Biến chủng Delta plus có đáng sợ hay không?

Người dân xếp hàng bên ngoài một trung tâm tiêm chủng ở Sydney (Úc) hôm 24/6 - Ảnh: AFP/Getty Images

Bản thân Ấn Độ gọi Delta plus là một biến chủng “đáng lo ngại", khi các chuyên gia sợ rằng nó có thể dễ lây lan hơn. Cục Y tế công cộng Anh Quốc (PHE) đã lưu ý trong bản tóm tắt gần nhất rằng việc rà soát định kỳ các ca nhiễm COVID-19 ở Ấn Độ, nơi phần lớn các ca nhiễm mới là Delta, đã phát hiện gần 40 trường hợp của một biến chủng mới hơn có đột biến protein K417N, được gọi là Delta plus.

Từ ngày 16/6, các trường hợp của biến chủng Delta plus cũng đã được xác định ở Hoa Kỳ (83 trường hợp vào thời điểm báo cáo được công bố thứ Sáu tuần trước), cũng như ở Canada, Nhật Bản, Nepal, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Nga, Thụy Sĩ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Như một đặc tính chung của virus, SARS-CoV-2 gây COVID-19, đã đột biến nhiều lần kể từ khi nó xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc vào cuối năm 2019. Đã có một số biến chủng thay đổi khả năng lây truyền, nguy cơ và thậm chí cả các triệu chứng của virus xuất hiện trong quá trình đại dịch.

Một số biến chủng trong số đó, chẳng hạn như Alpha (trước đây được gọi là biến thể Anh) và sau đó là biến thể Delta, đã trở thành các chủng virus vượt trội trên toàn cầu, do đó các chuyên gia y tế rất chú ý khi Delta plus xuất hiện.

Bộ Y tế Ấn Độ hôm 23/6 thông báo rằng họ đã tìm thấy khoảng 40 trường hợp biến chủng Delta plus với đột biến K417N. Thông báo của Bộ Y tế Ấn Độ - căn cứ dữ liệu của tập đoàn INSACOG bao gồm 28 phòng thí nghiệm giải trình tự bộ gen của virus ở Ấn Độ trong đại dịch - cho biết biến thể Delta plus có ba đặc điểm đáng lo ngại: tăng khả năng lây truyền; liên kết mạnh hơn với các thụ thể của tế bào phổi; và giảm khả năng đáp ứng kháng thể đơn dòng.

Bộ Y tế Ấn Độ cho biết họ đã thông báo cho ba bang (Maharashtra, Kerala và Madhya Pradesh) sau khi biến thể Delta plus được phát hiện trong các mẫu giải trình tự bộ gen từ những khu vực đó.

Tiến sĩ Chandrakant Lahariya, chuyên gia dịch tễ học, vắc xin và hệ thống y tế tại New Delhi (Ấn Độ), nói với kênh truyền hình CNBC hôm 24/6 rằng mặc dù chính quyền nên cảnh giác với sự tiến triển của biến chủng Delta plus, nhưng “không có lý do gì để hoảng sợ”.

Ông trả lời phóng viên CNBC: “Về mặt dịch tễ học, tôi không có lý do gì để tin rằng Delta plus có thể thay đổi tình hình hiện tại theo cách tăng tốc hoặc kích hoạt làn sóng đại dịch thứ ba”.

Tiến sĩ Lahariya giải thích: “Nếu chúng ta xem xét các bằng chứng hiện có, Delta plus không khác lắm so với biến chủng Delta. Nó là cùng một biến thể Delta với một đột biến bổ sung. Sự khác biệt lâm sàng duy nhất mà chúng ta biết cho đến nay là Delta plus có một số kháng với liệu pháp kết hợp kháng thể đơn dòng. Nhưng đó không phải là sự khác biệt lớn vì bản thân liệu pháp này chỉ mang tính chất nghiên cứu và rất ít người đủ điều kiện để thực hiện phương pháp điều trị này”.

Ông khuyên công chúng nên tuân theo các biện pháp phòng chống COVID-19 và tiêm phòng càng sớm càng tốt. Phân tích của Cục Y tế Công cộng Anh (PHE) công bố vào tuần trước cho thấy hai mũi tiêm vắc xin COVID-19 của Pfizer-BioNTech hoặc Oxford-AstraZeneca là có hiệu quả cao trong việc chống nhập viện do biến chủng Delta.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết cơ quan này đang theo dõi sát sao các báo cáo gần đây về một biến thể gọi là Delta plus. Đây là “một đột biến bổ sung đã được xác định”, Maria Van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật COVID-19 của WHO cho biết tại một cuộc họp báo tuần trước. “Trong một số biến thể Delta, chúng tôi đã thấy có loại ít đột biến hơn hoặc loại một lần xóa thay vì bổ sung, vì vậy chúng tôi đang xem xét tất cả các biến thể liên quan”, bà Kerkhove nói.

Francois Balloux, giáo sư sinh học hệ thống tính toán và giám đốc tại Viện Di truyền UCL cho biết Delta plus chỉ đại diện cho 0,00002% của tất cả các biến thể Delta được sắp xếp theo trình tự cho đến nay. Theo PHE, Delta plus được quan sát lần đầu tiên vào ngày 5/4/2021 ở Ấn Độ và đã được tìm thấy ở một số quốc gia nơi nó vẫn ở tần số thấp và khoảng 160 trường hợp đã được xác định trên toàn cầu, giáo sư Balloux giải thích.

Báo Anh Evening Standard dẫn lời giáo sư Balloux cho biết ở giai đoạn này “không có lý do cụ thể nào để lo lắng” về Delta plus. Trong khi đó Brendan Wren, giáo sư tiêm chủng tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London, nói với Sky News rằng “những câu chuyện biến chủng đáng sợ” chỉ có thể khiến mọi người “sợ hãi khi đi ra ngoài”.

Tuần trước, Susan Hopkins, giám đốc phản ứng chiến lược của COVID-19 tại PHE, nói rằng “chúng ta đang sống trong một thế giới của nhiều biến thể”. Tuần trước, ông nói với các nghị sĩ trong Ủy ban Khoa học và Công nghệ rằng hiện tại có 25 biến thể COVID-19 "đang được theo dõi" và 8 biến thể "đang được điều tra".

Việt Hưng (theo Time, CNBC, NDTV)