Báo Phụ Nữ TPHCM: Không thể xa lạ với những điều mà phụ nữ đương đại quan tâm

* Phóng viên: Mạng xã hội (MXH) có một sức mạnh truyền dẫn thông tin mà báo chí chính thống - nhất là báo in - khó theo kịp, kể cả khi cố gắng chuyển mình mạnh mẽ sang báo điện tử. Xin cho biết quan điểm của các chị về vấn đề này?

- Nhà báo Nguyễn Thế Thanh - nguyên Tổng biên tập Báo Phụ Nữ TPHCM: Tôi chưa bao giờ thấy MXH là một trở lực đối với sự phát triển của báo chí. MXH xuất hiện, với đầy đủ những điểm tích cực và tiêu cực của nó, là một sự bổ sung cho hệ thống công cụ truyền thông hình thành trước đó (báo in, phát thanh, truyền hình) và sẽ tồn tại lâu dài cùng nhau. Vậy, có nên xem MXH là một “đối thủ” của báo chí không? Theo tôi, nói theo nghĩa tích cực là nên. Cạnh tranh lành mạnh để tự chứng minh tính ưu việt của báo chí, tại sao không? 

Bản chất của báo chí là phải nhanh. MXH trong nhiều trường hợp thường nhanh hơn báo chí. Vậy thì báo chí phải xem lại cái gì khiến mình không thể nhanh như MXH, từ đó phải cố mà tìm cách khắc phục. Nhưng, bên cạnh nguyên tắc nhanh, còn có một nguyên tắc rất quan trọng, đó là nguyên tắc đúng (chính xác, trung thực, khách quan).

Báo chí phải tự gánh vác sứ mệnh nuôi dưỡng niềm tin và định hướng cho người đọc bằng sự chính trực, khách quan để nói sự thật, vì sự thật. Chừng nào báo chí còn được bạn đọc tin cậy vì lẽ đó, chừng nào báo chí còn muốn không ngừng tự nâng cao kỹ năng và bản lĩnh nghề nghiệp để cạnh tranh lành mạnh trong mặt trận truyền thông thì không sợ mất chỗ đứng trong lòng người đọc.

- Nhà báo Hồ Thị Minh Nguyệt - nguyên Tổng biên tập Báo Phụ Nữ TPHCM: Phải thừa nhận thông tin trên MXH đáp ứng được phần nào yêu cầu của bạn đọc là nhanh, kịp thời. Nhưng MXH có nhiều thông tin chưa được kiểm chứng, thậm chí xuyên tạc sự thật hoặc ẩn chứa ý đồ chỉ trích, bôi xấu, xúc phạm uy tín cá nhân, tổ chức, gây hoang mang dư luận. Do đó, người đọc phải rất tỉnh táo, có nhận định riêng và cần có động thái để người đưa thông tin như vậy phải chịu trách nhiệm. 

- Nhà báo Lê Thị Bạch Mai - nguyên Trưởng ban Văn hóa Văn nghệ, Báo Phụ Nữ TPHCM: Khi MXH bùng nổ, tờ báo, màn hình ti vi bỗng như một ái phi dần bị thất sủng. Không ít thông tin xuất hiện trên MXH trước, sau đó mới thấy báo chí lò dò nói tới, vừa chậm, vừa nguội, vừa thiếu thông tin. Cho nên, có một thời gian dài, báo chí chính thống bị nghi ngờ khó theo kịp MXH và còn được dự báo có thể “chết ngủm” trước MXH. 

Tuy nhiên, thực tế chứng minh, báo chí vẫn luôn có chỗ đứng, có đường chạy riêng để đua với MXH, nhất là vẫn còn giá trị vàng son “đưa tin cẩn trọng, chính thống, chọn lọc, có trách nhiệm”. Thông tin trên MXH phong phú, dồi dào và độ nhanh của nó được tính bằng phút nhưng độ tin cậy không cao, thậm chí đưa thông tin sai. Vì lẽ đó, báo chí có vị trí của mình, không thể chết được. Điều quan trọng là nó sống như thế nào.

Thực tế đó cho thấy, nhà báo phải nhanh hơn, sôi động hơn, tỉnh táo hơn và tác nghiệp đa năng. Nhà báo phát hiện thông tin, tìm hiểu và xem xét tính chân thật của nó, thể hiện nó qua chính kiến của mình. Một tờ báo bây giờ không chỉ có chữ mà có cả phát thanh, truyền hình. Một bài báo thành công khi đưa lên fanpage có thể không được ngàn like nhưng từ một status ngàn like, nhà báo có thể nhạy bén lẩy ra một đề tài thu hút bạn đọc, có ích cho công chúng, cho Nhà nước.
 

Họp mặt các thế hệ làm Báo Phụ Nữ TPHCM nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập báo - Ảnh: Phùng Huy

* Báo Phụ Nữ TPHCM luôn giữ vững trọng trách gắn với giới, đồng hành xây dựng hạnh phúc gia đình và luôn chiếm một vị trí nhất định trong lòng bạn đọc. Từng gắn bó với báo, các chị thấy Báo Phụ Nữ TPHCM có vị thế ra sao trong bối cảnh báo chí hiện tại, cũng như trong sự phát triển mạnh mẽ của MXH?

- Nhà báo Thế Thanh: Trước hết, tôi muốn cảm ơn các thế hệ của Báo Phụ Nữ TPHCM đã phần lớn giữ được và thể hiện được trên mặt báo quan điểm: người phụ nữ cùng lúc là người lao động, người công dân, người mẹ và người thầy đầu tiên của con người. Vì các vị thế đó của người phụ nữ mà việc xây dựng hạnh phúc gia đình không thể tách rời với việc phụ nữ tham gia toàn diện vào quá trình phát triển mọi mặt của đất nước bằng phẩm chất, năng lực của chính mình.

