Bệnh tiểu đường loại 2 làm tăng nguy cơ ung thư gan và tuyến tụy

Những phụ nữ mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 2 có nguy cơ phát triển một số khối u nguy hiểm

Một nghiên cứu ở Anh dự trên phân tích hồ sơ sức khỏe của 95.000 người cho thấy, nguy cơ ung thư tuyến tụy cao gần gấp đôi và nguy cơ phát triển ung thư gan cao gần gấp 5 lần ở những phụ nữ mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Nguy cơ mắc bệnh ung thư cũng tăng ở nam giới, trong đó bệnh tiểu đường loại 2 mới khởi phát có liên quan đến việc tăng 74% nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy và tăng gần gấp 4 lần nguy cơ mắc ung thư gan trong 5 năm sau đó.

Một tác động nhỏ hơn được ghi nhận đối với bệnh ung thư ruột, với nguy cơ mắc bệnh cao hơn 34% ở phụ nữ và cao hơn 27% ở nam giới mắc bệnh tiểu đường loại 2 mới khởi phát so với những người không được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường gần đây.

“Bệnh tiểu đường và béo phì có liên quan đến các loại ung thư tương tự nhau”, Owen Tipping, một nghiên cứu sinh đã làm việc trong nghiên cứu này cùng với Andrew Renehan, giáo sư về nghiên cứu ung thư và phẫu thuật tại Đại học Manchester, cho biết. “Nghiên cứu của chúng tôi là phát hiện tác động của bệnh tiểu đường đối với ung thư, sau khi điều chỉnh theo tình trạng béo phì”.

Các nghiên cứu trước đây đã liên kết béo phì với 13 loại ung thư, nhiều loại trong số đó cũng phổ biến hơn ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2. Nhưng các nhà nghiên cứu đã chạy đua để tìm ra liệu bản thân bệnh tiểu đường có làm tăng nguy cơ mắc một số hoặc tất cả các loại ung thư hay không.

Đối với nghiên cứu mới nhất, nhóm Manchester đã chuyển sang UK Biobank, nơi lưu giữ dữ liệu y tế và lối sống của nửa triệu người. Họ đã kiểm tra hồ sơ của 23.750 người mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 2 và so sánh chúng với hơn 70.000 đối chứng phù hợp không mắc bệnh tiểu đường.

Có xu hướng gia tăng các ca chẩn đoán ung thư ngay sau khi phát hiện ra bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Các nhà nghiên cứu giải thích cho sự gia tăng đột biến này của bệnh ung thư là do phát hiện tốt hơn bằng cách bỏ qua các trường hợp được báo cáo trong vòng một năm sau khi chẩn đoán bệnh tiểu đường.

Theo nghiên cứu, sau 5 năm, nguy cơ mắc bất kỳ loại ung thư nào liên quan đến béo phì cao hơn 48% đối với nam giới mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường loại 2 so với những người không mắc bệnh này. Đối với phụ nữ, nguy cơ cao hơn 24% ở những người mới được chẩn đoán mắc bệnh tiểu đường.

Tuy nhiên, không phải tất cả các loại ung thư liên quan đến béo phì đều tăng lên cùng với bệnh tiểu đường. Theo nghiên cứu sẽ được trình bày tại Đại hội béo phì châu Âu ở Tây Ban Nha vào tháng 5/2024, phụ nữ bị tiểu đường không có khả năng mắc ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú sau mãn kinh cao hơn những người không bị.

Trong toàn bộ dân số, nguy cơ mắc ung thư gan và tuyến tụy trong suốt cuộc đời ở nam giới cao hơn ở nữ giới. Ở Anh, cứ 76 nam giới thì có một người và cứ 130 phụ nữ thì có một người sẽ mắc ung thư gan, trong khi cứ 55 nam giới thì có một người và cứ 59 phụ nữ thì có một người sẽ mắc ung thư tuyến tụy.

Tipping cho biết vẫn còn quá sớm để biết liệu những người mắc bệnh tiểu đường có được hưởng lợi từ việc tầm soát ung thư hay không, nhưng nói thêm: "Chúng tôi biết rằng đối với ung thư tuyến tụy, điều quan trọng là phải phát hiện sớm".

Người ta vẫn chưa rõ bệnh tiểu đường có thể gây ra ung thư như thế nào, nhưng các nhà khoa học nghi ngờ mức insulin cao, lượng đường trong máu cao và tình trạng viêm mãn tính. Sự khác biệt về giới tính có thể do mức độ hormone, mức độ nhạy cảm của cơ thể với tác động của insulin hoặc sự thay đổi về mỡ cơ thể.

Sophia Lowes tại Cancer Research UK cho biết: "Nghiên cứu này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và ung thư. Mặc dù vẫn còn nhiều câu hỏi về cách thức và lý do tại sao bệnh tiểu đường có thể gây ra ung thư, nhưng nghiên cứu như thế này rất quan trọng trong việc giúp chúng ta phòng ngừa, phát hiện và chẩn đoán bệnh tốt hơn.

“Thừa cân và béo phì gây ra ít nhất 13 loại ung thư khác nhau. Thế giới xung quanh chúng ta không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng duy trì cân nặng khỏe mạnh và ăn chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng là một cách để giảm nguy cơ ung thư. Mọi người cũng có thể thực hiện các bước khác, chẳng hạn như không hút thuốc và cắt giảm rượu".

Thảo Nguyễn (theo Guardian)