Bánh xèo tôm nhảy đi

Cậu tôi đi làm xa nhà. Mỗi lần về Quy Nhơn, việc đầu tiên cậu phải thực hiện là đi ăn món quê cho đỡ thèm, đỡ nhớ. Và thế nào cậu cũng rủ: “Bánh xèo tôm nhảy đi!”. Ừ thì bánh xèo tôm nhảy, tôi hưởng ứng liền. 

Sớm mai mát lành, chúng tôi chạy qua con đường quê có bầu không khí trong veo, đến quán nhỏ bên bờ sông, ngồi chờ cụ chủ quán đổ bánh xèo. Ăn bánh xèo là phải biết chờ đợi, đợi đổ bột tráng bánh, đợi rau, nước chấm lên mâm. Vậy nên trong lúc chờ đợi, các giác quan sẽ bị kích thích. 

Này nhé, tai nghe tiếng bột đổ lên khuôn xèo xèo, mũi ngửi thấy mùi bánh bốc lên thơm nức. Rồi cũng tới lúc những chiếc bánh giòn vàng ruộm bốc khói xếp lớp trên đĩa, điểm những cọng giá trắng, cọng hành xanh, bên cạnh đĩa rau tươi non, nước chấm đỏ sẫm được pha rất khéo. Khi ăn, khách lấy bánh tráng mỏng cuốn một phần bánh xèo cùng rau dưa, chấm nước chấm, cảm nhận vị béo bùi, mặn ngọt, chua cay hòa quyện. Một bữa tiệc no nê của giác quan với đầy đủ vị giác, thị giác, thính giác, khứu giác và cả xúc giác.

Bánh xèo là món ăn dân dã xứ chúng tôi, nhà nào cũng có thể tự đổ bánh xèo. Chỉ cần ngâm gạo rồi mang đi xay thành bột, nguyên liệu chuẩn bị sẵn. Quê tôi là vùng sông nước nên trong những phiên chợ sớm, tôm được vớt lên vẫn nhảy tanh tách, vì thế mà được gọi là tôm nhảy. 

Cũng có thể đổ bánh xèo với thịt bò. Vào mùa mưa, khi nấm rơm mọc dưới chân gốc rạ, lũ trẻ háo hức hái đầy rổ cho bà cho mẹ đổ bánh xèo nấm. Ở quê tôi, món bánh xèo tôm nhảy được ưa chuộng nhất, bởi nó dễ làm và vì mùi bánh xèo tôm tươi đặc biệt thơm. Rau ăn kèm thì nhà nào cũng trồng, xanh mướt trong vườn, nào là xà lách, diếp cá, rau răm, cải non, hành, ngò thơm, rau húng quế húng chanh… đủ loại. Trong đĩa rau ăn bánh xèo còn có ít dưa leo, xoài hoặc khế xắt nhỏ. 

Bí quyết bánh xèo ngon nằm ở nguyên liệu, từ bột, cho đến tôm, rau. Bột phải được làm từ một loại gạo riêng, được xay bằng tay mới đủ thơm, mịn, dai, giòn. Tôm phải là thứ tôm tươi mới vớt dưới sông lên, loại tôm đất thơm ngọt. Và dĩ nhiên không thể thiếu cái khéo của người đổ bánh. Ít có kinh nghiệm đâu dễ mà đổ ra được cái bánh tròn xoe, chín vừa, vàng giòn mà không khô không cứng, giá hành chín mà không quá mềm. 

Nhóm lò than và đặt chảo, các bà các mẹ các chị đổ bánh. Bánh chín được bỏ ra những chiếc mẹt đã lót sẵn lá chuối. Bọn trẻ thấy mùi bánh xèo thơm, dù đang chơi cũng phải háo hức chạy vào bếp ngó nghiêng, rồi xin ăn trước. Miếng bánh xèo vừa đổ xong thơm nức, ăn một miếng vẫn thòm thèm, ngon hơn khi bánh lên mâm chính thức. 

Vào những ngày mưa, mùi bánh xèo càng thơm, nhà này đổ bánh xèo, mùi quyến rũ bay sang nhà kia. Bánh được đổ nhiều nên đưa qua rào mời nhau, chia nhau niềm vui quê kiểng.

Món bánh xèo tôm nhảy bây giờ có ở nhiều tỉnh thành, nhưng cậu tôi quả quyết rằng bánh xèo quê tôi là ngon nhất. Trong chiếc bánh xèo có cả sự hồn hậu của người làm ra nó. Một chiếc bánh có khi có cả chục con tôm đỏ au cong cong khoanh tròn nhưng không hề gây cảm giác thừa, mà đủ đầy, vừa vặn. 

Bà cụ chủ quán bánh xèo tôm nhảy đầu tiên ở thôn Mỹ Cang, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định nay già lắm rồi. Bà cũng đã truyền nghề cho con cháu, nhưng không hiểu sao bánh bà đổ ra vẫn ngon nhất. Có lẽ vì vậy mà người từ thành phố Quy Nhơn vẫn rồng rắn tìm về đúng quán bánh xèo xưa. Đôi khi khách phải đặt trước hoặc kiên nhẫn ngồi chờ thưởng thức món bánh xèo tôm nhảy. 

Khách ngồi bên bờ sông, hứng làn gió sớm mát lành, trong không khí yên tĩnh và trong trẻo của làng quê, cảm xúc ấy, vị ngon ấy, lưu lại mãi… 

An Duyên