Bệnh viện chưa sòng phẳng với bệnh nhân

Thế nhưng, chất lượng dịch vụ ở nhiều cơ sở không được cải thiện, nhiều phúc lợi của người bệnh bị cắt xén. Qua kiểm tra, Bảo hiểm xã hội phát hiện nhiều bệnh viện lạm dụng thực hiện xét nghiệm để thanh toán với Bảo hiểm y tế hoặc bắt người bệnh chi trả như: siêu âm, chụp CT, chụp cộng hưởng từ (MRI)… Đặc biệt, phát hiện đến 70% người bệnh của một cơ sở y tế được chỉ định siêu âm, nội soi tai mũi họng…

Chi trả vô lý

BS Lê Văn Phúc - Phó trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT - Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết: cả nước có gần 71 triệu người mua BHYT, tăng 830.000 người so với năm 2015. Đồng thời số cơ sở y tế tham gia ký hợp đồng với BHYT bắt đầu tăng mạnh, lên 2.094 cơ sở khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, sau khi Bộ Y tế và BHXH Việt Nam triển khai việc cho bệnh nhân (BN) khám BHYT thông tuyến quận/huyện và cho phép các BV tăng viện phí thêm 30-50% thì cũng phát hiện nhiều cơ sở thực hiện chưa đúng, chưa sòng phẳng với người bệnh. Tình trạng thống kê thanh toán sai chi phí khám chữa bệnh khá phổ biến. Nhiều cơ sở y tế thực hiện dịch vụ này lại thống kê thanh toán giá dịch vụ khác với giá cao hơn, hoặc thống kê sai số lượng dịch vụ.

Để “lách luật”, một số nơi vẫn thu thêm tiền của người bệnh đối với những chi phí trong phạm vi quyền lợi được chi trả bằng cách yêu cầu BN ký cam kết tự nguyện, hoặc giải thích không đúng cho người bệnh về các khoản chi phí được hưởng. Thế là BN tự móc tiền túi chi trả!

Phản ảnh đến báo Phụ Nữ, bà C.M.H. (59 tuổi, ở tỉnh Bình Dương) cho biết, bà bị ung thư tuyến giáp và điều trị tại BV Chợ Rẫy từ nhiều năm nay. Thế nhưng, sau ngày 1/3/2016, khi bà đi tái khám thì không được nhận thuốc diện BHYT như trước. Theo bà H. thì vào ngày 18/5/2015, bà được bác sĩ kê toa cho thuốc hạ huyết áp và thuốc Berlthyrox (hoạt chất Levothyroxin). Cả hai loại thuốc này đều được BHYT thanh toán. Thế nhưng ngày 23/5/2016, khi bà tái khám thì loại thuốc Levothyroxin không được thanh toán BHYT. Ngạc nhiên, bà cầm toa thuốc đến hỏi nhân viên phát thuốc “Tại sao cùng một toa thuốc, nhưng chỉ có thuốc hạ huyết áp được BHYT thanh toán, còn thuốc kia (hoạt chất Levothyroxin) phải mua dạng dịch vụ?”. Thay vì được trả lời rõ ràng, bà H. vô cùng bức xúc vì thái độ rất khó chịu: “Lên mà hỏi bác sĩ!”.

Trả lời báo Phụ Nữ, dược sĩ Nguyễn Quốc Bình - Trưởng khoa Dược, BV Chợ Rẫy cho biết, ngay khi nhận được phản ánh của báo Phụ Nữ, BV đã nhắc nhở và cảnh cáo nhân viên phát thuốc về cách ứng xử không lịch sự với người bệnh.

Khoa Dược cũng đã rút kinh nghiệm. Riêng việc phát thuốc ngoài danh mục có thể là lỗi... đánh máy, vì các loại thuốc BHYT và dịch vụ có cùng hoạt chất Levothyroxin nên chỉ cần khám bệnh đông, gõ nhanh… là dễ bị nhầm lẫn; trong khi thuốc dịch vụ Levothyrox lại có tên na ná với hoạt chất. Năm 2015, BV Chợ Rẫy trú ng thầ u hai loại thuốc cùng hoạt chất Levothyroxin, gồm thuốc Levothyrox (dịch vụ) và thuốc Berlthyrox. Thế nhưng, năm 2016, BV không còn trúng thầu thuốc Berlthyrox 100 mà thay vào đó là thuốc Tamidan. Do đó, lẽ ra BN phải được dùng thuốc Tamidan của BHYT, chứ không phải mua thuốc dịch vụ Levothyrox.

BS Lê Văn Phúc cho biết, BHXH cũng phát hiện nhiều cơ sở y tế sai phạm. Đơn cử như vật tư y tế cùng chủng loại nhưng các cơ sở y tế mua với giá khác nhau và bắt người bệnh và BHYT phải trả nhiều hơn. Cụ thể, BN bị đục thủy tinh thể buộc phải thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo. Thế nhưng, cùng một chủng loại thủy tinh thể do một hãng sản xuất nhưng có BV thu phí 3,5 triệu đồng/cái, có nơi đến 4,3 triệu đồng/cái.

