Bệnh viện Nhi Đồng 2 sử dụng que xét nghiệm sốt xuất huyết chưa được lưu hành?

Bắt bảo hiểm y tế chi trả que xét nghiệm không hợp pháp

Nhiều cha mẹ đưa con đến khám tại Bệnh viện Nhi đồng 2

Năm 2018, Bệnh viện Nhi Đồng 2 tổ chức đấu thầu mặt hàng que xét nghiệm sốt xuất huyết (SXH) - dạng test NS1 Ag nhằm phát hiện trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết trong vòng 10-20 phút. Đợt này, Công ty cổ phần Vật tư y tế Hồng Thiện Mỹ trúng thầu test SD Dengue NS1 Ag, tổng giá trị gói thầu là 3,99 tỷ đồng. 

Thế nhưng, sang đầu năm 2019, trong đợt mua sắm que xét nghiệm sốt xuất huyết mới, Bệnh viện Nhi Đồng 2 lại đi “mượn” mặt hàng này lên đến 20.000 test của Công ty TNHH Khoa học kỹ thuật Vietlab (viết tắt Công ty Vietlab) với giá 1,39 tỷ đồng, chứ không tổ chức đấu thầu, hay áp thầu theo kết quả trúng thầu ở các bệnh viện khác đã tổ chức đấu thầu hoặc ít ra phải theo hình thức chỉ định thầu khi có sự đồng thuận của Sở Y tế TP.HCM.

Sau khi tìm hiểu, chúng tôi có được tài liệu, cụ thể: từ ngày 2/1 đến ngày 16/5, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã “mượn” đến 20.000 que thử sốt xuất huyết của Công ty Vietlab. Mặt hàng mà Công ty Vietlab đưa vào Bệnh viện Nhi Đồng 2 có tên thương mại Biopanda, với giá 69.500 đồng/que thử. 

Test xét nghiệm Biopanda được "lưu hành" trong Bệnh viện Nhi đồng 2

Công ty Vietlab đã “trúng độc đắc” khi hình thức cho mượn “leo thang” tới 1,39 tỷ đồng mà không qua đấu thầu. Sau khi mượn của Công ty Vietlab, hiện Bệnh viện Nhi Đồng 2 lại “mượn” tiếp que thử của Công ty cổ phần Thiết bị y tế Vimec. Riêng hóa đơn ngày 13/8 xác nhận, Bệnh viện Nhi Đồng 2 mượn 500 que xét nghiệm sốt xuất huyết của công ty này, mỗi hộp có 25 que, với giá 69.400 đồng/que.

Theo Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC quy định thống nhất giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế thì phí xét nghiệm sốt xuất huyết là 130.000 đồng/lần thử (trước đây là 129.000 đồng). 

Mặt khác, các cơ quan bảo hiểm y tế chỉ thanh toán mặt hàng que xét nghiệm sốt xuất huyết dựa trên danh mục kỹ thuật chứ không phải tên thương mại nên sẽ khó kiểm soát mặt hàng trôi nổi. Ví dụ, với que thử sốt xuất huyết được hướng dẫn trong Thông tư 37 chỉ ghi “Dengue NS1Ag/IgM-IgG test nhanh”, chứ bảo hiểm xã hội sẽ không để ý tên thương mại của sản phẩm có giấy phép lưu hành hay không. 

Trẻ đang điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 - ảnh: Hiếu Nguyễn

Có hay không việc Bệnh viện Nhi Đồng 2 qua mặt Bảo hiểm xã hội TP.HCM để thanh toán bảo hiểm y tế với những que thử sốt xuất huyết Biopanda không qua đấu thầu? Ngay khi nhận được kiến nghị của Báo Phụ Nữ TP.HCM, Bảo hiểm xã hội TP.HCM vào cuộc để điều tra làm rõ những khuất tất. 

Sau khi có kết luận làm việc, ông Phan Văn Mến - Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP.HCM - cho biết: Bệnh viện Nhi Đồng 2 mua sắm que thử sốt xuất huyết Dengue virus NS1 Ag chưa đúng quy định.

