nước này chỉ xác nhận thêm 24 ca nhiễm mới, theo đài CNBC.

Trung Quốc khẳng định, những tiến triển tích cực nói trên đã chứng minh các biện pháp kiểm soát dịch bệnh của nước này đang phát huy hiệu quả. Các biện pháp đó bao gồm phong tỏa địa bàn có gần 60 triệu người sinh sống tại tỉnh Hồ Bắc, kiểm dịch nghiêm ngặt cũng như hạn chế đi lại đối với hàng trăm triệu công dân và người nước ngoài. Trung Quốc cũng đã bắt đầu tuyên truyền những thành công mà họ đạt được cả trong và ngoài nước.

Nhiều quốc gia đang phải đối mặt với những ca bệnh đầu tiên đã ghi nhận những kinh nghiệm của Trung Quốc một cách thận trọng. Họ cho rằng, thử thách thực sự đối với Trung Quốc là nguy cơ dịch bệnh tái bùng phát khi trẻ em nước này đi học lại, người lao động lại tới các nhà xưởng và các phương tiện công cộng bắt đầu đông đúc trở lại.

Bên cạnh đó, chiến lược mạnh tay của Trung Quốc cũng là lý do khiến các nước khác do dự. Để kiểm soát dịch bệnh, sinh kế và quyền tự do của người dân nước này đã bị ảnh hưởng không nhỏ. Những quốc gia có khả năng học theo Trung Quốc cũng phải cân nhắc những mặt lợi - hại của đối sách này.

Ông Michael T. Osterholm - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Minnesota (Mỹ) - nhận định: “Tôi cho rằng Trung Quốc đã làm rất tốt trong việc đánh bại vi-rút. Nhưng tôi không chắc chắn liệu chiến lược này có bền vững hay không. Trung Quốc đã thực sự đạt được điều gì? Họ đã thật sự kiểm soát được vi-rút hay chỉ mới ngăn chặn được nó?”.

Chỉ thành công về con số thống kê 

Ý, Hàn Quốc và Iran hiện đang vật vã tìm cách khống chế sự lây lan dịch COVID-19. Tại Mỹ, nơi hiện có hơn 1.000 ca nhiễm COVID-19 được xác nhận, nhà chức trách đang bị chỉ trích về những vấn đề liên quan đến bộ công cụ xét nghiệm và tình trạng lây nhiễm tại những cộng đồng dễ bị tổn thương như viện dưỡng lão ở thành phố Seattle. Sự bùng phát dịch COVID-19 đang đe dọa tăng trưởng toàn cầu và khiến luồng ý kiến phản đối nhập cư, toàn cầu hóa trở nên gay gắt hơn.

Các quốc gia muốn áp dụng chiến lược của Trung Quốc phải cân nhắc những tác động tiềm tàng của cách tiếp cận này đối với hầu hết các khía cạnh trong xã hội Trung Quốc.

Cụ thể, nền kinh tế của Trung Quốc đã gần như chững lại, và nhiều doanh nghiệp nhỏ cho biết, vốn liếng của họ sắp cạn. Những bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo phải chật vật tìm kiếm một nơi chữa trị kịp thời và nhiều người đã qua đời vì không thể chờ đợi. Hàng trăm triệu người đã phải chịu một dạng cách ly nhất định.

Tiến sĩ Jennifer Nuzzo - một học giả cao cấp tại Trung tâm An ninh y tế Johns Hopkins (Mỹ) - cho biết, bà cảm thấy lo lắng khi Trung Quốc tập trung hoàn toàn vào việc kiểm soát dịch bệnh. Bà cho rằng, thay vào đó, một phản ứng chừng mực sẽ hợp lý hơn, cụ thể là không nên đóng cửa hoàn toàn các nhà máy, công sở mà chỉ tập trung vào các khu vực kiểm dịch. Điều này sẽ cho phép nền kinh tế tiếp tục hoạt động trong khi dịch bệnh được kiểm soát. “Chúng ta cần có một cái nhìn bao quát về tác động đối với xã hội và không chỉ tập trung vào các con số” - tiến sĩ Nuzzo nói.

Tuy nhiên, đối với Trung Quốc, những con số rất quan trọng. Số ca tử vong và ca nhiễm mới được ghi nhận trong ngày 10/3 đã giảm đáng kể so với hơn hai tuần trước. Chỉ 22 ca tử vong mới được xác nhận trong ngày 10/3, tất cả đều ở tỉnh Hồ Bắc, trong khi số liệu được ghi nhận trước đó hơn tuần có thể lên đến 100. Theo số liệu chính thức, bên ngoài Vũ Hán, đà lây lan của dịch bệnh đã được kiểm soát hiệu quả.

WHO cho biết, những biện pháp kiểm soát dịch bệnh của Trung Quốc có thể đã cứu hàng trăm ngàn người khỏi sự lây lan của vi-rút SARS-CoV-2. Những nỗ lực của Trung Quốc cho thấy, sự lây lan khó kiểm soát của COVID-19 “không phải là đường một chiều”, như phát biểu hôm 5/3 của Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Dịch bệnh này có thể bị đẩy lùi, với điều kiện là phải có một cách tiếp cận tập thể, phối hợp và toàn diện, có sự tham gia của toàn thể bộ máy chính quyền” - ông Ghebreyesus nhấn mạnh.

Các chuyên gia của WHO cũng đánh giá cao công suất chẩn đoán hàng trăm ca mỗi ngày của các phòng khám Trung Quốc và các trung tâm cách ly dã chiến lớn tại các sân vận động và khu triển lãm đã giúp tách bạch những người nhiễm SARS-CoV-2 thể nhẹ với thân nhân của mình.

Theo tiến sĩ William Schaffner - chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Vanderbilt (Mỹ) - các con số đã cho thấy những biện pháp kiểm dịch tích cực, mạnh tay có thể ngăn chặn sự lây lan của vi-rút nếu được thực thi đầy đủ. 

Quang Nguyễn