Bán hàng online, nợ thuế mà không hay

22/08/2024 - 06:19

PNO - Bán yến sào qua mạng xã hội Facebook và Zalo được 2 năm, mới đây, chị Ngọc Hà (quận 10, TPHCM) bị cơ quan thuế địa phương đến nhà kiểm tra, yêu cầu nộp lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, phí phạt chậm đăng ký hộ cá nhân kinh doanh… tổng cộng gần 20 triệu đồng.

Bị truy thu, mới biết mình nợ thuế

Những trường hợp bị yêu cầu nộp thuế, đóng phạt khi kinh doanh online như chị Ngọc Hà không phải là hiếm.

Chị Thu Thảo (quận Bình Thạnh, TPHCM) làm đối tác tiếp thị liên kết (affiliate) cho một sàn thương mại điện tử (TMĐT), hưởng hoa hồng trên doanh thu mỗi sản phẩm. Hoa hồng của chị đạt hơn 200 triệu đồng/tháng. Sau khi trừ tất cả chi phí như thuê nhân viên, chạy quảng cáo, đầu tư máy móc để live stream bán hàng, 10% thuế thu nhập cá nhân (TNCN) do sàn TMĐT trừ, tổng thu nhập còn lại của chị khoảng 50 triệu đồng/tháng.

Mới đây, chị nhận được cuộc gọi của cơ quan thuế thông báo nợ thuế TNCN hơn 400 triệu đồng trong gần 4 năm qua. “Tôi cứ nghĩ sàn TMĐT đã trừ 10% thuế TNCN là xong. Tôi cũng nghĩ cơ quan thuế sẽ truy thu thuế dựa trên tổng thu nhập còn lại, tức là 50 triệu đồng/tháng. Nhưng cơ quan thuế giải thích rằng, thu thuế TNCN dựa trên doanh thu hoa hồng 200 triệu đồng/tháng. Vì vậy, sau khi giảm trừ gia cảnh, mức thuế TNCN mà tôi phải đóng nằm ở ngưỡng 35%” - chị Thu Thảo kể.

Người live stream bán hàng cũng như kinh doanh online cần tìm hiểu rõ các quy định về nghĩa vụ thuế  - ẢNH: THANH HOA
Người live stream bán hàng cũng như kinh doanh online cần tìm hiểu rõ các quy định về nghĩa vụ thuế - ẢNH: THANH HOA

Chị Bảo Châu - kinh doanh thời trang ở chợ Bến Thành (quận 1, TPHCM) - băn khoăn: đã đăng ký hộ kinh doanh ở sạp chợ thì khi live stream bán hàng trên mạng xã hội, có phải kê khai gì thêm không?

Người kinh doanh cần hiểu về nghĩa vụ thuế

Luật sư Trần Minh Hiệp - chuyên gia tư vấn của Trung tâm Tư vấn pháp luật, thuộc Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) - cho biết, thời gian gần đây, có nhiều cá nhân là đối tác tiếp thị liên kết của các sàn TMĐT bị nợ thuế TNCN hàng trăm triệu đồng, có người nợ thuế tiền tỉ. Nguyên do là họ chưa am hiểu quy định pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế, nghĩ rằng khoản hoa hồng bán sản phẩm mà các sàn TMĐT đã kê khai với ngành thuế là tiền lương, tiền công.
Trong khi đó, những khoản tiền mà họ nhận được là hoa hồng. Theo Nghị định số 65/2013 của Chính phủ, ngoài tiền lương, tiền công phải chịu thuế TNCN, cá nhân còn phải đóng thuế TNCN cho các khoản tiền thù lao như tiền hoa hồng, môi giới, tiền tham gia đề tài, dự án, tiền nhuận bút... Cá nhân nhận tiền hoa hồng từ 2 triệu đồng trở lên phải đóng 10% thuế TNCN. Đây là mức thuế tạm thu. Sau đó, mỗi cá nhân phải tổng hợp các nguồn thu nhập lại, sau khi trừ các khoản giảm trừ gia cảnh bản thân (11 triệu đồng/tháng) và người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng), tùy theo mức thu nhập còn lại mà đóng thuế TNCN, được tính theo lũy tiến từng phần, gồm 7 bậc, từ 5 - 35%.

