Bệnh viện căng thẳng vì thiếu điều dưỡng

13/12/2024 - 06:19

PNO - Từ đầu năm đến nay, các bệnh viện tại TPHCM liên tục đăng tuyển điều dưỡng hạng III (cử nhân đại học) và hạng IV (cử nhân cao đẳng). Tuy nhiên, hiện tại số lượng điều dưỡng vẫn chưa thể đủ.

Liên tục tuyển dụng vẫn thiếu

Từ giữa tháng Bảy, Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy đã thông báo tuyển dụng hơn 600 điều dưỡng cho các khoa, phòng và điều dưỡng gây mê. Tuy nhiên đến nay, điều dưỡng vẫn đang thiếu hụt. Trước tình hình này, BV dự kiến sẽ tiếp tục đăng thông tin tuyển, hy vọng đạt mục tiêu đề ra.

Đại diện BV Thống Nhất cho biết, hiện đã cập nhật chuẩn hóa trình độ từ cao đẳng trở lên đối với tất cả điều dưỡng. Sau khi được đào tạo, bồi dưỡng, có một số điều dưỡng đã chuyển đến các cơ sở y tế tư nhân làm việc. Thế nên, trong quý III/2024, BV phải tuyển thêm 77 vị trí việc làm, trong đó cần 20 điều dưỡng tốt nghiệp cao đẳng, đại học. Không chỉ đăng tuyển điều dưỡng liên tục, BV cũng đến các trường cao đẳng, đại học ở TPHCM và các tỉnh, thành lân cận để tuyển dụng. Nhưng đến nay vẫn thiếu.

Điều dưỡng tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh chăm sóc cho người bệnh
Điều dưỡng tại Bệnh viện Lê Văn Thịnh chăm sóc cho người bệnh

Song song với quá trình hoàn tất đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ điều dưỡng cơ hữu đạt trình độ cao đẳng, đại học, BV Lê Văn Thịnh cũng đang tuyển thêm 20 điều dưỡng. Theo bác sĩ Trần Văn Khanh - Giám đốc BV - BV có khoảng 300 điều dưỡng, hầu hết có trình độ cao đẳng, đại học, dưới 5% có trình độ trung cấp. Tuy nhiên, nhìn chung BV cũng chưa đủ điều dưỡng để chăm sóc sức khỏe người bệnh toàn diện. Hiện bác sĩ phải choàng gánh một số công việc của điều dưỡng.

Chị N.T.L - điều dưỡng trưởng 1 BV công tại TPHCM - cho biết, điều dưỡng là người dành thời gian nhiều nhất cho bệnh nhân, nhận biết và phản ánh cho bác sĩ ngay các dấu hiệu bất thường. Chưa kể, môi trường làm việc luôn có thể bị lây nhiễm bệnh, nguy cơ bị hành hung từ thân nhân người bệnh… BV của chị L. đang có lực lượng điều dưỡng thuộc hàng “giàu có” so với các BV khác, nhưng cũng chỉ đạt tỉ lệ 2,6 điều dưỡng/bác sĩ trong khi yêu cầu là 3-4 điều dưỡng/bác sĩ trở lên mới có thể đảm bảo việc chăm sóc người bệnh. Hiện việc 1 điều dưỡng phải đảm nhận chăm sóc từ 10-15 bệnh nhân là khá phổ biến, nên điều dưỡng luôn bị áp lực, quá tải.

Theo bác sĩ Trần Văn Khanh tình hình này cho thấy cần có thêm vị trí trợ lý điều dưỡng để sử dụng nguồn điều dưỡng trung cấp, sơ cấp. Các trợ lý điều dưỡng sẽ thực hiện kỹ thuật đơn giản, không xâm lấn, vệ sinh cá nhân cho người bệnh, lo ăn uống và đưa người bệnh di chuyển trong bệnh viện, đi làm các xét nghiệm… Còn các điều dưỡng trình độ đại học, sau đại học sẽ phụ trách chăm sóc chuyên sâu cho người bệnh.

