PNO - Những biến chủng mới và mức nguy hiểm của SARS-CoV-2 trong những tháng gần đây đang đe dọa tốc độ tiêm chủng toàn cầu. Do đó, thế giới không thể lơ là việc giải mã trình tự gen của virus nhằm phát hiện và ứng phó kịp thời các biến thể mới.
Nhiều biến thể đáng lo ngại
Khi SARS-CoV-2 bắt đầu lan rộng toàn cầu vào đầu năm 2020, các nhà khoa học đã gấp rút điều tra cấu tạo sinh học của virus, phát triển các xét nghiệm chẩn đoán và thiết kế ứng viên vắc xin, đánh dấu một trong những giai đoạn nghiên cứu nhanh nhất trong lịch sử loài người. Bên cạnh nguồn gốc của virus, một câu hỏi cơ bản là nó sẽ đột biến như thế nào? May mắn, tỷ lệ đột biến của virus dường như ở mức thấp.
 |
| Sự xuất hiện của các biến thể mới, dễ lây lan hơn như Delta, đang được thúc đẩy bởi sự lây truyền không kiểm soát - Ảnh: REUTERS |
Bộ gen của SARS-CoV-2 được giải trình tự toàn diện vào tháng 3/2020, và các nhóm nghiên cứu phát hiện ra ngày càng nhiều đột biến trong gen cấu tạo protein gai bám của virus, nơi chịu trách nhiệm xâm nhập tế bào và sinh bệnh. Tuy nhiên, vì đột biến chỉ mang lại những cải thiện nhẹ về khả năng lây nhiễm, sự chú ý sớm quay trở lại các khía cạnh sinh học khác của SARS-CoV-2 và cuộc đua vắc xin.
Nhưng khi các ca nhiễm SARS-CoV-2 tăng vọt vào cuối năm 2020, bộ gen virus trở nên đa dạng hơn, đỉnh điểm là vào tháng 12/2020, khi 3 biến thể mới cần quan tâm (VOC) được phát hiện: B.1.1.7 tại Anh (Alpha), B.1.351 ở Nam Phi (Beta) và B.1.1.24/P.1 ở Brazil (Gamma).
Điều khiến sự xuất hiện của các biến thể mới đáng chú ý là tất cả đều sở hữu một loạt đột biến rộng, chưa từng thấy trước đây. Nhiều quốc gia trên thế giới đã chứng kiến sự gia tăng về số trường hợp mắc biến chủng mới, dẫn đến việc thực hiện tái phong tỏa và hạn chế đi lại. Kể từ cuối năm 2020, thêm nhiều biến thể đáng lưu ý xuất hiện, bao gồm các biến thể B.1.429 tìm thấy tại California (Mỹ) và B.1.617 tại Ấn Độ (Delta).
Hiện tại, nhiều nước đang chứng kiến một cơn “đại hồng thủy” Delta. Tại Mỹ, biến thể Delta chiếm 99,1% số ca nhiễm vào cuối tháng 8. Nhà sinh vật học Lauren Ancel Meyers từ Đại học bang Texas, nhận xét: “Chúng tôi chứng kiến làn sóng Delta tiến đến trong nháy mắt. Nhưng điều đó có thể thay đổi”.
Vào tháng 7, giới khoa học lưu ý một biến thể khác - Mu. Biến thể Mu được phát hiện lần đầu tiên ở Colombia, nơi nó chiếm 69% số ca nhiễm mới. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố Mu là một biến thể đáng quan tâm (VOI). Mu mang đột biến E484K có khả năng vượt qua hàng rào phòng vệ từ vắc xin SARS-CoV-2 và miễn dịch tự nhiên.
Cải thiện vắc xin và tìm thuốc điều trị
Nhiều người băn khoăn liệu vắc xin COVID-19 có đang dẫn đến sự xuất hiện của các biến thể né tránh vắc xin hay không. Nhưng thực tiễn, chưa đến 40% người dân trên thế giới đã tiêm một liều vắc xin (con số này chỉ vào khoảng 2% ở các nước thu nhập thấp) và có gần một triệu ca nhiễm mới trên toàn cầu mỗi ngày, sự xuất hiện của các biến thể mới, dễ lây lan hơn, như Delta, đang thúc đẩy sự lây truyền không kiểm soát chứ không phải vắc xin.
Mặc dù những người được tiêm chủng vẫn có thể bị nhiễm biến thể Delta nhưng thường bệnh ngắn hơn, nhẹ hơn những người chưa tiêm chủng. Điều này làm giảm đáng kể cơ hội lây nhiễm từ người này sang người khác.