Hay cùng một loại stent (khung đỡ bằng kim loại) loại phủ thuốc của hãng Meril (Ấn Độ) dùng để đặt nong lòng động mạch vành bị hẹp cho người bệnh thì có nơi báo giá 33,9 triệu đồng/cái, có nơi vọt lên gần gấp đôi, đến 62 triệu đồng. Ngoài ra, nhiều BV thu thêm những khoản chi phí vô lý của người bệnh vốn đã được kết cấu trong giá tăng viện phí từ tháng 3/2016 như: xi lanh 5ml, xi lanh 10ml, băng dính hãng Urgo, tiền tiêm truyền, gạc, ống sonde (dùng dẫn lưu dịch tiết), găng tay… Nhiều loại thuốc có hàm lượng không phổ biến, ít cạnh tranh, có giá cao được sử dụng nhiều để thanh toán BHYT.

Xà xẻo đến bình nước uống

Không chỉ có vật tư y tế, thuốc men mà nhiều cơ sở y tế để phòng khám bệnh, khu điều trị không có điều hòa nhiệt độ, quạt máy; thậm chí BV không có ghế ngồi chờ, nơi đặt bình nước uống, dọn dẹp vệ sinh môi trường, điện, nước… cho người bệnh, trong khi chi phí này đã được tính vào giá khám bệnh, ngày giường bệnh. Vì sau ngày 1/3/2016, tất cả các BV đã được tăng giá viện phí lên thêm 30% - 50%. Riêng BV tuyến trung ương tự chủ về tài chính như: BV Chợ Rẫy TP.HCM, BV Bạch Mai, BV Việt Đức (Hà Nội)… đã tăng giá viện phí thẳng lên 50% (bao gồm cả chi phí tiền lương). Do đó giá khám bệnh ở các cơ sở này không phải tăng 20.000đ/lần khám bệnh như các BV hạng 1 khác mà tăng lên 39.000đ/lần khám.

Theo phản ánh của BN, phóng viên đến khảo sát tại tầng hầm giữ xe khu khám BHYT của BV Nhân dân Gia Định TP.HCM thì nhận thấy trong các cống rãnh lưu dẫn nước lộ thiên có nhiều rác thải “tập kết”, nước bẩn không thoát được. Còn tại khu siêu âm tổng quát ở lầu 2, dù có bình nước uống công cộng nhưng lại không có ly uống nước, một số BN đưa cả miệng vào vòi nước để uống, rất dễ truyền các bệnh qua đường miệng. Một BN nữ khoảng 45 tuổi còn nhổ thẳng nước bọt vào trong bồn rồi mở vòi nước cho trôi đi.

Không có ly uống nước, bệnh nhận đưa miệng vào vòi xả nước uống - Ảnh chụp tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định ngày 28/6

Chúng tôi liền hỏi một nhân viên ngồi ở bàn hướng dẫn BN để xin ly uống nước thì nhân viên này cho biết “không có ly, muốn uống nước thì vào phòng xét nghiệm xin ly”. BS Nguyễn Anh Dũng - Giám đốc BV Nhân dân Gia Định cho biết, mỗi ngày BV tiếp nhận từ 3.000 - 4.000 lượt BN nên chưa thể phục vụ nổi ly uống nước, nhưng BV sẽ tìm cách để phục vụ BN tốt nhất và khắc phục ngay tình trạng rác thải tồn đọng.

Tương tự, sáng 30/6, tại khu tiếp nhận bệnh của BV Chấn thương Chỉnh hình TP.HCM, nhiều BN chen chúc xô đẩy vì không có ghế ngồi chờ. Từ khu tiếp nhận bệnh đến khu siêu âm, chờ lấy kết quả đều không có bình nước công cộng phục vụ người bệnh.

Không có ghế ngồi chờ, hai mẹ con bệnh nhi phải ngồi trên đống gạch gần thùng rác - Ảnh chụp tại BV Chấn thương Chỉnh hình ngày 30/6

BS Lê Văn Phúc cho rằng, những sai sót này có thể do vô tình vì chưa cập nhật đầy đủ những thay đổi của chính sách BHYT nhưng cũng có khi do cố tình trục lợi. Tình trạng này còn dễ xảy ra ở các cơ sở y tế tư nhân khi một số BV cạnh tranh không lành mạnh. Các BV này “tung” nhiều chương trình khuyến mãi, khám bệnh miễn phí, không tăng giá giường bệnh, tặng quà cho BN… Đến khi người bệnh khám thì cho đủ loại xét nghiệm và tận thu nhưng người bệnh cứ nghĩ là được chăm sóc chu đáo và sẵn sàng chi tiền cho các dịch vụ không cần thiết.

“Qua kiểm tra, BHXH phát hiện nhiều BV lạm dụng thực hiện xét nghiệm để thanh toán với BHYT hoặc bắt người bệnh chi trả như: siêu âm, chụp CT, chụp cộng hưởng từ (MRI)… Đặc biệt, phát hiện đến 70% người bệnh của một cơ sở y tế được chỉ định siêu âm, nội soi tai mũi họng… Vì vậy, sắp tới BHXH sẽ kiểm soát chặt hơn nữa tình trạng khám chữa bệnh BHYT và giám sát việc chỉ định thuốc, thực hiện dịch vụ kỹ thuật của bác sĩ".

Văn Thanh - Xuân Ngọc