Bất thường đấu giá “đất vàng”, khách hàng vừa mất tài sản, vừa lâm nợ nần

Đất “vàng” định giá bèo bọt? 

Theo phản ánh của bà Lê Thị Mỹ Châu (ngụ quận 3), năm 2011, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Nam Việt (nay là Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc Dân - NCB) đã đề nghị bà mua lại nợ xấu của ngân hàng này là hai thửa đất số 612, 613 tờ bản đồ 15, phường Thảo Điền, quận 2 có diện tích 6.735,8 m2 của ông Nguyễn Hải An với số tiền 12,5 triệu USD. Sau khi mua, bà Châu thế chấp hai thửa đất này cho Ngân hàng NCB vay 75,7 tỷ đồng.

Cũng trong thời gian này, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bất ngờ công bố danh sách 9 ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém, nợ xấu cao, lợi nhuận thấp cần phải tái cơ cấu, trong đó có ngân hàng NCB. Tuy nhiên, NHNN đã cho phép ngân hàng này tự tái cấu trúc bằng chính nguồn lực của mình, không cần phải sáp nhập với ngân hàng khác. Trong quá trình tự tái cấu trúc, ngày 15/11/2013, ngân hàng này đã bán khoản nợ của bà Châu cho Công ty TNHH Một thành viên quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC). 

Theo bà Châu, hiện khu đất của bà đang ở phường Thảo Điền, quận 2 đang được đấu giá bèo bọt

Sau khi mua nợ xấu, VAMC đã ủy quyền lại cho NCB xử lý tài sản đảm bảo cho khoản vay của bà Châu. Theo biên bản làm việc giữa bà Châu và đại diện NCB, tính đến ngày 8/7/2017, tổng dư nợ của bà Châu tại NCB xấp xỉ 184,5 tỷ đồng. Trong đó, nợ gốc chiếm 75,7 tỷ đồng,  còn lại là tiền lãi. 

Ngày 16/8/2017, NCB ra quyết định thu giữ tài sản thế chấp của bà Châu để xử lý khoản nợ và ký hợp đồng đấu giá tài sản với Công ty Toàn Cầu tổ chức đưa tài sản ra đấu giá với mức khởi điểm xấp xỉ 130,5 tỷ đồng. NCB và Công ty Toàn Cầu đã căn cứ vào chứng thư thẩm định giá số 17P01TDD0337 do Vinacontrol phát hành vào ngày 20/6/2017 để làm căn cứ giá khởi điểm.

 Trong khi đó, theo bà Châu, chứng thư thẩm định giá nói trên được Vinacontrol phát hành trước thời điểm NCB ra quyết định thu giữ tài sản thế chấp hơn hai tháng, đi ngược hoàn toàn với trình tự thủ tục đấu giá tài sản. 
Bà Châu cho rằng, ở thời điểm này, giá trị thực hai thửa đất của bà phải có giá trị gấp đôi giá thẩm định. Vì vậy, việc Vinacontrol định giá khu đất của bà như trên là không khách quan, có dấu hiệu gây thất thoát tài sản của chủ đất. 

Đưa công ty con tham gia đấu giá 
   
Theo tìm hiểu của chúng tôi, những diễn biến trong trong phiên đấu giá đã xảy ra nhiều dấu hiệu bất thường. Cụ thể, phiên đấu giá diễn ra ngày 5/12/2017 tại trụ sở Công ty Toàn Cầu, ngoài ông Nguyễn Đức Lâm (ngụ quận 2) tham gia đấu giá còn có một pháp nhân khác là Công ty TNHH Quản lý nợ và Khai thác tài sản Ngân hàng Quốc Dân tham gia. Công ty này ủy quyền cho ông Nguyễn Hữu Chương (ngụ tỉnh Đắk Nông) tham gia buổi đấu giá.
 
Trong khi đó, Công ty TNHH Quản lý nợ và Khai thác tài sản Ngân hàng Quốc Dân chính là công ty con của NCB, có vốn đăng ký điều lệ là 50 tỷ đồng và tỷ lệ sở hữu của NCB đối với công ty này là 100%. Đáng nói, theo quy định của Luật Đấu Giá Tài Sản năm 2016: “Người được chủ sở hữu tài sản ủy quyền xử lý tài sản, người có quyền quyết định bán tài sản, người ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, người có quyền quyết định bán tài sản của người khác theo quy định của pháp luật” là những trường hợp không được đăng ký tham gia đấu giá.
 
Theo luật sư Nguyễn Văn Thắng (đoàn luật sư tỉnh Ninh Thuận), trong phiên đấu giá tài sản của bà Châu, NCB là đơn vị được VAMC bàn giao tài sản để xử lý thu hồi khoản nợ mà VAMC đã mua của NCB. Như vậy, trong trường hợp này việc tham gia đấu giá của Công ty TNHH Quản lý nợ và khai thác tài sản Ngân hàng Quốc Dân có dấu hiệu vi phạm mục C, khoản 4 Điều 38 Luật Đấu Giá Tài Sản 2016 vì NCB chính là tổ chức được người chủ sở hữu tài sản là VAMC ủy quyền xử lý tài sản. Đồng thời NCB là bên có quyền quyết định bán tài sản và  ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản với Công ty Toàn Cầu. 

“Việc một công ty con, công ty thành viên mà vốn chủ sở hữu chi phối tham gia đấu giá chính tài sản do chính pháp nhân đó đưa ra, ký hợp đồng dịch vụ với đơn vị đấu giá là không công khai khách quan. Việc đưa người tham gia đấu giá có quan hệ lệ thuộc hoàn toàn vào NCB có thể ảnh hưởng đến kết quả đấu giá, gây thiệt hại cho chủ tài sản. Người dân có thể khiếu nại vụ việc đến Bộ Tư pháp đề nghị thanh tra làm rõ vụ việc” – luật sư Thắng, nhận định. 

Nguyên Hà