Bị cấm, tôm hùm đất vẫn được bán tràn chợ mạng

Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) đã yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường đối với tôm hùm đất (tôm hùm càng đỏ) - một loài thủy sản bị cấm nuôi, cấm kinh doanh tại Việt Nam - nhưng loại tôm này vẫn được bày bán tại các cửa hàng ở TP.HCM và được rao bán nhộn nhịp trên mạng.

Bị cấm nhưng vẫn nhập lậu

Tôm hùm đất có tên gọi là tôm hùm crawfish, crayfish. Khi gõ các từ khóa “tôm hùm crawfish” trên ô tìm kiếm của Facebook, sẽ hiện ra hàng loạt địa chỉ rao bán loại tôm này ở dạng tươi sống. 

Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai bắt giữ tôm hùm đất nhập lậu

Nickname “Hằng T.Kim” vừa đăng clip trên Facebook rao bán tôm hùm đất với giá sỉ, số lượng bao nhiêu cũng đáp ứng, giá 400.000 đồng/kg, giảm còn 390.000 đồng/kg nếu mua từ 15kg trở lên. Nickname này cho biết, hiện đang cung cấp tôm hùm đất cho hàng chục quán ăn, nhà hàng ở TP.HCM với khối lượng 500kg - 1 tấn/ngày. Khi chúng tôi đặt câu hỏi, liệu hàng có về được không khi đã có lệnh cấm nhập loại tôm này, Hằng khẳng định: “Chắc chắn sẽ có hàng, vì cơ quan chức năng chỉ ra quân kiểm tra rầm rộ vài ngày, sau đó thương lái vẫn nhập về bán tiếp”. 

Một số người bán hàng online khác cho biết, lượng tôm còn ít do quá trình nhập khó hơn trước. Lý giải vì sao tôm nhập từ Trung Quốc về vẫn sống, nhảy đành đạch, một chủ cửa hàng cho biết, loài tôm này sống rất dai; trong quá trình vận chuyển, tôm có thể sống từ 5-7 ngày.  

Ngoài tôm sống, hiện thị trường đang tràn ngập tôm hùm đất đông lạnh được cho là nhập từ Mỹ. Tại một cửa hàng hải sản tươi sống đường Nguyễn Tri Phương, Q.10, TP.HCM, tôm hùm đất đông lạnh đóng gói với trọng lượng từ 1,7-2,2kg/gói, giá từ 320.000-350.000 đồng/kg. Sản phẩm được cho là nhập từ Mỹ nhưng trên bao bì không thể hiện thông tin nhà sản xuất, chỉ có bản tiếng Anh hướng dẫn cách sử dụng, chế biến loại tôm này. “Tôi bán tôm hùm đất đông lạnh đã 5 năm nay, tôi không biết tôm đông lạnh có thuộc danh mục cấm hay không nên vẫn bán bình thường” - chủ cửa hàng này cho biết. Cũng theo như chủ cửa hàng này, loại tôm hùm đất có nguồn gốc ở miền bắc Mexico, Hoa Kỳ. Lúc đầu, tôm này có giá khá cao, nhưng sau khi Trung Quốc nuôi và xuất ngược vào Mỹ thì giá giảm xuống còn phân nửa. 

Lý giải vì sao đã có lệnh cấm nhập mà tôm hùm đất vẫn tuồn vào Việt Nam, Chi cục Hải quan cửa khẩu tỉnh Lào Cai cho biết, đối tượng buôn lậu thường lợi dụng đêm tối hoặc buổi trưa để chuyển hàng qua đường sông, suối, hàng hóa được tẩu tán ngay khi vượt biên giới. Một số nhóm đối tượng còn cất giấu hàng cấm nhập trong hàng hóa thông thường mà cư dân biên giới được phép trao đổi. Trước tình hình đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai đã tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát  địa bàn. Trong các ngày 13, 14 và 15/5, chi cục đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 5 vụ vi phạm với tổng trọng lượng 570kg tôm hùm đất tươi sống, ước tính trị giá trên 142 triệu đồng. 

Không biết tôm hùm đất bị cấm kinh doanh

Anh Nguyễn Hữu Nhịn - kỹ sư nuôi trồng thủy sản, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn H.Trà Cú, tỉnh Trà Vinh - cho biết, tôm hùm đất là giống ăn tạp, có thể ăn cả động vật sống, xác động vật lẫn thực vật, phá hoại mùa màng, gây mất cân bằng hệ sinh thái nghiêm trọng. Những nơi tôm hùm đất làm tổ thì đất đai sẽ bị xói mòn, sụt lún, có thể gây vỡ đê. Chúng sinh sôi rất nhanh, có thể di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác để tìm nơi trú ngụ lý tưởng. Loài tôm này là loài thủy sản hung dữ, được xếp vào nhóm sinh vật ngoại lai xâm hại theo tiêu chí của Thông tư 35/2018/TT-BTNMT do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 28/12/2018. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã khẳng định, tôm hùm đất không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép nuôi, kinh doanh tại Việt Nam. 

Tuy nhiên, theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai, hầu hết những người mua bán, vận chuyển tôm hùm đất không biết đây là loài sinh vật ngoại lai, bị cấm sản xuất và kinh doanh. Do vậy, bên cạnh việc xử lý nghiêm những đối tượng vi phạm, cần tuyên truyền cho người dân, nhất là cư dân biên giới về các quy định cấm nuôi, cấm nhập, cấm kinh doanh nói trên. 

Thanh Hoa