Bệnh sởi gia tăng theo chu kỳ

Lơ là bệnh sởi, bà bầu hoang mang nhập viện 

Nằm tại Khoa Truyền nhiễm của Bệnh viện Bạch Mai ba ngày nay, toàn thân chị N.T.H. (24 tuổi, Sơn Tây, TP.Hà Nội) còn lấm chấm những vết ban đỏ. Trước đó, chị H. bị sốt cao, trên cổ xuất hiện nốt đỏ rồi không ngừng lan rộng.

Điều đáng nói, bệnh nhân H. đang mang thai ở tuần thứ 25 nên rất hoang mang, lo lắng, về sức khỏe và an toàn của thai nhi. Thế nhưng, khi hỏi về việc đã tiêm chủng vắc-xin sởi trước đó chưa, bệnh nhân lại hoàn toàn không nhớ, dù chị đã mang thai lần hai.

Bệnh nhân N.T.H. hiện điều trị nội trú tại Bệnh viện Bạch Mai để theo dõi sức khỏe của cả mẹ và thai nhi 25 tuần tuổi

Nằm cùng khoa với chị H., hiện còn có bảy bệnh nhân khác ở tuổi trưởng thành. Trong đó, có một trường hợp nhập viện trong tình trạng bệnh tiến triển nặng, mắc sởi trên nền bệnh phổi mãn tính. Phó giáo sư - tiến sĩ - bác sĩ Đỗ Duy Cường - Trưởng khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, số ca mắc sởi cao như vậy là thông tin đáng phải cảnh báo tới cộng đồng. 

Không chỉ ở thời điểm hiện tại, mà từ đầu năm 2018 tới nay, số ca bệnh do vi-rút sởi cũng gia tăng so với cùng kỳ. Trung bình, mỗi tháng Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận khoảng 10 ca bệnh. Năm 2017, cả nước ghi nhận chỉ khoảng 200 ca bệnh sởi thì tới năm 2018, con số này cao gấp hơn chục lần.

Khi nhắc tới vi-rút sởi, phần lớn mọi người đều nghĩ ngay tới các ca bệnh ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, bác sĩ Đỗ Duy Cường cho hay, thời gian gần đây, số người trưởng thành mắc sởi có xu hướng gia tăng. Năm 2014, khi dịch sởi lập đỉnh và hoành hành khắp khu vực miền Bắc, Bệnh viện Bạch Mai ghi nhận 100 trường hợp người lớn mắc bệnh. Nhưng vài tháng cuối năm 2018 tới nay, bệnh viện này đã nhận tới 50 ca. Trong đó, nữ bị nhiều hơn nam và chủ yếu mắc bệnh ở độ tuổi 25-40.  

Lo tái diễn dịch sởi kinh hoàng năm 2014

Một trong những nguyên nhân gia tăng số người trưởng thành mắc bệnh sởi, theo bác sĩ Đỗ Duy Cường, là do bệnh nhân mang tâm lý chủ quan, không nhớ rõ đã được tiêm phòng hay chưa. Với các trường hợp đã tiêm phòng, qua thời gian, kháng thể yếu đi hoặc không còn. Do đó, quá trình tiếp xúc với nguồn lây từ con nhỏ, hàng xóm hay những nơi tập trung đông người đều là điều kiện để mắc bệnh sởi. 

Đối với trẻ em, các dấu hiệu của sởi thường điển hình, dễ xác định. Còn bệnh sởi ở người trưởng thành lại dễ bị bỏ qua, thậm chí nhầm lẫn với nhiều loại bệnh khác. Bệnh viện Bạch Mai đã từng tiếp nhận nhiều ca bệnh được chuyển đến do nghi viêm da, dị ứng hay nghi mắc vi-rút Rubella. Nhưng đến khi kiểm tra, các bệnh nhân này lại dương tính với vi-rút sởi. 

Phát ban của sởi đặc trưng là xuất hiện đầu tiên ở mặt, sau đó xuống gáy, rồi xuống cổ, ngực, bụng, tay, chân. Sau 3-5 ngày, bệnh nhân sẽ phát ban toàn thân. Ban lần sần mặt da, lấm chấm như rắc kê, vừng. Khác với ban dị ứng, ban sởi không ngứa và sau đó xuất hiện hội chứng viêm kết mạc, mắt đỏ, ho nhiều. Ở trẻ em có thể kèm theo tiêu chảy.

Trong tình hình dịch bệnh có chiều hướng gia tăng ngay trong đầu năm mới, bác sĩ Đỗ Duy Cường lo lắng về nguy cơ có thể bùng phát dịch sởi như thời điểm kinh hoàng năm 2014. Thống kê năm 2014, cả nước có tới 8.500 ca, trong đó 114 trẻ tử vong do sởi. Do đó, theo chu kỳ 5 năm/lần, nỗi lo dịch sởi tái lập đỉnh vào năm 2019 không phải là không có căn cứ. Nhất là những tháng đầu năm, thời tiết của khu vực miền Bắc nồm ẩm là điều kiện để vi-rút sởi lây lan, phát triển mạnh mẽ. 

Trong khi đó, tại phòng tiêm chủng Khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai có rất ít người đến tiêm chủ động, đặc biệt là trẻ nhỏ. Thậm chí, nhiều thai phụ tới viện vào thời điểm thai đã 36 tuần nhưng cũng chưa hề tiêm vắc-xin này. Các chuyên gia khuyến cáo, để phòng ngừa bệnh lây lan, việc tiêm vắc-xin sởi là vấn đề quan trọng nhất, cần được sự quan tâm của người dân. Hiện nay, mũi vắc-xin đầu tiên phòng sởi đối với trẻ em là từ chín tháng tuổi. Song với sự xuất hiện của nhiều ca mắc sởi ở độ tuổi 6-9 tháng, Bộ Y tế đang nghiên cứu hạ độ tuổi tiêm phòng. 

Huyền Anh