PNO - Liên tục trong hai tháng cuối năm, Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận sáu bệnh nhân tử vong, chiếm gần 50% so với các bệnh nhân ngộ độc rượu cồn methanol đang điều trị tại đây. Nhiều người trong số họ ra đi ở độ tuổi còn rất trẻ...
22 tuổi, đang ở ngưỡng cửa khỏe mạnh, tươi đẹp nhất trong cuộc đời nhưng không ai ngờ, P.V.T. (tỉnh Hải Dương) lại đang đứng giữa làn ranh của sự sống và cái chết, chỉ sau một trận rượu. Nhìn con trai hôn mê trên giường bệnh, cha của T. chỉ biết gạt nước mắt và hy vọng phép màu sẽ xảy ra.
Ông kể, tuần trước, ở làng có liên hoan vì vào “mùa chuột” nên T. cùng nhiều bạn tham gia. Kết thúc liên hoan, T. về nhà trong trạng thái mệt mỏi nên đi ngủ ngay. Cứ ngỡ con trai chỉ say như thông thường nên gia đình để cho T. ngủ, tuy nhiên, qua ngày Chủ nhật, thứ Hai, cậu cũng vẫn không dậy nổi. Sáng sớm thứ Ba, T. mới gọi cho gia đình vì quá đuối sức kèm theo buồn nôn, choáng váng... Đến lúc này, gia đình mới tá hỏa đưa con tới bệnh viện (BV) tuyến tỉnh để cấp cứu nhưng do tình trạng ngộ độc nặng nên được chuyển tới BV Bạch Mai.
Khi tới Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai, tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc trung tâm, cho biết T. đã rơi vào tình trạng hôn mê. Nguyên nhân được xác định, bệnh nhân bị ngộ độc methanol. Kết quả chụp cắt lớp cho thấy, toàn bộ não của T. đều phù nặng, nhiều phần não nhũn, hoại tử và xuất hiện vùng xuất huyết não. “Tổn thương của T. nặng hơn rất nhiều so với các trường hợp đột quỵ xuất huyết não. Tiên lượng rất dè dặt, nếu cố gắng giữ được mạng sống thì di chứng cũng vô cùng nặng nề”, bác sĩ nói.
Gia đình T. cho hay, trong buổi liên hoan, một người làng mang rượu từ Hà Nội về để uống nên cũng không rõ nguồn gốc. Đáng lưu ý, trong buổi liên hoan cùng với T. còn có một nam bệnh nhân khác ngộ độc rượu nặng, được chuyển lên Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai. Tuy nhiên, bệnh nhân 32 tuổi này đã phải xin về nhà vì không thể cứu chữa.
Mới đây, BV Nhân dân Gia Định cũng vừa cứu sống bệnh nhân 56 tuổi (ngụ ở TP.HCM) ngộ độc methanol trong rượu. Cũng giống như T., sau khi uống, nam bệnh nhân này ngủ li bì hai ngày không dậy. Khi đưa vào viện, ông được xác định rối loạn nhịp tim, mạch nhanh, khó đo huyết áp rồi nhanh chóng rơi vào hôn mê, nhiễm toan chuyển hóa, suy hô hấp, suy tuần hoàn... May mắn, sau khi truyền ethanol để ngăn chặn chuyển hóa hấp thu ngộ độc và lọc máu hai lần, bệnh nhân đã thoát cửa tử.
Nam thanh niên 22 tuổi nguy kịch do uống phải rượu pha methanol tại buổi liên hoan ở làng
Gần 50% số ca nhập viện tử vong
Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, từ tháng 11 tới nay, đơn vị này đã tiếp nhận 13 bệnh nhân ngộ độc cồn methanol, trong đó đã có sáu trường hợp tử vong. Hầu hết các trường hợp đến trong tình trạng khá muộn, bệnh cảnh nặng nề. Nhiều bệnh nhân dù qua khỏi nhưng để lại di chứng nặng nề như não, mù mắt... Ngoài ra, còn có bốn bệnh nhân khác mà BV thực hiện xét nghiệm, xác định ngộ độc methanol, hiện đang điều trị tại các BV của Hà Nội.
Theo các chuyên gia, rất khó để phân biệt rượu cồn methanol với các loại rượu thông thường. Bởi, khi uống vào, rượu pha methanol thậm chí còn ngọt, dễ uống hơn, bệnh nhân cũng có cảm giác say nên dễ bị nhầm lẫn. Tiến sĩ - bác sĩ Huỳnh Văn Ân, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc BV Nhân dân Gia Định, cảnh báo bệnh nhân ngộ độc methanol nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời thì dẫn tới tình trạng toan máu nặng, suy đa cơ quan, ngưng tim dẫn đến nguy cơ tử vong cao hoặc nếu cứu được tính mạng thì để lại các biến chứng nặng.
Để phòng tránh ngộ độc cồn công nghiệp methanol, các chuyên gia khuyến cáo người dân hãy lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Nên hạn chế uống rượu, nhất là vào thời điểm trước và sau tết Nguyên đán để phòng ngộ độc cũng như bảo vệ sức khỏe. Bên cạnh đó, vấn đề quản lý methanol tiếp tục được đặt ra cho Bộ Y tế và Bộ Công Thương khi nhiều năm nay, câu chuyện rượu giả, rượu pha methanol vẫn còn nhức nhối. Năm 2017, Bộ Y tế đã từng đề nghị pha chất chỉ thị màu (màu xanh) vào methanol để tránh pha chế thành rượu, dễ quản lý, tuy nhiên, cho đến nay, đề xuất này vẫn chưa được hiện thực hóa.
Ma trận “thải độc” gan
Dịp tết cận kề, trên các trang bán hàng online, sản phẩm thải độc gan đang được chào bán với công dụng như “thần dược”. Tư vấn với chúng tôi, một chủ shop online khẳng định, cuối năm, liên hoan nhiều, rượu bia không thể tránh. Để giúp gan khỏe mạnh, cơ thể giảm mụn, nóng thì cần uống thải độc gan. Một trong những sản phẩm mà người bán hàng giới thiệu là loại thực phẩm chức năng của Mỹ, có tác dụng “detox thải độc gan”, phục hồi chức năng gan, đặc biệt tốt sau khi uống rượu để bài tiết độc tố, tránh ảnh hưởng tới thần kinh. Một liệu trình uống thải độc gan kéo dài bảy ngày, giá 300.000 đồng.
Trên thị trường, còn có “hàng tá” sản phẩm được quảng cáo “thải độc” gan khác với các mức giá từ 100.000 - 500.000 đồng, xuất xứ từ Mỹ, Việt Nam, Úc, Pháp… Bên cạnh “thải độc”, nhiều sản phẩm cũng được cho là có tác dụng làm mát gan cho “phái mạnh” khi bước vào “mùa rượu” cuối năm.
Tuy nhiên, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khẳng định: “Không có khái niệm nào là thải độc, hay mát gan, đó chỉ là cách gọi dân gian”. Theo đó, gan được xem là lá chắn của cơ thể, ngăn chặn chất độc xâm nhập qua đường tiêu hóa, đồng thời làm giảm độc tính và thải trừ một số chất cặn bã do chuyển hóa cơ thể tạo nên. Tuy nhiên, gan có thể bị ảnh hưởng do ngộ độc cấp tính, suy gan vì uống rượu bia, nhiễm khuẩn, ngộ độc thuốc… Để điều trị, giúp gan khỏe mạnh, phải tìm được tác nhân gây hại và dừng để gan tiếp xúc với chúng. Ví dụ, nếu do ảnh hưởng của rượu bia, việc đầu tiên là phải ngừng uống, chứ không thể vừa uống vừa điều trị, thải độc.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, hiện có nhiều loại thuốc điều trị làm giảm men gan, cải thiện chức năng gan… nhưng thực tế không hiệu quả. Còn với thực phẩm chức năng, đây là sản phẩm không được sử dụng trong điều trị, không có hiệu quả rõ ràng, do đó hãy “gạt sang một bên”. “Khi gan bị tổn thương, việc tùy tiện bổ sung các loại thuốc, các loại cây cỏ, vị thuốc với rất nhiều thành phần có thể làm gan phải hoạt động nhiều hơn. Trong khi đó, quá trình điều trị đối với các trường hợp suy gan, ngộ độc… các bác sĩ phải lựa chọn ít loại thuốc nhất có thể”, bác sĩ nói.
Sự gia tăng của bệnh lý tim mạch trong cộng đồng khiến nhiều người lo lắng, các chuyên gia khuyến cáo nên có giải pháp phòng ngừa bệnh tim mạch từ sớm.