Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân: Không thể có đại học vô chủ

Phát biểu tại hội trường sáng 6/11, ĐBQH - Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đồng tình với nhiều nội dung trong dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi). Theo ĐB Nguyễn Thiện Nhân, việc sửa đổi sẽ tạo điều kiện cho nền giáo dục, đáp ứng nhu cầu nhân dân tốt hơn. Tuy nhiên, ông Nguyễn Thiện Nhân cũng chỉ ra một số nội dung cần làm rõ hơn, bởi những nội dung này liên quan đến quá trình vận hành.

Cụ thể, tại Điều 7 của dự thảo luật, theo ông Nguyễn Thiện Nhân, cần phải xác định rõ cơ sở giáo dục đại học công lập do nhà nước là chủ sở hữu đầu tư và bảo đảm điều kiện hoạt động. Chữ “sở hữu” ở đây, theo Bí thư Thành ủy TP.HCM, là rất quan trọng. Chủ sở hữu là người đầu tư cho đại học phát triển nhưng phải là người có quyền quyết định nhân sự. Vì thế nên có khái niệm chủ sở hữu”, ông Nguyễn Thiện Nhân đề xuất.

ĐB Nguyễn Thiện Nhân phát biểu đóng góp dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi)

Tương tự, các trường đại học tư thục, với các cá nhân trong hoặc ngoài nước là chủ sở hữu đầu tư và đảm bảo điều kiện.

Trong văn bản có đề cập một số chủ sở hữu nhưng không có định nghĩa. Theo ông Nguyễn Thiện Nhân, chủ sở hữu tức là có vốn, có quyền thành lập, quyền đầu tư, quyền quyết định nhân sự và xử lý chế tài khi vi phạm pháp luật.

“Nếu không làm rõ thì sẽ thấy rằng, các trường đại học như không có chủ, sẽ rất nguy hiểm. Không thể có đại học vô chủ, người chủ phải làm đúng các quyền của mình”, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân đề nghị điều chỉnh. 

Vấn đề thứ hai, dự thảo luật nêu hội đồng trường công lập là tổ chức đại diện cho quyền chủ sở hữu nhà nước. Ông Nguyễn Thiện Nhân đặt vấn đề: “Chủ sở hữu nhà nước là ai, trong luật chưa rõ”. Do đó, cần phải xác định, ai là cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà nước để quản lý, giám sát.

Liên quan tới thành viên hội đồng trường, ông Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, vì hội đồng trường là cơ quan đại diện cho chủ sở hữu nên họ phải có một số quyền liên quan. Ví dụ, hội đồng trường sẽ bầu ra chủ tịch của hội đồng trường cùng các thành viên. Nhưng tất cả những người này, về nguyên tắc phải đảm bảo yêu cầu của chủ sở hữu.

Do đó, ông Nguyễn Thiện Nhân nhận định, quy trình hội đồng trường thông qua sau đó mới gửi cho chủ sở hữu duyệt là “hơi ngược”. Chu trình được ông Nguyễn Thiện Nhân đề xuất là nhà trường đưa ra một danh sách, sau đó bầu trong những người đã được chủ sở hữu phê duyệt, thấy đảm bảo quyền lợi cho mình.

Quy trình này cũng áp dụng đối với việc bầu chủ tịch hội đồng trường. “Chủ tịch hội đồng trường có thể dự kiến 2-3 người, nhưng phải được chủ sở hữu đồng ý. Hội đồng trường bầu trong số này, chứ không phải bầu xong đưa cho chủ sở hữu công nhận”, ông Nhân nêu quan điểm.

Ông Nhân lấy ví dụ về sự việc đáng tiếc xảy ra ở TP.HCM thời gian qua, đó là một giáo sư người Việt sống ở nước ngoài được mời về Việt Nam làm hiệu phó của một trường đại học. Sau đó, vị giáo sư này được bầu làm hiệu trưởng nhưng cơ quan quản lý không chấp thuận.

“Đó chính là quy trình ngược. Lẽ ra danh sách ứng cử viên phải được chủ sở hữu đồng ý đã, rồi trường có bầu hay không là việc của trường”, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân phân tích.

Minh Quang