Nhà khoa học tại Mỹ Erica Ollmann Saphire đã dành một năm rưỡi qua để lập hồ sơ về COVID-19, tạo ra những hình ảnh ba chiều phức tạp trong phòng thí nghiệm để hiểu được những đặc điểm di truyền và cấu tạo quan trọng nhất của virus, giúp tiết lộ điểm yếu của mầm bệnh và cách khai thác chúng. Công trình của Erica tại Viện Miễn dịch học La Jolla đã cung cấp bản đồ chi tiết nhất, được sản xuất với sự hợp tác của 56 nhóm nghiên cứu trên bốn lục địa, cho phép các nhà khoa học đưa ra bản thiết kế cho các loại vắc xin và phương pháp điều trị tốt hơn để ngăn chặn chủng Delta siêu lây nhiễm.
Chủ tịch và Giám đốc điều hành tại Viện La Jolla, cho biết: “Hiện chúng tôi có một khuôn mẫu để lựa chọn các loại kháng thể bền vững giúp điều trị COVID-19. Mục đích chính là tìm ra hai kháng thể mạnh có thể được kết hợp thành một liệu pháp giá rẻ cho những bệnh nhân COVID-19 chưa được chủng ngừa, không thể chủng ngừa hoặc gặp nhiễm trùng đột phá sau tiêm vắc xin”.
Hôm 24/9, WHO khuyến nghị sự kết hợp của các kháng thể đơn dòng trung hòa - casirivimab và imdevimab - được phát triển bởi Regeneron Pharmaceuticals Inc. để điều trị cho bệnh nhân COVID-19 có nguy cơ mắc bệnh nặng cao nhất, đồng thời kêu gọi các nhà sản xuất và chính phủ giải quyết tình trạng giá cao, nút thắt trong nguồn cung.
Tấn Vĩ (theo Native Antigen, WHO, Science)
| Chia sẻ bài viết: |
Trường hợp thiếu niên bị nhiễm cúm gia cầm ở British Columbia cho thấy, vi-rút đã trải qua biến đổi, để dễ lây truyền từ người sang người hơn.
Ngày 19/11, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố chọn nữ đô vật chuyên nghiệp Linda McMahon làm Bộ trưởng Giáo dục.
Một cuộc khảo sát toàn cầu do một công ty nghiên cứu của Pháp thực hiện cho thấy người Nhật Bản ít khi hài lòng về đời sống tình yêu.
Ngày 19/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phê duyệt vắc xin đậu mùa khỉ (mpox) của công ty dược phẩm Nhật Bản KM Biologics để sử dụng khẩn cấp.
Việc nhiều trường học phải đóng cửa vì thiếu học sinh do tỉ lệ sinh thấp đang đe dọa triển vọng của nghề giáo ở nhiều nơi trên thế giới.
Bộ Phụ nữ, trẻ em và bảo vệ xã hội Fiji báo động về số lượng các vụ lạm dụng và bỏ bê trẻ em ngày càng tăng.
Theo báo cáo do Cục Cảnh sát hình sự Liên bang Đức (BKA) công bố ngày 19/11, tổng cộng có 180.715 phụ nữ được báo cáo là nạn nhân của bạo lực.
Ngày càng nhiều trường mẫu giáo và nhà trẻ sẽ đóng cửa trong tương lai, dẫn đến cơ sở hạ tầng chăm sóc trẻ em không đầy đủ.
Gần đây, Na Uy đã giới thiệu TV BRA - kênh truyền hình đầu tiên trên thế giới do những người khuyết tật học tập điều hành.
Ngày 19/11, dữ liệu Cục Thống kê Hàn Quốc cho thấy 7 trong số 10 phụ nữ Hàn Quốc trải qua sự gián đoạn sự nghiệp do mang thai và nuôi con.
Những người thuộc cộng đồng LGBT ở Afghanistan cho biết họ phải đối mặt với sự ngược đãi khi cuộc đàn áp của Taliban ngày càng gia tăng.
Sáng ngày 19/11, truyền thông Trung Quốc đưa tin, nhiều học sinh đã bị thương trong vụ tai nạn ô tô bên ngoài 1 trường tiểu học ở Hồ Nam.
Công ty quản lý chất thải hàng đầu Phần Lan - đã thành công trong việc sản xuất nhựa phân hủy sinh học từ CO2 qua quá trình đốt rác tại nhà.
Theo Ủy ban đo lường xã hội (SMC), cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã khiến thêm 2 triệu người rơi vào cảnh đặc biệt khó khăn, kể từ năm 2019.
Ngày 18/11, Ecuador đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong 60 ngày khi quốc gia Nam Mỹ này đang phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng và cháy rừng kỷ lục.
Floating Doctors (Bác sĩ lưu động) tập trung vào việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe miễn phí cho các cộng đồng xa xôi và thiếu thốn trên thế giới.
Với mục tiêu giúp giảm gánh nặng tài chính gia đình, chi trả cho nhu cầu cá nhân, nhiều người trẻ đã chọn làm một hoặc nhiều công việc bán thời gian.
Ngày 18/11, hàng chục nghi phạm đã ra hầu tòa vì cái chết của ít nhất 10 trẻ sơ sinh trong chương trình gian lận an sinh xã hội quy mô lớn.