Khó giữ chân điều dưỡng đại học

Từ năm 2018, BV Lê Văn Thịnh đã tạo điều kiện, thời gian và hỗ trợ một phần chi phí cho các điều dưỡng học liên thông lên cao đẳng, đại học tại Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và một số trường khác. Các vị trí điều dưỡng trưởng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh… được khuyến khích học lên trình độ sau đại học. Nhờ đó, tỉ lệ 60% điều dưỡng trung cấp của BV đã giảm xuống còn dưới 5%. “Tuy nhiên, thực trạng đáng buồn là sau khi được đào tạo, bồi dưỡng, một số điều dưỡng chuyên nghiệp, có chứng chỉ hành nghề đã xin nghỉ, chuyển đến làm tại các phòng khám hoặc BV tư, gây thiếu hụt lớn” - Giám đốc BV Lê Văn Thịnh thông tin.

Khó khăn này cũng xảy ra ở nhiều BV khác, khi nhân sự được nâng trình độ, mức lương phải tăng theo. Hầu hết BV công đều đang tự chủ tài chính nên còn hạn chế về chi phí, rất khó cạnh tranh với cơ sở y tế tư nhân trong đãi ngộ, tuyển dụng điều dưỡng. Bác sĩ Trần Văn Khanh nói: “Điều này làm cho BV công rất thiệt thòi. Bởi vì, để đào tạo 1 điều dưỡng trung cấp lên cử nhân đại học phải mất khoảng 5 năm, còn cao đẳng ít nhất 2 năm. Suốt thời gian này, BV đã hỗ trợ rất nhiều về công việc, cũng như kinh phí”.

Lãnh đạo BV Thống Nhất cũng cho rằng, BV công cần được tính đúng, tính đủ trong các kế hoạch đầu tư phát triển, nhất là đầu tư về con người. Không cơ sở nào muốn mất cả một quá trình đào tạo, bồi dưỡng cho điều dưỡng đủ bằng cấp, vững tay nghề sau đó họ chuyển đi. Cơ sở công lập nên được tính toán giá cả đúng với sức lao động, từ đó nâng mức thu nhập mới có thể giữ chân được điều dưỡng.

Theo khoản 2, điều 17, Thông tư 26, từ ngày 1/1/2021 trở đi, viên chức tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp điều dưỡng hạng IV, hộ sinh hạng IV, kỹ thuật y hạng IV phải tốt nghiệp trình độ cao đẳng chuyên ngành. Viên chức có trình độ trung cấp đã được tuyển dụng và bổ nhiệm vào chức danh nghề nghiệp trước ngày 1/1/2021 phải chuẩn hóa để đạt trình độ cao đẳng đúng chuyên ngành tuyển dụng, chậm nhất trước ngày 1/1/2025.

A.Tâm

Theo đại diện nhiều BV, nếu vị trí trợ lý điều dưỡng được chấp thuận sẽ rất có lợi. Bởi thời gian đào tạo điều dưỡng trung cấp, sơ cấp ngắn, hỗ trợ công việc rất nhiều cho điều dưỡng cao đẳng, đại học. Mức lương chi trả cũng sẽ phù hợp với tài chính BV công.

Sở Y tế TPHCM đã xác định nguy cơ thiếu hụt nhân lực điều dưỡng tại các BV công là 1 thách thức. Trước mắt, sở đã kiến nghị UBND TPHCM đề xuất Bộ Y tế gia hạn thời gian cho phép tuyển dụng điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y trình độ trung cấp đến ngày 1/1/2026. Đồng thời, gia hạn thời gian chuẩn hóa trình độ cao đẳng đối với những trường hợp đã được tuyển dụng trình độ trung cấp đến ngày 31/12/2030. Sở cũng kiến nghị TPHCM cho phép các trường thuộc khối ngành sức khỏe tiếp tục đào tạo điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y trình độ trung cấp để làm những công việc không đòi hỏi chuyên môn cao, giảm tải áp lực cho điều dưỡng, bác sĩ.