Cụ thể, năm 2018, Bệnh viện Nhi Đồng 2 có tổ chức đấu thầu và mua theo kết quả trúng thầu tổng cộng 76.000 que xét nghiệm sốt xuất huyết. Nhưng từ ngày 2/1 đến ngày 16/5/2019, Bệnh viện Nhi Đồng 2 lại “mượn” 1.000 hộp que xét nghiệm sốt xuất huyết Biopanda (tương đương với 20.000 test) của Công ty Vietlab chứ không qua tổ chức đấu thầu. 

Khi Bảo hiểm xã hội TP.HCM yêu cầu chứng từ bàn giao giữa Bệnh viện Nhi Đồng 2 và Công ty Vietlab thì đều không có hợp đồng, không có biên bản thỏa thuận mà chỉ có phiếu xuất kho với chữ ký của người lập phiếu. 

Khoa Xét nghiệm ở Bệnh viện Nhi đồng 2

Qua kiểm tra trên cổng điện tử của Bảo hiểm xã hội TP.HCM, cơ quan này phát hiện Bệnh viện Nhi Đồng 2 đề nghị bảo hiểm y tế thanh toán 2.742 que xét nghiệm sốt xuất huyết Biopanda (dựa trên số liệu căn cứ phiếu giao nhận) đã sử dụng cho người bệnh từ ngày 26/1 đến ngày 8/8/2019, với số tiền tương đương 353.695.800 đồng. Vì những dấu hiệu sai phạm trên nên Bảo hiểm xã hội TP.HCM khẳng định không thanh toán que xét nghiệm Biopanda cho Bệnh viện Nhi Đồng 2.

Ngoài ra, Bảo hiểm xã hội TP.HCM cũng đề nghị bệnh viện này tiếp tục cung cấp số liệu xuất nhập tồn năm 2018 cho que xét nghiệm sốt xuất huyết của cả công ty trúng thầu.

Que xét nghiệm Biopanda chưa được lưu hành?

Rõ ràng, Bảo hiểm xã hội TP.HCM không thanh toán cho hơn 2.700 que xét nghiệm Biopanda vì không có giấy tờ hợp pháp, vậy còn hơn 17.000 que xét nghiệm sốt xuất huyết “chui” sao lại bắt người bệnh khám dịch vụ móc tiền túi ra trả? Liệu những que xét nghiệm sốt xuất huyết Biopanda có đạt chất lượng và đã được phép lưu hành?

Ai sẽ chịu trách nhiệm với chất lượng que xét nghiệm không hợp pháp này? Động cơ nào khiến Ban giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2 thực hiện việc mượn que xét nghiệm sốt xuất huyết với số lượng lớn mà không thực hiện đấu thầu, trong khi đây là mặt hàng có rất nhiều nhà cung ứng?

Rất nhiều câu hỏi đặt ra được phóng viên Báo Phụ Nữ TP.HCM gửi đến Bệnh viện Nhi Đồng 2, nhưng sau một tuần hứa “sẽ trả lời”, bệnh viện vẫn im lặng, khiến chúng tôi phải tự đi tìm manh mối cho những câu hỏi này.

Test xét nghiệm sốt xuất huyết hãng Biopanda được sử dụng tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Hiện trên trang điện tử của Cục Quản lý trang thiết bị y tế thống kê có 11 mặt hàng que xét nghiệm sốt xuất huyết được phép lưu hành nhưng lại không có mặt hàng Biopanda.

Thử vào vai nhân viên tổ mua sắm của một bệnh viện, chúng tôi được nhân viên kinh doanh tên N. - người cung ứng sản phẩm Biopanda vào Bệnh viện Nhi Đồng 2 - cho biết: Công ty Vietlab chưa có giấy phép nhập khẩu, chưa có giấy phép lưu hành sản phẩm nên không tham gia đấu thầu được ở các bệnh viện. “Nếu mình không có giấy phép mà tham gia đấu thầu lỡ các đối thủ vạch mặt thì chết”, N. tiết lộ.

