Bình đẳng giới: Thách thức ngay trong nhận thức

Chiều 26/2, UBND TP.HCM tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện Chiến lược quốc gia và chương trình hành động của thành phố về bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ, sơ kết 4 năm thực hiện đề án phòng ngừa ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Bên cạnh nhiều thành quả, thành phố còn được tổ chức Phụ nữ Liên Hiệp Quốc (UN Women) ghi nhận và xếp thứ 27 trong số 30 thành phố có “Sáng kiến thành phố an toàn và không gian công cộng an toàn với phụ nữ và trẻ em” trên toàn thế giới. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại và thách thức.

Thông tin, dữ liệu còn nhiều bất cập

Ông Trần Ngọc Sơn - Phó giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB & XH) TP.HCM - chỉ ra những tồn tại, thách thức trong thực thi Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới, vì sự tiến bộ phụ nữ và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới. Cụ thể, một số chỉ tiêu, mục tiêu còn khó triển khai trong thực tế do chưa có hướng dẫn chuyên môn và chỉ đạo thống nhất từ bộ, ngành trung ương; một số mô hình thí điểm chỉ dừng lại bề nổi, chưa giải quyết căn cơ các vấn đề trọng tâm.

Ví dụ, việc lồng ghép giới trong lĩnh vực kinh tế, lao động còn nhiều bất cập, thiếu sự chỉ đạo thống nhất; thông tin dữ liệu tách biệt về giới tính chưa được thống kê một cách đầy đủ; dữ liệu cấp phép cho doanh nghiệp không yêu cầu thống kê về giới. Bên cạnh đó, hệ thống dữ liệu của bảo hiểm xã hội thành phố và quận, huyện cũng không phản ánh được tình hình tham gia và thụ hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm y tế của lao động trong các ngành, lĩnh vực.

Trong trường hợp lao động nữ ít được tiếp cận và thụ hưởng các chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nguy cơ thành phố sẽ phải bỏ ra khoản chi rất lớn cho an sinh xã hội để hỗ trợ khi họ ốm đau, thai sản, tai nạn nghề nghiệp, trợ cấp mất việc… 

Bình đẳng giới trong lĩnh vực văn hóa, thông tin cũng còn nhiều thách thức, các hành vi xuất bản các ấn phẩm, sản phẩm thông tin có định kiến giới chưa bị xử lý. Phụ nữ và em gái trong cùng điều kiện có thể gặp nhiều trở ngại hơn so với nam giới và trẻ em trai trong việc tiếp cận các hoạt động văn hóa, truyền thông...

Trong lĩnh vực y tế: tỷ số giới tính khi sinh ở nhiều nơi còn được coi là vấn đề chuyên môn của ngành y tế. Thông tin, kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho trẻ vị thành niên và thanh niên thường chưa đáp ứng được nhu cầu đặc thù của giới. Cha mẹ, đặc biệt là người cha, chưa được trang bị kiến thức và kỹ năng phù hợp để nói chuyện với con ở tuổi vị thành niên và thanh niên về tình dục an toàn… 

Việc xây dựng thành phố an toàn với phụ nữ và trẻ em, Trung ương chưa hướng dẫn cụ thể tiêu chí đánh giá, đo lường nên khó khăn trong việc triển khai thực hiện. 

Việc thu thập, xử lý và báo cáo thông tin, dữ liệu và số liệu tách biệt về giới tính trong lĩnh vực gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình giữa các ngành văn hóa và thể thao và số liệu của tòa án, cơ sở y tế, công an, tư pháp… chưa thống nhất cũng ảnh hưởng đến dự báo tình hình để có giải pháp phù hợp triển khai các hoạt động liên quan đến gia đình.

Bình đẳng giới: rất cần một nhận thức mới!

Ông Trần Ngọc Sơn trăn trở: “Cơ chế phối hợp liên ngành, liên lĩnh vực về bình đẳng giới gặp khó khăn, bất cập, bởi vẫn còn quan điểm coi việc thực hiện bình đẳng giới là... trách nhiệm của ngành LĐTB & XH!”.

Trăn trở của ông Sơn được các đại biểu đồng cảm. Thạc sĩ Lê Thị Thanh Nhã - nguyên Phó phòng Gia đình, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM - cho biết, vẫn còn định kiến xã hội về thực thi bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ. Trách nhiệm vẫn đổ dồn lên một số người có trách nhiệm và điều này là không ổn. “Càng không ổn khi nam giới tham gia quá ít vào các hoạt động bình đẳng giới, phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới. Chúng tôi cần sự “chia lửa” từ các anh, từ toàn xã hội” - bà Đoàn Thị Tú Linh - Phó phòng LĐTB & XH TP.Thủ Đức - khẳng định.

Nam giới ở Q.10, TP.HCM tham gia các hoạt động tuyên truyền, phòng ngừa bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái. Ảnh: Hoài An

Ông Võ Văn Hoan - Phó chủ tịch UBND TP.HCM, Trưởng ban Vì sự tiến bộ phụ nữ TP.HCM - khẳng định, vấn đề bình đẳng giới cần có sự quan tâm, chỉ đạo và vận hành đồng bộ của từng ngành, từng lĩnh vực và ngay cả trong từng hộ gia đình nhằm phối hợp trong tham mưu, triển khai và giải quyết một cách căn cơ tình trạng bất bình đẳng về giới, đảm bảo cuộc sống của mọi thành viên được an toàn, bình đẳng và hạnh phúc.

Ông Hoan cho rằng, bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ, phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới sở dĩ còn nhiều thách thức là do những trở ngại ngay trong nhận thức. Sự “đơn độc” của ngành LĐTB & XH và của những người “có trách nhiệm vì được giao trách nhiệm” trong lĩnh vực này là có thật. Bởi vậy, cần một nhận thức mới hơn, hành động trong mỗi chúng ta về công tác này.  

Ông Hoan chỉ ra những việc cần làm ngay sau hội nghị như là một kế hoạch 5 năm với những công việc cụ thể để thực thi các nhiệm vụ, chỉ tiêu. Trong đó, phải kiện toàn Ban Vì sự tiến bộ phụ nữ, tăng tỷ lệ nam giới tham gia; nhân rộng các mô hình nam giới tham gia phòng, chống bạo lực. Cần phải thống kê được các con số chính xác, khoa học. Lập đường dây nóng về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, không để tình trạng không thể thống kê số liệu.