Ở đâu xuất hiện sự cản trở phụ nữ tiếp cận với tri thức, với kỹ năng, với luật pháp để rèn luyện bản thân vì hạnh phúc của gia đình mình và sự tiến bộ của xã hội thì Báo Phụ Nữ TPHCM cần phải có mặt, phải lên tiếng để góp phần xóa bỏ, bất luận sự cản trở đó đến từ thế lực nào.

Tôi nghĩ, Báo Phụ Nữ TPHCM khuyến khích sự bình đẳng giới nhưng cũng nên khuyến khích sự khéo léo thực thi đúng đắn bình đẳng giới. Báo Phụ Nữ TPHCM mà xa lạ với những gì người phụ nữ đương đại quan tâm thì sẽ khó thu hút được bạn đọc.  

- Nhà báo Minh Nguyệt: 46 năm tồn tại, Báo Phụ Nữ TPHCM đã tạo được uy tín trong bạn đọc, lại là tờ báo thiên về giới, của mọi thành viên trong gia đình. Chúng ta cần gìn giữ niềm tin mà bạn đọc đã gửi gắm này. So với thời chúng tôi, làm báo bây giờ rất khó bởi sự cạnh tranh rất lớn về công nghệ, kỹ thuật. Do đó, phải không ngừng cải tiến.

- Nhà báo Bạch Mai: Khi cầm tờ Báo Phụ Nữ TPHCM trên tay, người ta không chỉ đọc những thông tin tương tự các báo khác mà còn trông đợi được đọc những thông tin không thể tìm thấy trên các báo khác về thời sự chính trị, cuộc sống, quyền lợi, hạnh phúc, sức khỏe có liên quan mật thiết đến phụ nữ. Đó là điều chắc chắn. Bất chấp MXH phát triển mạnh mẽ thế nào, Báo Phụ Nữ TPHCM vẫn có vị trí của mình, như phụ nữ là thành phần không thể thiếu trong xã hội. 

Thực ra, trong xã hội bây giờ, có rất nhiều vấn đề liên quan mật thiết đến phụ nữ, nhưng báo chí chỉ mới đụng chạm sơ sơ. Tại sao Báo Phụ Nữ TPHCM không chủ động làm loạt phóng sự điều tra về hạnh phúc gia đình trong xã hội ngày nay với những câu chuyện thật, con người thật, số liệu thật, bài học kinh nghiệm có thật? Phóng sự điều tra đâu chỉ để vạch trần tội ác, vạch trần xấu xa? 

* Các chị có những mong muốn, kỳ vọng nào đối với Báo Phụ Nữ TPHCM hôm nay cũng như sau này? 

- Nhà báo Minh Nguyệt: Muốn thì rất nhiều, nhưng tựu trung vẫn mong sao Báo Phụ Nữ TPHCM vẫn ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn, sâu sát, gần gũi bạn đọc, đặc biệt phân tích sâu khía cạnh giới, hôn nhân - gia đình, một lĩnh vực nói hoài không hết chuyện nhưng luôn được bạn đọc chờ đợi. 

- Nhà báo Thế Thanh: Tôi đã là người thuộc về quá khứ của Báo Phụ Nữ TPHCM. Nhưng tôi vẫn luôn nhớ về những ký ức đẹp đẽ đã từng có cùng các đồng nghiệp thân thương dưới mái nhà ấy. Trong ký ức đẹp đẽ của chúng tôi, có tình yêu thương và sự chia sẻ chân thành về mọi buồn vui, có sự nỗ lực của những con người luôn khao khát làm nghề đàng hoàng, biết nói không với những gì trái đạo đức nghề nghiệp và đã cùng nhau nuôi dưỡng chí khí để làm được nhiều việc tử tế cho một tờ báo tử tế đã trở thành một thương hiệu. Thế hệ hôm qua của Báo Phụ Nữ TPHCM - trong đó có tôi - cảm thấy hạnh phúc khi thấy những gì đẹp đẽ trong ký ức của chúng tôi đang từng phần hiện diện trong Báo Phụ Nữ TPHCM của những năm tháng này. Tôi muốn cảm ơn các bạn vì điều đó.

- Nhà báo Bạch Mai: Báo chí dành cho phụ nữ trên thế giới hiện đang rất sôi động, họ viết từ chuyện giúp phụ nữ xây dựng phong cách sống tự tin đến đời sống tinh thần phong phú. Họ luôn chứng tỏ mình - những nhà báo chuyên viết về giới nữ - là nguồn động lực cho phụ nữ, bất cứ khi nào chị em cần. 

Báo Phụ Nữ TPHCM chưa cần trở thành “nguồn động lực” mà trước hết là cái tay vịn để phụ nữ tựa vào, dưỡng sức bước lên. Muốn được như vậy, mỗi nhà báo của Báo Phụ Nữ TPHCM phải năng động hơn nữa, lăn xả hơn nữa để có đề tài hay, thiết thực về phụ nữ và đời sống.

Chúng ta không chỉ nhìn ngắm chị em mà còn khám phá chị em với những buồn vui, sướng khổ mang màu sắc, hình thái rất phụ nữ. Tất nhiên, chúng ta làm điều đó là vì phụ nữ. Tôi thích nhìn trang bìa Báo Phụ Nữ TPHCM với trọng tâm là câu chuyện phụ nữ (với hình ảnh và tít tựa đập vào mắt), bên cạnh một số đề tài thời sự khác. Phụ nữ là nội dung của Báo Phụ Nữ TPHCM. Mà trong báo chí, nội dung là vua. 

Tuyết Dân (thực hiện)