Chúng tôi hỏi tại sao không đấu thầu được mà vẫn bán được cho Bệnh viện Nhi Đồng 2 với số tiền hơn 100 triệu đồng, vậy làm sao bệnh viện thanh toán được khi giấy tờ không rõ ràng đầu vào, đầu ra?

Chị N. “bật mí” Bệnh viện Nhi Đồng 2 sẽ không thanh toán trực tiếp tiền mặt mà bệnh viện thu xếp để Công ty Vietlab xuất hóa đơn cho Công ty V. rồi Công ty V. xuất hóa đơn cho Bệnh viện Nhi Đồng 2. Cũng theo chị này, Công ty Vietlab đang chuẩn bị thủ tục để đến ngày 1/1/2020 xin lại giấy tờ đầy đủ. 

Vài ngày sau, khi chúng tôi xưng phóng viên và “lật bài ngửa” thì chị N. nói: “Em chỉ là nhân viên kinh doanh nên không biết gì”. Đến khi chúng tôi tiếp tục xin kết nối với đại diện Công ty Vietlab thì chị N. phân bua: “Công ty em ở tận Hà Nội. Em đang họp có gì em gọi lại”. Kể từ đó, chúng tôi mất tín hiệu với N.

Test xét nghiệm Biopanda của Công ty Vietlab

Theo N. và một số công ty, để xin giấy phép nhập khẩu, giấy phép lưu hành que xét nghiệm sốt xuất huyết rất khó. Bởi muốn được cấp phép, loại test xét nghiệm sốt xuất huyết phải được phân loại đúng theo Nghị định 36/2016/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế và Thông tư 42/2016/TT-BYT về quy định thừa nhận kết quả phân loại trang thiết bị y tế. Nếu trang thiết bị y tế loại A có mức độ rủi ro thấp, loại B có mức độ rủi ro trung bình thấp, còn loại C có mức độ rủi ro trung bình cao.

Các nhà cung ứng có giấy phép nhập hàng về Việt Nam cho biết, các loại sản phẩm test xét nghiệm sốt xuất huyết đều được phân loại C - mức độ rủi ro trung bình cao. Vậy tại sao Bệnh viện Nhi Đồng 2 táo bạo khi sử dụng những que thử này cho trẻ em?

Bệnh viện không thể lấy lý do hàng độc quyền, đứt hàng đột ngột, hàng giá rẻ khi có nhiều công ty đang xếp hàng mong trúng thầu vì việc “mượn hàng” tái diễn liên tục trong ba tháng. Liệu Sở Y tế TP.HCM có hay biết dấu hiệu vi phạm này?

Bỏ tiền ra chữa bệnh, người bệnh chỉ mong "đúng thầy đúng bệnh"

Đại diện Sở Y tế TP.HCM khẳng định, hiện sở chưa tổ chức đấu thầu tập trung với trang thiết bị y tế nên để các bệnh viện tự chủ. Nhưng với hình thức mua sắm trên 100 triệu đồng phải thông qua đấu thầu. Kho bạc sẽ thanh toán cho bệnh viện nếu thực hiện đúng hình thức mua sắm, còn bệnh viện phải có trách nhiệm về chất lượng, giấy phép lưu hành…

Cũng theo Sở Y tế, một sản phẩm có giấy phép lưu hành, có số đăng ký nhập khẩu đều dễ nhận biết bởi trên sản phẩm khi đưa vào bệnh viện đều hiện số công bố. Nếu sản phẩm chưa được lưu hành mà bệnh viện cho sử dụng thì người chịu trách nhiệm trước hết là ban giám đốc, phòng vật tư trang thiết bị và khoa dược.

Một số chuyên gia cho rằng, Bệnh viện Nhi Đồng 2 mua test Biopanda đến 1,39 tỷ đồng mà vẫn đề xuất thanh toán thì chỉ có thể lách luật, xé lẻ thành 14 hóa đơn dưới 100 triệu đồng khi mua sắm. 

 Nhóm phóng viên y tế