Bàn tay của Trung Quốc ở Sihanoukville

Sihanoukville đang bị “Trung Quốc hóa”

Thị trưởng Y Sokleng cho biết, người Trung Quốc bắt đầu đổ xô đến Sihanoukville khoảng ba năm trước, đến nay dân số người Hoa tại thành phố này - khoảng 80.000 người - ước tính đã tương đương với cư dân người Campuchia bản địa. Sihanoukville, thủ phủ của tỉnh Sihanoukville, nằm ở đầu mũi bán đảo nhô cao phía tây nam Campuchia trong Vịnh Thái Lan, cách thủ đô Phnom Penh khoảng 230 km về phía tây nam.

Tuy nhiên, các quan chức khác của thành phố cho rằng con số người Trung Quốc ở đây thực sự cao gấp hai đến ba lần, biến Sihanoukville từ một bãi biển vắng lặng thành một thành phố nhộn nhịp thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông.

Giám đốc cảnh sát tỉnh Chuon Narin cho biết gần 90% hoạt động kinh doanh trong thành phố, từ khách sạn, sòng bạc, nhà hàng đến tiệm massage, đều trong tay người Trung Quốc. Người Trung Quốc điều hành 48 trong số 71 sòng bạc và khoảng 90% trong số 436 nhà hàng trong tỉnh thuộc quyền quản lý của công dân Trung Quốc.

Hiện tại, tỉnh Sihanoukville có gần 200 khách sạn và nhà nghỉ, trong đó 150 cơ sở do người Trung Quốc quản lý. Họ cũng điều hành 41 câu lạc bộ karaoke và 46 tiệm massage, cảnh sát trưởng nói thêm.

Những ngày này, nhiều người Campuchia du lịch đến Sihanoukville tự hỏi liệu Sihanoukville có thể giữ được nét duyên dáng truyền thống của mình giữa một rừng biển hiệu tiếng Trung Quốc khắp mọi nơi trong thành phố?

Sim Vireak, cố vấn chiến lược của Viện Tầm nhìn châu Á (AVI) có trụ sở tại Phnom Penh, chia sẻ quan điểm của mình rằng sự thiếu vắng bản sắc Campuchia có thể thấy rõ ở Sihanoukville.

Nhìn ảnh, không thể nhận ra đây là Sihanoukville

Ông nói, các bảng hiệu trong thành phố chủ yếu là màu đỏ, có nhiều lỗi chính tả tiếng Khmer, do các chủ hiệu người Hoa dịch qua Google Translate.

Ông Sok Samnang, 49 tuổi, một công chức chính phủ sống ở Phnom Penh, nói rằng ông không thể tin vào mắt mình khi mới đây ông cùng gia đình tới thăm Sihanoukville. Ông nói, "tôi có thể thấy công dân Trung Quốc khắp mọi nơi, từ người đi bộ trên đường phố và thực khách trong các nhà hàng cũng như công nhân trên các công trường xây dựng, khiến thành phố này, những con đường và bãi biển của nó không còn được sạch sẽ như xưa”.

Chính quyền địa phương không phủ nhận một thực tế là do dòng đầu tư nước ngoài và lượng người di cư tăng nhanh, đặc biệt là người Trung Quốc, nên người dân địa phương đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức trong đó có tình trạng thiếu điện và nước sinh hoạt.

Việc một tòa nhà thuộc sở hữu của người Trung Quốc đang xây dựng ở Sihanoukville sập hồi tháng trước cướp đi mạng sống của 28 người đã làm xuất hiện tin đồn về việc tòa nhà xây dựng bất hợp pháp và lời kêu gọi chính phủ điều tra vấn đề này. Gần 200 dự án đang xây dựng trong thành phố, chủ yếu do người Trung Quốc thi công.

Sau thảm kịch, tỉnh trưởng Sihanoukville Yun Min đã từ chức, người kế nhiệm Kuoch Chamroeun lên thay, tuyên thệ sẽ cải thiện điều kiện vệ sinh và giữ sạch môi trường ở Sihanoukville.

Liên quan đến an ninh và trật tự xã hội, cảnh sát giao thông được cho là có xu hướng ngăn chặn nhiều công dân Trung Quốc vi phạm luật giao thông trong thành phố những ngày này hơn là người Campuchia.

Trong khi đó, đến nay hơn 400 công dân Trung Quốc đã bị bắt ở Sihanoukville và bị trục xuất về Trung Quốc, chủ yếu vì liên quan đến các vụ lừa đảo trực tuyến.

Trong khi tâm trạng bài Hoa là phổ biến, thì vẫn có những tiếng nói khác giọng. Ông Nim Sothea, một nhà quan sát xã hội Campuchia, nói rằng “có thể học hỏi nhiều điều từ Trung Quốc, và không có gì sai khi xích lại gần Trung Quốc”. Ông nhấn mạnh lợi ích của việc làm ăn "với bất kỳ ai cho phép chúng ta có miếng ăn”.

Vann Sokheng, chủ tịch Phòng Thương mại Sihanoukville cho biết, trong quá khứ, Sihanoukville là một thị trấn vắng lặng, chỉ có một tá khách sạn, trong đó cao tầng nhất là một khách sạn bảy tầng trên bãi biển. Bây giờ, nhiều khách sạn 30 tầng hoặc cao hơn.

Sihanoukville trở thành mô hình phát triển nhanh, nhưng đã đánh mất bản sắc Campuchia

Ông thừa nhận một số tác động tiêu cực đến người dân địa phương do sự hiện diện tràn ngập của người Trung Quốc, thậm chí một số gia đình Campuchia phải di dời ra ngoại thành hoặc đến các tỉnh khác vì chi phí sinh hoạt đắt đỏ.

Giá đất tăng chóng mặt, chỉ trong vài năm giá đất văn phòng hiện tại của ông tăng từ 50 USD lên 3.000 USD một mét vuông, còn giá thuê mặt bằng cũng tăng vọt.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng một số người Campuchia coi những người sống ở Sihanoukville là “may mắn nhất nước” do có cơ hội trở nên giàu có chỉ sau một đêm nhờ bán đất hoặc cho người Trung Quốc thuê đất. Ông nói, "nhiều cư dân địa phương may mắn kiếm được 1 triệu đô la, vài triệu hoặc thậm chí hàng chục triệu đô la nhờ người Trung Quốc đến làm ăn”.

Trong khi những người Campuchia dường như tin rằng các khách sạn sang trọng mọc lên ngày càng nhiều là để đón dòng khách du lịch Trung Quốc, chính phủ Campuchia xem Sihanoukville như là một mô hình phát triển nhanh. Thành phố đã có kế hoạch chào đón lãnh đạo Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào năm 2022.

Ông Sim Vireak nói rằng sự phát triển của Sihanoukville có thể không phải là một ví dụ về sự thất bại, nhưng nó đánh mất bản sắc Campuchia và tính bao dung của sự phát triển. Ông nhấn mạnh, "cuối cùng, trách nhiệm vẫn thuộc về phía Campuchia, vì đất nước này là người thực thi pháp luật và cụ thể hóa các chính sách phát triển quốc gia".

Hòa Ninh (Theo Kyodo News)