Bị bóc trần hay 'tự lột trần': Thông tin bị lộ cả nhà ôm lo

Bí mật tự vén màn ảo bước ra

Mai “quăng cục lơ” cũng không xong vì hắn dọa sẽ tung ảnh “thiếu vải” của em lên mạng. Mai hoang mang, lo sợ, vùi đầu khóc, nhất là khi hắn gửi qua tin nhắn tấm hình mát mẻ của em. Hắn còn hứa hẹn tặng Mai cả bộ ảnh nóng bỏng mắt.

Ban đầu, Mai nghi ngờ bạn trai phát tán hình rồi “ném đá giấu tay” vì những tấm hình nhạy cảm này em chỉ nhắn tin qua Facebook cho cậu ta. Nhưng khi bạn trai đoan chắc không làm “chuyện khốn nạn” đó, Mai vẫn không hiểu kẽ hở nào khiến bí mật của mình lọt ra ngoài. 

Kỳ thi quan trọng gần kề nhưng nữ sinh Tuyết Mai (học lớp 12, ngụ Q.Tân Bình, TP.HCM) không thể tập trung vào bài vở. Em phát điên với một gã trai từ đâu xuất hiện, tiếp cận trang cá nhân của mình để gạ tình, tống tiền.

Được bạn trai tư vấn chiêu độc, Mai trả lời cứng rắn với kẻ hù dọa mình: “Ông muốn phát tán hình lên mạng thì cứ làm tùy thích. Ảnh đẹp, nghệ thuật mà. Hơn nữa, thời nay ai còn lạ gì công nghệ cắt ghép hình. Mặt là của tôi nhưng đâu chắc “khúc dưới” là của tôi. Chẳng ai ngây thơ mà không hiểu. Tôi không sợ”.

Gã ma lặn được hai ngày, tưởng đã triệt xong, Mai và bạn trai đắc ý nhưng giông bão ập đến thật sự khi hắn nhắn hình qua Facebook của cha mẹ Mai, có cả những cảnh "mặn" của đôi trẻ. Mai bị một trận đòn te tua vì cha mẹ không thể chấp nhận lối sống buông thả, hư hỏng của con gái ở tuổi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Mấy ngày sau, bình tâm trở lại, tìm hiểu nguyên nhân vì sao gã kia lấy cắp được ảnh nhạy cảm của mình, còn mạo danh Mai nhắn tin xin card điện thoại của những người kết bạn, em mới hay do mới đây, điện thoại của Mai bị lỗi, mẹ đem ra tiệm sửa, nhờ chạy lại chương trình và bị kẻ xấu lợi dụng cơ hội đánh cắp dữ liệu.

Thực tế, những điều bạn chia sẻ trên mạng chưa bao giờ là của riêng mình. Nhưng nhiều người vẫn chủ quan xem trang cá nhân là kho hàng, lưu trữ những gì riêng tư và yên tâm vì đã cài đặt chế độ bảo mật. Lộ thông tin cá nhân là cách nhanh nhất để… bán rẻ sự an toàn của mình, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em vì chúng thụ động, dễ bị cài bẫy và không có khả năng chống đỡ. Người lớn cũng không thể đoán được kịch bản tiếp cận của những kẻ có ý đồ xấu để phòng bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết. 

Thông tin cá nhân - ai đủ tâm để giữ dùm mình?

Từng hô hào cho phương pháp sinh trắc dấu vân tay để đoán biết thiên hướng của con, giờ chị Kim Lan (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) lại không biết cách nào để quay ngược thời gian, chuộc lại những thông tin của con đã chia sẻ cho dịch vụ này.

Một lần đến rước con trễ, chị giật mình khi thấy con trai học lớp Hai trò chuyện thân mật với một phụ nữ trung niên bịt khẩu trang kín mặt. Thấy chị, người phụ nữ vội lủi ra cổng trường, lẩn vào dòng người. Chị hoang mang vì chưa rõ người lạ ấy là ai thì con trai lại thao thao kể: “Mẹ ơi, cô đó hay lắm, cô biết con có nhiều hoa tay, bảo là con có tài xuất chúng, vẽ đẹp, sau này sẽ lãnh đạo người khác chứ không bao giờ làm lính. Cô nói đang chọn những bạn có tiềm năng như con để bồi dưỡng miễn phí đó mẹ”. “Sao cô đó biết tên con, còn biết con có nhiều hoa tay?” - chị vội hỏi.

Con chị chau mày, lắc đầu rồi tiếp tục kể về “người bạn lớn” ấy. Bức xúc khi cho rằng, chính công ty dịch vụ sinh trắc dấu vân tay đã để lộ hồ sơ của con mình, chị Kim Lan tìm đến hỏi, nhưng họ đoan chắc dữ liệu của khách hàng được bảo mật hoàn toàn và gửi qua nước ngoài phân tích bằng con đường khép kín.

Lý giải về chuyện rò rỉ thông tin của trẻ, các nhân viên hỏi ngược lại chị Kim Lan rằng, có khi nào chia sẻ cuốn sinh trắc vân tay của con mình cho người khác xem không? Để trừ “hậu họa”, chị Lan kiên quyết xin lại tất cả dữ liệu dấu vân tay, hình ảnh, thông tin đã khai về con, công ty cam đoan đã xóa sạch từ lâu vì bé tham gia dịch vụ này đã hai năm rồi. “Còn những tình huống nào mà con trai mình phải tiếp tục đối mặt nữa không?” - chị Lan nơm nớp lo.

Không ít trường hợp chúng ta tình nguyện, thậm chí phải đóng tiền cho sự… tiết lộ thông tin và nhận lại cảm giác bất an. Thông tin cá nhân là tài sản. Bạn chọn tự giữ “tài sản” này hay giao phó rủi may cho kẻ khác, mà lắm khi không biết mặt mũi kẻ ấy ra sao? Thông tin rò rỉ, rơi vãi mà bản thân không hay hoặc chỉ biết được khi có sự việc đáng tiếc xảy ra.

Trước đây, khi nhận cuộc gọi từ người lạ, từ các kênh tiếp thị, chúng ta hay hỏi: “Sao em biết số điện thoại của anh/chị?”, nhưng giờ gần như không ai buồn hỏi nữa, bởi mặc định rằng cả thế giới đã biết rành mình tên gì, bao nhiêu tuổi, làm nghề gì, thích thời trang hiệu nào, có mấy con, con uống sữa gì, chồng đang chạy xe tay ga hay xe số…

Có yên tâm không khi ta bị rớt chùm chìa khóa trên đó có treo tấm ảnh của khổ chủ xinh đẹp? Có ổn không khi ta đi photocopy những giấy tờ quan trọng mà nhân viên phô-tô “sơ ý” sao dư mỗi thứ một tờ? Có ổn không khi để nhận một món hàng khuyến mãi, ta phải khai lý lịch trích ngang? Có ổn không khi các mẹ khoe hình giấy chứng minh nhân dân, giấy khen, chứng chỉ, giấy phép lái xe… của con để đánh dấu mốc trưởng thành của “công chúa”, “hoàng tử”? 

Tô Châu