Biển báo để chỉ đường chứ không phải đánh đố

Đường Võ Văn Kiệt đoạn gần cầu Calmette hướng về hầm chui Thủ Thiêm, quận 1, TPHCM có hàng chục biển báo - Ảnh: Vũ Quyền

Ở các thành phố lớn như TPHCM, Hà Nội hay trên các tuyến quốc lộ, tài xế nhiều lúc phải căng não trước một “rừng” biển báo chồng chéo, đánh đố, hay bối rối khi đèn tín hiệu chuyển màu đột ngột. Ở nhiều giao lộ, biển báo quan trọng lại nằm lấp ló sau lùm cây, gốc cổ thụ hoặc bị đặt ở chỗ khuất tầm nhìn. Một số nơi gắn biển cấm nhưng không cảnh báo trước, cũng không hướng dẫn lộ trình thay thế, đẩy tài xế vào thế “tiến thoái lưỡng nan”, rẽ cũng sai mà đi tiếp cũng phạm luật.

Sự thiếu nhất quán trong tiêu chuẩn thiết kế và lắp đặt biển báo giao thông giữa các địa phương cũng là vấn đề đáng lo ngại. Cùng một quy định nhưng mỗi tỉnh, thành lại có cách thể hiện, bố trí biển báo khác nhau khiến tài xế phải “học lại luật” mỗi khi chạy xe liên tỉnh. Công tác rà soát, bảo trì, cập nhật biển báo, đèn tín hiệu của các cơ quan quản lý giao thông còn chậm chạp.

Hiện nay, hệ thống hầm chui, cầu vượt xuất hiện ở nhiều tỉnh, thành lớn nên có nhiều nút giao nhiều tầng. Có thể kể đến nút giao An Sương, Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, vòng xoay Mỹ Thủy (TPHCM), nút giao Cổ Linh, Pháp Vân (TP Hà Nội). Chúng đã và đang góp phần làm giảm ùn tắc giao thông, nhưng hệ thống đường, nhánh đan xen chằng chịt cũng khiến người lưu thông khó xác định đúng hướng đi, dễ chạy sai làn.

Các cơ quan quản lý giao thông của Việt Nam cần học hỏi các nước tiên tiến về cách thiết kế và đặt biển báo giao thông sao cho tinh gọn, dễ hiểu, rõ ràng, giúp tài xế có đủ thời gian nhận diện, xử lý thông tin và thực hiện các thao tác cần thiết một cách an toàn. Bên cạnh đó, cần ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống đèn tín hiệu giao thông để đèn tự động điều chỉnh theo mật độ lưu thông, giảm ùn tắc vào giờ cao điểm.

Theo Google, việc sử dụng AI điều khiển đèn giao thông có thể giúp giảm 30% số lần dừng xe và giảm 10% khí thải. Nhiều nước như Singapore, Nhật Bản đã triển khai hệ thống AI giám sát giao thông theo thời gian thực, cho phép đèn tín hiệu linh hoạt thay đổi thay vì chuyển màu theo chu kỳ cố định. Các bảng, biển điện tử thông minh có thể cập nhật nội dung theo thực tế, giúp tài xế chủ động lộ trình, hạn chế kẹt xe.

Một tín hiệu đáng mừng là Bộ Xây dựng (hợp nhất 2 Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông Vận tải) đang chỉ đạo rà soát toàn bộ hệ thống biển báo, đèn tín hiệu giao thông trên cả nước. Mới đây, khi rà soát các tuyến đường, Sở Xây dựng TP Hà Nội đã phát hiện hơn 2.600 đèn tín hiệu và biển báo có vấn đề, trong đó hơn 1.200 đèn tín hiệu giao thông và 1.400 biển báo cần được sửa chữa, thay thế. Nếu rà soát trên cả nước, con số biển báo, đèn tín hiệu cần xử lý hẳn là không nhỏ.

Việc tổng rà soát cần được thực hiện nghiêm túc theo hướng nhìn nhận lại tầm quan trọng của việc phân luồng, tổ chức giao thông. Trong đó, cần thay đổi toàn diện hệ thống biển báo, vạch kẻ đường, đèn tín hiệu sao cho khoa học, hợp lý, hiện đại để chúng thực hiện đúng chức năng hỗ trợ đắc lực cho việc lưu thông. Biển báo và đèn tín hiệu giao thông phải là “người chỉ đường” đáng tin cậy chứ không nên là “những câu đố giữa đường” để thử thách phản xạ hay khả năng suy luận của người lái xe.

Phương Thanh