Báo động giới trẻ hút thuốc lá điện tử dễ dẫn tới nguy cơ dùng ma túy

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm (Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam) cảnh báo về tác hại của thuốc lá - Ảnh: Nguyễn Cẩm

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm (Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam) cảnh báo về tác hại của thuốc lá tại hội thảo “Thực trạng, thách thức và giải pháp trong phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam”, do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tại TPHCM chiều 25/11.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, nhiều thông tin “thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng giảm tác hại của thuốc lá” là không có cơ sở khoa học chứng minh. Ngược lại, hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử có xu hướng ngày càng tăng, cao gấp 2 lần so với thuốc lá truyền thống. Những người hút thuốc lá thụ động, đặc biệt trẻ em bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nicotine ảnh hưởng xấu tới sự phát triển não trẻ em và vị thành niên. Trẻ em nghiện thuốc lá có nguy cơ nghiện rượu, ma túy và các chất độc hại khác dễ dẫn tới hành vi xấu, trẻ trở nên hung hăng, kém tập trung...

“Khi trẻ hút thuốc lá điện tử, nghiện nicotine rồi, trẻ sẽ có nguy cơ nghiện thuốc lá thông thường và phần lớn sẽ sử dụng cả 2 loại thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; thậm chí nhiều trẻ có nguy cơ dùng luôn cả ma túy. Nhiều trẻ dùng ma túy dưới dạng thuốc lá điện tử để ngụy trang, che giấu phụ huynh. Đáng lưu ý, chất độc trong thuốc lá gây hội chứng tổn thương phổi cấp. Ở Mỹ đã có hơn 2.800 ca nhập viện vì bị hội chứng tổn thương phổi cấp do thuốc lá điện tử, nhiều trường hợp bị hôn mê và không qua khỏi. Đáng báo động nữa là tình trạng bị chấn thương do nổ pin thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng...”, ông Nguyễn Tuấn Lâm nhấn mạnh.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế - cảnh báo các tập đoàn đa quốc gia quảng bá thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng mập mờ gây hiểu sai về tác hại của thuốc lá mới này, như: “Các sản phẩm thuốc lá mới ít hại hơn thuốc lá điếu thông thường. Thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá...” để thu hút người tiêu dùng. Thực chất những sản phẩm này có chứa chất gây nghiện.

Nhiều ý kiến cho rằng thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, cần tăng mức thuế này để hạn chế tiêu dùng thuốc lá, qua đó giảm tác hại của thuốc lá, đặc biệt đối với giới trẻ Việt Nam - Ảnh: Nguyễn Cẩm

Ông Hồ Hồng Hải - Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông - thông tin, trên thế giới, trung bình 1 năm có 8 triệu người tử vong vì thuốc lá, 1 triệu người tử vong vì bệnh liên quan thuốc lá. Việt Nam hiện nằm trong số 15 quốc gia sử dụng thuốc lá cao nhất thế giới. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở Việt Nam giảm chậm và vẫn còn cao. Đặc biệt, tỷ lệ thuốc lá mới ở các thành phố lớn có xu hướng tăng, nhất là trong đối tượng học sinh, sinh viên, giới trẻ.

Trong khi đó, theo ông Hồ Hồng Hải, việc thông tin và quản lý nhà nước đối với các sản phẩm thuốc lá mới này chưa được đồng bộ và hiệu quả. Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định điều chỉnh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, dẫn tới tình trạng thuốc lá nhập lậu tuồn vào Việt Nam ngày càng nhiều. Nhiều sản phẩm thuốc lá được quảng cáo phổ biến trên mạng xã hội. Nhiều người dễ dàng mua bất hợp pháp thuốc lá mới bán qua mạng.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, nếu cho nhập khẩu thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử hợp pháp thì sẽ dẫn tới nguy cơ không kiểm soát được và dẫn tới một thế hệ trẻ nghiện hút thuốc lá. Nhiều quốc gia hiện đã cấm bán cả 2 loại thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Việt Nam cũng nên cấm nhập khẩu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để bảo vệ sức khỏe, tương lai trẻ em khỏi tác hại của thuốc lá.

Nhiều ý kiến cho rằng thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, cần tăng mức thuế này để hạn chế tiêu dùng thuốc lá, qua đó giảm tác hại của thuốc lá, đặc biệt đối với giới trẻ Việt Nam. Bà Nguyễn Thị Thu Hương dẫn chứng, theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, hiện nay, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá của Việt Nam là 75% giá xuất xưởng. Nếu tính trên giá bán lẻ, mức thuế này chỉ chiếm 39%. Việt Nam là nước có mức thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá thấp gần nhất trong khu vực ASEAN (chỉ cao hơn Campuchia, Lào và Myanmar) và rất thấp so với các nước phát triển. Trong khi đó, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, để giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá cần phải ở mức 60-80% giá bán lẻ thuốc lá.

Ông Đào Thế Sơn (Trường đại học Thương mại) đề xuất: "Nên áp dụng 1 hệ thống thuế tuyệt đối hoặc hỗn hợp, mức thuế thống nhất. Ngày càng có nhiều nước áp dụng thuế hỗn hợp, thuế là biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả nhất".

Nguyễn Cẩm