Bất an như kiểm duyệt của YouTube

Ra đời từ năm 2005, YouTube hiện là kênh lưu trữ, chia sẻ video lớn nhất thế giới với nội dung cực kỳ phong phú, nhưng cũng chính vì thế, mạng này chở theo nó lắm nguy cơ.

Cứ mỗi phút, có 300 giờ nội dung video được tải lên YouTube. Để có thể theo dõi 8 tiếng/ngày một lượng video khổng lồ như vậy, ước tính Google cần hơn 50.000 nhân viên làm việc; nên không có gì ngạc nhiên khi Google luôn bị kêu ca về việc kiểm soát nội dung không chặt chẽ. Phổ biến nhất là chuyện để lọt những video độc hại, như trường hợp mới nhất là hình ảnh quái vật kinh dị Momo, ẩn bên trong các video hoạt hình dành cho trẻ em như Peppa Pig, Fortnite trên kênh YouTube Kids.

Việc không kiểm soát nổi video xấu đã khiến Google phải trả giá đắt trong năm 2017, khi mà hàng loạt doanh nghiệp rút quảng cáo trên YouTube, vì phát hiện các mẩu quảng cáo của họ trên những video có nội dung cực đoan, phản cảm.

Hình ảnh quái vật Momo ẩn trong các video hoạt hình về chú heo Peppa Pig, khiến các bậc phụ huynh lo lắng về khâu kiểm duyệt của Google

Tháng qua, YouTube lại đối mặt với làn sóng tẩy chay từ các công ty lớn như Epic Games, Nestle, Walt Disney, McDonald… do đã để các lời bình luận ấu dâm xuất hiện trên các video về trẻ em, trẻ vị thành niên. Google phải lập tức sửa sai bằng cách xóa những tài khoản và kênh vi phạm, vô hiệu hóa các bình luận trong hàng chục triệu video liên quan đến trẻ vị thành niên, đồng thời dùng công nghệ AI để giám sát, phát hiện và loại bỏ gấp đôi lượng bình luận.

Cuộc chiến vẫn rất khó khăn, vì Google không có công cụ “lọc” từ đầu các video xấu, mà chỉ khi các nội dung này xuất hiện trên mạng, bị người dùng báo cáo. Việc dựa vào các thuật toán, báo cáo có phần cảm tính của người dùng để kiểm duyệt những nội dung xấu, đôi khi lại oan cho những video “sạch”.

Cách đây 2 năm, Google từng đóng cửa hơn 50 kênh dành cho trẻ em, trong đó có kênh Toy Freaks - chuyên đăng các video tương tác giữa bố và hai cô con gái đang có hơn 8,5 triệu người theo dõi, chỉ vì kênh này bị nhiều người cho là có nội dung mang tính lạm dụng trẻ em. Cảnh sát đã thẩm vấn Greg Chism - chủ kênh, cha của bé gái Victoria và Annabelle, nhưng rốt cuộc Greg Chism không bị khép tội.

Cũng trong năm 2017, PragerU - kênh cung cấp các video bàn luận về các vấn đề khác nhau dưới góc nhìn bảo thủ - kiện Google tội vi phạm ngôn luận khi gắn cờ và hủy tính năng kiếm tiền của ít nhất 37 video.

Câu chuyện kiểm duyệt của Google không dừng lại ở phạm vi nội dung tốt - xấu lẫn lộn mà còn ở tình trạng video thông tin thật - giả tràn lan, gây hoang mang xã hội. Trong nỗ lực kiểm soát các video đưa thông tin sai lệch, cách đây vài ngày, Google thử nghiệm hệ thống thông báo mới, giúp kiểm tra thông tin thật/giả, khi người dùng tìm kiếm những cụm từ nhạy cảm hoặc gây tranh cãi bằng tiếng Anh và tiếng Hindi, tại thị trường Ấn Độ.

Nhiều năm qua, Google đã và đang nỗ lực cải thiện hệ thống kiểm duyệt bằng sức người lẫn công nghệ, để mang lại sự hài lòng cho ba bên: người sáng tạo, người dùng, đơn vị quảng cáo. Tuy nhiên, dù là người hay máy thì vẫn không tránh khỏi sai sót và khâu kiểm duyệt trên YouTube vẫn là câu chuyện đầy bất an. 

Quang Huy