Bát chè nén giải cảm của nội

Thời tiết chuyển mùa khiến cả nhà tôi đều sụt sịt. Tôi muốn nấu nồi chè củ nén đường phèn giúp mọi người vừa phòng ho vừa giải cảm, nhưng rồi chợt ngần ngừ.

Bát chè nén là bài thuốc “độc quyền” của nội (ảnh minh họa)

Lũ trẻ nhà tôi vốn quen những thứ si-rô ngọt ngào, dễ gì chịu cho vào miệng thìa chè nén cay nồng, vị the xộc lên tận mũi. Các con đâu sống trong thời buổi “cái khó ló cái khôn” như mẹ nó ngày xưa.

Nhà có bốn chị em, tôi là chị cả nên được bố mẹ phân công đến ở với nội từ lúc hơn 10 tuổi. Còn nhớ, ngày nhận được “quyết định thuyên chuyển” ấy, tôi đã rất sung sướng. Bởi thực tế, nhà ông bà chỉ cách nhà tôi vài mét nên tôi có thể chạy qua chạy về thăm bố mẹ và các em hằng ngày.

Mặt khác, từ lâu tôi đã luôn hào hứng, mong ước mình được vào vai chủ nhà để thỏa thuê khám phá khu vườn lúc nào cũng sum suê các loại cây trái, ong bướm và hương thơm của ông bà. Bà thì siêng, ông thì khéo, nên bất cứ ngóc ngách nào trong ngôi nhà cũng thơm sạch như thế giới cổ tích.

Sát hè là những cây ổi chỉ cao quá đầu người, nhưng đến mùa thì lúc lỉu quả. Đây là giống ổi ruột hồng và ít hạt, chỉ cần cắn nhẹ, thịt ổi đã ngập dày cả răng. Cạnh bờ rào, đoạn giáp với khu vườn hàng xóm là những cây mít thật cao, hè đến lại cho quả chín thơm lừng. Rồi nhãn, mãng cầu xiêm, xoài… Toàn những loại trái chín khiến tụi nít nhỏ mê tít thò lò, ăn say mê không biết chán.

Và tất nhiên có cây lâu niên của ông thì cũng sẽ có những loài rau thời vụ của bà. Ở khu đất cao, sáng nhất vườn, bà sẽ dùng tre rào lại một đám vuông vức để trồng các loại rau củ như ớt, gừng, nghệ, ngò gai, cà chua, rau lang và củ nén.

Mà cũng lạ, chỉ trong một khoảnh nhỏ vài mét vuông ấy thôi, nhưng bà chăm đất như chăm con mọn. Bà khéo chia đất thành những ô nhỏ, chăm bẵm từng luống để phù hợp với mỗi giống cây trồng.

Đám trồng rau khoai thì có bề mặt trũng hơn, dày đất thịt và được tưới nước hằng ngày. Đám trồng cà chua thì bà bón thêm phân chuồng trộn rơm đã hoai mục để cây thêm sai quả. Riêng đám đất dùng trồng nén thì bà lại cải tạo bằng cách trộn thêm ít cát pha. Bà bảo, nén chỉ ưa đất cát pha, và càng cằn cỗi thì củ lại càng thơm, đậm vị cay nồng.

Nén trồng lấy củ khác trồng lấy lá, phải chờ qua hơn nửa năm, khi lá rụi vàng gần hết, phần mặt đất bao quanh khóm rạn thành đường như những vết chân chim, thì nội mới vác cuốc ra vườn. Vì chọn trồng giống nén củ nhỏ nên khi thu hoạch, nội cũng rất tỉ mẩn. Nội thốc thốc cẩn thận từng nhát cuốc xới đất, sau đó dùng tay vò từng nắm đất, lọc lấy chiến lợi phẩm. Hình như nội chẳng bỏ sót hạt nén nào, dù củ to nhất cũng chỉ bằng đầu đũa cái.

Món chè nén của nội thực ra không đơn thuần chỉ là một món ăn, mà nó còn là bài thuốc giải cảm vào những ngày thời tiết thay đổi. Nội vốc vài nắm nén nhỏ vò nhẹ, thổi bay lớp vỏ lụa bên ngoài rồi rửa lại bằng nước sạch, để ráo. Chờ nước sôi, nội sẽ thả nén vào nồi ninh tầm nửa tiếng. Chỉ cần hạt nén chín mềm, chuyển màu trong veo là có thể cho đường vào đun thêm tầm năm phút rồi tắt bếp.

Khác với những nồi chè đậu xanh, đậu đỏ hay chè bắp, lúc nào nấu cũng nhiều, nội múc ra hơn chục bát dàn đầy mâm, nồi chè nén chỉ gói gọn trong khoảng ba bốn bát con, vừa đủ chia cho mỗi người một bát. Phần vì nguyên liệu quý hiếm, phần vì chè nén là một món thuốc nên không thể ăn chơi ăn no.

Ăn chè nén thì không nên để nguội, vì như thế sẽ mất đi tác dụng trị bệnh. Sau khi đón từ tay bà bát chè nén nóng hổi, tôi đặt ngay lên bàn, sà mặt gần xuống để hít hà mùi hương thơm nồng đang nhè nhẹ bốc lên, tưởng chừng như từng sợi tinh dầu nén đang lan tỏa, xâm chiếm từng ngóc ngách khứu giác, chưa ăn mà mũi đã đỡ ngạt bội phần. Chả bảo sao sau khi vừa xì xụp xong bát chè nghi ngút, toàn thân đã toát hết mồ hôi, người nhẹ bưng, khoan khoái.

Món chè nén của nội là bài thuốc “độc quyền”, riêng biệt, giải cảm và trị ho vô cùng hiệu quả. Ở đó có vị cay của nén, ngọt ngào của đường và hơn cả là mùi ấm nồng đầy quyến luyến từ bàn tay chăm chút của nội. Tất cả đều xuất phát từ yêu thương. 

Minh Thi