Người học cử nhân điều dưỡng giảm

Tiến sĩ Nguyễn Văn Định - Trưởng khoa Điều dưỡng, Trường đại học Khoa học sức khỏe (Đại học Quốc gia TPHCM) - cho biết, hiện nhu cầu đào tạo nhân sự ngành điều dưỡng rất lớn vì đầu ra không chỉ cung cấp cho thị trường lao động Việt Nam mà cả quốc tế. Theo Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023-2030, định hướng đến năm 2050 của Bộ Y tế vào tháng 4/2024, chỉ tiêu nhân lực y tế/10.000 dân đối với điều dưỡng rất cao và tăng mạnh nhất trong lĩnh vực nhân lực y tế. Tuy nhiên, nguồn đào tạo điều dưỡng trình độ cao đẳng, đại học hiện nay còn ít ỏi. Ở Trường đại học Khoa học sức khỏe, năm 2022, sau đợt dịch COVID-19, trường chỉ tuyển được 35/200 chỉ tiêu ngành điều dưỡng; còn hiện nay mức tuyển trung bình mỗi năm từ 155-160 sinh viên.

Theo ông, hiện nay điều dưỡng chưa được chú trọng, đãi ngộ đúng mức nên khó thu hút người học. Ví dụ, một sinh viên học 4 năm ra trường, với mức học phí ở các trường công lập đã mất khoảng 200 triệu đồng; các trường tư thục có thể cao hơn nhiều. Khi làm việc ở cơ sở y tế nhà nước, các em bắt đầu với mức lương chỉ khoảng 5,5 triệu đồng/tháng. Hầu hết BV đã tự chủ tài chính nên nguồn chi lương phụ thuộc nhiều vào nguồn thu. Với những BV đông bệnh nhân, áp lực lớn thì điều dưỡng sẽ có thu nhập tăng thêm khoảng 1-2 triệu đồng/tháng, hoặc có thể chỉ 500.000 đồng. Như vậy, tổng thu nhập của điều dưỡng mới ra trường chỉ khoảng 6-7 triệu đồng/tháng. Những người làm gần 20 năm thì mới tăng lên được 9-10 triệu đồng/tháng. Chưa kể, khi làm việc thực tế thì công việc gần như giống nhau, không phân biệt bằng cấp. Do vậy, với nhiều người có bằng cử nhân trở lên, nếu có lựa chọn tốt hơn họ sẽ bỏ công việc điều dưỡng.

Nguyễn Loan

Thị trường nước ngoài có thể thu hút điều dưỡng

Ông Trần Anh Tuấn - Phó chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM - nhận định, ngành điều dưỡng dù tốt nghiệp trung cấp hay cao đẳng vẫn là 1 thị trường có nhiều tiềm năng. Không nhất thiết học điều dưỡng thì phải làm điều dưỡng ở BV. Sinh viên có thể làm việc tại các viện dưỡng lão, cơ sở bảo trợ xã hội, phòng khám, trung tâm chăm sóc sức khỏe người già, dưỡng sinh, chăm sóc sắc đẹp… Chỉ những sinh viên định hướng theo ngành điều dưỡng và muốn công tác tại BV mới cần phải liên thông, bổ sung bằng cấp. Những sinh viên khác có thể linh động ngành nghề.

Ngoài ra, xuất khẩu lao động ngành điều dưỡng đang là thị trường rất hấp dẫn, đặc biệt là những quốc gia có mức độ dân số già tăng cao như Đức, Nhật Bản… Nhu cầu chăm sóc sức khỏe người già tại các quốc gia này rất được quan tâm và có mức lương rất hấp dẫn. Nếu thị trường Việt Nam không giữ chân được những lao động có tay nghề cao, được đào tạo bài bản, họ sẽ đi làm việc ở nước ngoài.

Anh Tâm

Phạm An

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI