Bệnh gì mà gãi như... gảy đàn?

Suốt mấy tháng con chịu đựng cảm giác ngứa ngáy khó chịu ở “vùng đồ bơi”, khiến con gãi liên tục, bất chấp phải giữ gìn ý tứ. Con đã đi khám ở vài nơi, từ da liễu đến phụ khoa, dùng cả thuốc đặt lẫn thuốc bôi, nhưng chẳng đỡ. Kết quả xét nghiệm đã loại bỏ nguyên nhân do nấm, vi khuẩn hay nhiễm Chlamydia, nghĩa là không mắc bệnh phụ khoa. Tuy nhiên, bác sĩ phát hiện các lỗ chân lông tại vùng kín lấm tấm các chấm trắng như dạng viêm nang lông và đã thử đốt điện các chấm này. Một thời gian sau, con hết ngứa.

Xin hỏi bác sĩ, con bị mắc bệnh gì, có lây không và đề phòng tái phát như thế nào?

Một nữ sinh 15 tuổi (huyện Bình Chánh, TPHCM)

Ảnh minh họa

Có lẽ cháu mắc 1 bệnh khá hiếm gặp tên là Fox Fordyce/ tắc nghẽn các tuyến bã chủ yếu ở những vùng có tuyến apocrine (tuyến mồ hôi mỡ) là nách, quầng vú, vùng mu, bẹn và tầng sinh môn - nơi mà tuyến mồ hôi hoạt động mạnh nhất, dễ bị ẩm, nóng nực, ma sát.

Người mắc bệnh này không nhiều ở nước ta nhưng tại châu Âu, bệnh đã được nhắc tới từ lâu. Bệnh thường gặp ở độ tuổi từ 13-35, không lây sang người khác; tỷ lệ cứ 9 người nữ mắc bệnh thì chỉ 1 người nam bị. Triệu chứng ngứa tăng mạnh vào kỳ kinh và biến mất khi mang thai.

Do tuyến bã hoạt động quá phát, các bệnh nhân mắc bệnh này thường có cảm giác ngứa dữ dội, nhất là khi căng thẳng về cảm xúc, nhưng khi thăm khám, các bác sĩ ít khi tìm trúng nguyên nhân.

Da gần vùng bị ảnh hưởng có thể bị sẫm màu và khô, nhiều nốt sần nhỏ nổi lên. Kết quả các xét nghiệm cũng cho thấy bệnh nhân không hề nhiễm virus, vi khuẩn hay nấm. Vì không xác định được nguyên nhân rõ ràng nên thường khó có thể điều trị dứt bệnh. Đôi khi để giảm triệu chứng ngứa ngáy cho người bệnh, thầy thuốc chỉ định dùng thuốc bôi ngoài da hay đặt trong âm đạo, nhưng đều vô hiệu.

Vì vậy, chị em mắc bệnh này thường phải chịu đựng cảm giác ngứa kéo dài, lúc nào cũng có cảm giác khó chịu, bất an, làm gián đoạn giấc ngủ. Có người ngượng ngùng, mất tự tin vì bất đắc dĩ phải “gảy đàn” liên tục. Nhiều khi, vì không nhịn được, gãi mạnh đến nỗi vùng kín xây xát, rớm máu, nổi sẩn. Thậm chí “đám cỏ” ở khu “tam giác mật” rụng, những vết trầy xước tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, dẫn đến mắc bệnh phụ khoa. Có phòng khám phụ khoa thấy những nốt to này đã nghi bệnh nhân bị ung thư âm hộ, tiến hành cắt các cục sần mang đi xét nghiệm, nhưng kết quả cho thấy đó không phải là khối u.

Để điều trị triệt để bệnh, người ta phải tìm ra đích danh thủ phạm là tuyến bã nào gây tình trạng ngứa, rồi xử lý bằng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ tuyến mồ hôi hoặc đốt điện hay đốt bằng laser, nhiều bệnh nhân đã có kết quả giảm các triệu chứng ngứa và làm giảm số lượng sẩn hơn 95%.

Theo bác sĩ Hoa Tiêu, ngứa vùng kín có thể là triệu chứng của nhiều loại bệnh khác nhau, vì vậy khi có biểu hiện này, nhất thiết phải đến cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ khám, xác định nguyên nhân và tư vấn cách điều trị phù hợp. Tuyệt đối không tự ý bôi, đặt thuốc hoặc gãi quá mạnh.

Để tránh tái phát, hàng ngày cháu nên tắm rửa sạch sẽ bằng loại xà bông tắm ít kiềm, vệ sinh vùng nách, vùng ngực và “vùng ngã ba” rồi dùng khăn bông thấm khô để làn da luôn khô thoáng, giúp ngăn chặn sự tích tụ dầu và tắc nghẽn tuyến bã nhờn. Hạn chế sử dụng băng vệ sinh hằng ngày; tránh mặc đồ lót chật, bó, không thấm hút; tránh cọ xát mạnh ở vùng đó khi tập luyện thể dục thể thao…

Bác sĩ Hoa Tiêu