Theo luật sư Trần Xoa - Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang - do không hiểu luật nên các cá nhân làm tiếp thị liên kết không bảo vệ được quyền lợi của mình. Lẽ ra, họ phải đăng ký với cơ quan thuế theo hình thức cá nhân kinh doanh và sẽ được cấp mã số thuế, mã hóa đơn của cơ quan thuế. Mỗi khi nhận hoa hồng từ các sàn TMĐT, cá nhân kinh doanh sẽ xuất hóa đơn, mức thuế phải nộp chỉ 7% gồm 2% thuế TNCN (cá nhân đăng ký kinh doanh không được giảm trừ gia cảnh) và 5% thuế giá trị gia tăng.

Cũng theo ông Trần Xoa, những người live stream bán hàng phải tự kê khai, tự tính, tự nộp thuế và tự chịu trách nhiệm về số liệu kê khai. Cá nhân không đăng ký kinh doanh được xem như làm thuê cho nhãn hàng. Khi đó, dựa trên doanh thu bán hàng, sau khi giảm trừ gia cảnh, phần còn lại sẽ phải đóng thuế TNCN theo biểu thuế lũy tiến từng phần từ 5 - 35%. Với cá nhân đã đăng ký hộ kinh doanh, nếu tổng doanh thu bao gồm doanh thu từ hoạt động live stream bán hàng dưới 100 triệu đồng/năm thì không phải nộp thuế giá trị gia tăng và thuế TNCN; nếu tổng doanh thu bán hàng từ 100 triệu đồng/năm trở lên thì phải nộp thuế giá trị gia tăng 5% và thuế TNCN 2%.

Đại diện một sàn TMĐT đa quốc gia cho biết, mỗi hộ kinh doanh hay doanh nghiệp kinh doanh trên sàn TMĐT đều có mã số thuế đăng ký riêng nên việc kê khai thuế được họ thực hiện trực tiếp với cơ quan thuế và không thông qua sàn. Sàn chỉ cung cấp doanh số bán ra cho cơ quan thuế làm cơ sở đánh giá khi được yêu cầu. Cho tới nay, chưa có hộ kinh doanh nào phàn nàn về việc gặp khó khăn khi kê khai thuế.

Đảm bảo sự công bằng giữa các hình thức kinh doanh

Các nền tảng mạng như Facebook, Google cũng gặp những tranh cãi pháp lý ở các nước khác chứ không riêng ở Việt Nam. Mới đây nhất, ngành thuế ở các nước châu Âu đã truy thu thuế đối với những người kinh doanh trên Facebook, Google. Về nguyên tắc, doanh thu phát sinh ở đâu thì thu thuế ở đó. Ví dụ như doanh nghiệp ở TPHCM bán hàng ở TP Cần Thơ thì phải thu thuế ở đó chứ không thể thu ở TPHCM. Tuy vậy, cần có quy định rõ ràng về thu thuế TMĐT. Ví dụ, người ở TPHCM bán hàng cho khách hàng ở TP Hà Nội nhưng hàng được giao từ tỉnh Hà Giang tới thì đơn vị quản lý thu thuế là của địa phương nào? Trong trường hợp này, người ở TPHCM chỉ làm dịch vụ kết nối.

Với các nhãn hàng, doanh thu không phải là đơn hàng chốt mà là doanh thu bán thực. Ví dụ, doanh thu thực có thể là 100 tỉ đồng hoặc 150 tỉ đồng, nhưng chốt hàng giao khoảng 70%, có thể là 70 tỉ hoặc 100 tỉ đồng. Với TikTok, cần thu thuế nhà thầu. Các cá nhân live stream bán hàng trên TikTok phải nộp thuế TNCN với các hình thức khác nhau: nếu không đăng ký kinh doanh mà chỉ bán hàng hưởng hoa hồng cho nhãn hàng thì nộp thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần; nếu đăng ký hộ cá nhân kinh doanh thì nộp thuế 7%.

Hiện nay và sắp tới, thương mại online ngày càng phát triển, dần thay thế hình thức bán hàng nhỏ lẻ ở tiệm, sạp, cửa hàng. Nếu không thu thuế hợp lý đối với người bán hàng online mà đẩy mạnh thu thuế các hộ kinh doanh cá thể ở tiệm, sạp, cửa hàng thì sẽ có sự cạnh tranh không lành mạnh. Do đó, cần có thông tư, nghị định về kinh doanh online, trong đó có các quy định về thuế để đảm bảo nghĩa vụ thuế, đảm bảo sự công bằng, minh bạch giữa các hình thức kinh doanh.

Tiến sĩ kinh tế Đinh Thế Hiển - Viện trưởng Viện Nghiên cứu tin học và ứng dụng

Mai Ca - Thanh Hoa

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI