Báo động tình trạng trẻ em mang thai, làm mẹ

Trẻ mang thai, sinh con khá phổ biến

Tháng 8/2024, thấy con gái 16 tuổi có biểu hiện bất thường, chị V.T.U. - 35 tuổi, quê ở tỉnh Quảng Ngãi - đưa đến Bệnh viện Từ Dũ (TPHCM) khám, mới biết con mình đã mang thai hơn 4 tuần. Chị như chết lặng, không thể ngờ cô con gái học giỏi nhiều năm liền lại sắp làm mẹ khi đang học lớp Mười. Sau nhiều lần bị gặng hỏi, bé tiết lộ cái thai là hậu quả của một lần trót dại với bạn trai.

Bệnh viện Từ Dũ ghi nhận, trong 8 tháng đầu năm 2024, đã tiếp nhận gần 800 ca thai phụ, sản phụ dưới 18 tuổi. Trong 6 tháng đầu năm 2024, Bệnh viện Hùng Vương (TPHCM) tiếp nhận 412 trẻ gái vị thành niên khám thai, tăng 66% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu được công bố tại hội thảo “Xâm hại tình dục trẻ em qua mạng và giải pháp phòng, chống” do Trường đại học Cảnh sát nhân dân tổ chức ngày 4/10, từ năm 2020 đến tháng 9/2023, cả nước ghi nhận 7.883 trẻ bị xâm hại, trong đó xâm hại tình dục chiếm trên 80%. Còn theo Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an), trong năm 2023, lực lượng công an trên toàn quốc tiếp nhận, phát hiện, điều tra, xử lý 2.063 vụ xâm hại trẻ em với 2.192 nạn nhân, trong đó có 1.677 vụ xâm hại tình dục với 1.747 nạn nhân.

Trong những vụ trẻ em bị xâm hại tình dục dẫn đến mang thai thời gian gần đây, có không ít vụ nạn nhân thiếu vắng sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ. Trong vụ việc nữ sinh lớp Tám B.T.H. ở huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa mang thai, cuối tháng 9/2024, mẹ H. đang lao động ở Đài Loan (Trung Quốc) thì cô giáo chủ nhiệm của H. gọi điện thông báo nữ sinh này có dấu hiệu mang thai. Ngày 3/10, khi người thân đưa đi khám, bác sĩ xác định H. đã mang song thai 24 tuần. Nghi phạm xâm hại tình dục H. là người đàn ông hàng xóm 60 tuổi.

Nhiều hệ lụy, khổ đau khi làm mẹ nhí

Làm mẹ ở tuổi 15, Trần T.T. (xã Minh Diệu, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu) kể, năm 13 tuổi, em quen và yêu một thiếu niên 17 tuổi rồi mang thai khi vừa bước sang tuổi 14. Có bầu, T. bỏ học, ở nhà chờ sinh, bỏ lại giấc mơ trở thành cô giáo. Do chưa đủ tuổi đăng ký kết hôn, cặp đôi này được gia đình tổ chức lễ ra mắt đơn giản để về chung nhà. Do còn quá nhỏ tuổi, T. không biết chuẩn bị gì để làm mẹ nên mẹ ruột, mẹ chồng phải thay nhau mua tã, sữa, đồ dùng cho em bé. Sinh con chưa được bao lâu, đôi trẻ đã lục đục rồi đường ai nấy đi, kết thúc cuộc hôn nhân chóng vánh khi chưa kịp được pháp luật công nhận. T. phải bỏ nhà đi biệt, để lại con gái cho mẹ ruột nuôi. Do sớm bỏ học nên T. chỉ xin được chân phụ việc ở quán cơm.

Sinh con ở tuổi 14, bà mẹ nhí P.T.H. (quận 6, TPHCM) suýt tử vong. Sau khi sinh con, H. về quê “chồng” (17 tuổi) ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang sinh sống. Tuy nhiên, do không quen với cuộc sống ở nông thôn, không chịu được tiếng trẻ con khóc, H. đã bỏ lại con khi bé gái chưa tròn 3 tháng. Vài tháng sau, cha đứa trẻ cũng bỏ nhà đi làm ăn xa, giao con mình cho cha mẹ ruột chăm sóc.

Sau khi sinh con, sản phụ Đ.H.G. - 14 tuổi, ở huyện Hóc Môn, TPHCM - được chăm sóc tại một địa chỉ tạm lánh thuộc “Mô hình một cửa hỗ trợ phụ nữ và trẻ em ở TPHCM” - Ảnh do Bệnh viện Hùng Vương cung cấp

Bác sĩ Huỳnh Thị Trong - Cố vấn cao cấp Khoa Phụ sản, Bệnh viện An Sinh, nguyên Giám đốc Trung tâm Bảo vệ sức khỏe bà mẹ, trẻ em và Kế hoạch hóa gia đình TPHCM - cho biết, trong hơn 30 năm công tác trong lĩnh vực sản khoa, bà gặp khá nhiều trẻ em mang thai, sinh con. Các bé gái mang thai sớm thường phải đối mặt với áp lực lớn từ gia đình, bạn bè và xã hội. Cảm giác tội lỗi, xấu hổ, lo lắng về tương lai khiến các em dễ cáu gắt, trầm cảm, tự cô lập. Phần lớn thai phụ nhí và phụ huynh không muốn giữ thai, nhưng có những trường hợp khi phát hiện thai đã quá lớn, các em phải sinh con ngoài mong muốn của bản thân và gia đình. Vì vậy, những đứa trẻ được sinh ra từ những bà mẹ trẻ em phần nhiều có gương mặt và đôi mắt buồn bã.

Theo bà, có nhiều trẻ mang thai giấu gia đình, gia đình khi biết chuyện cũng che giấu vì sợ xấu hổ với người quen. Do vậy, nhiều thai phụ trẻ em không được khám thai, không phát hiện được những bất thường của thai kỳ như huyết áp cao, tiểu đường thai kỳ, nhau tiền đạo, nhau cài răng lược và sinh ra con nhẹ cân, dị tật. Có những trường hợp khi sinh, sản phụ bị băng huyết, tiền sản giật, rất nguy hiểm tính mạng.

Em N.Q.T.N. - 14 tuổi, ở TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang - trong lễ mừng đầy tháng con vào tháng 9/2024 - Ảnh: N.S.

“Còn có một hậu quả nặng nề, dai dẳng là các em phải sống trong sự hối tiếc, nơm nớp sợ người chồng sau này của mình biết quá khứ từng sinh con. Gần đây, tôi khám thai cho một cô gái 20 tuổi. Lúc khám, tôi hỏi: “Em đã sinh con rồi phải không?”. Cô gái hoảng hốt, nhìn ra cửa - nơi chồng đang đợi. Em thú thật đã từng có mối tình học trò và sinh con năm 14 tuổi, sau đó giao con cho mẹ ruột ở quê nuôi. Con gái của em gọi bà ngoại bằng mẹ và gọi mẹ bằng chị. Em giấu kỹ quá khứ và luôn phập phồng lo sợ bị chồng phát hiện” - bác sĩ Huỳnh Thị Trong kể.

Thuỳ Dương - Nhã Chân - Diệu Hiền