Bán con vì nghèo... càng nghèo thêm

Mất con, tiền cũng chẳng còn

Những bản làng ở xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An những ngày gần tết tất bật hơn thường nhật, bởi thế bóng dáng các chiến sĩ công an xuất hiện thường xuyên hơn để giám sát các bà bầu, ngăn họ vượt biên sang Trung Quốc bán con.

Hơn 1 năm sau khi hàng loạt phụ nữ mang bầu kéo nhau vượt biên đi bán con bị phát hiện và ngăn cấm, những nóc nhà nằm ẩn mình trong núi nơi này vẫn thế, nghèo và u buồn chẳng mấy đổi thay.

Nhìn đám trẻ con nheo nhóc chơi đùa ngoài đường, chị Moong Thị B. (trú tại xã Hữu Kiệm) chép miệng “tiền bán con cũng chỉ đủ trả nợ với sắm được cái tivi rồi hết”. Năm ngoái, B. mang thai đứa con trai thứ 2 được 8 tháng thì đón xe sang Trung Quốc sinh con rồi bán với giá 45 triệu đồng.

Những đứa con nheo nhóc của anh Hồng phải tự chăm sóc lẫn nhau khi mẹ mất, bố đi làm

Có tiền, hai vợ chồng trả nợ, mua được thêm mấy tấm xi măng để lợp lại mái nhà và chiếc tivi để xem. Cách đó không xa, chị Moong Thị T. cũng chỉ sắm được một con bò để nuôi sau hai lần vượt biên sang Trung Quốc sinh con rồi bán. “Trả nợ và sắm đồ hết tiền rồi” - chị T. ngao ngán nói.

Hơn 20 phụ nữ ở xã Hữu Kiệm bị phát hiện lén lút sang Trung Quốc bán con, nhưng nay cuộc sống cũng chẳng có gì thay đổi. “Có tiền, họ về trả nợ, sửa nhà, mua sắm thêm vài vật dụng rồi hết. Mất con, tiền cũng hết. Họ vẫn nghèo chứ không thay đổi được gì”, một người dân địa phương nói.

Kém may mắn hơn, chị Moong Thị L. (29 tuổi) đã không thể quay trở về do gặp nạn trên đường đi. Hơn 1 năm trước, quá túng quấn, chị L. quyết định theo 4 người phụ nữ khác sang Trung Quốc bán con khi đang mang bầu đứa thứ 6. Chưa đưa được tiền về thì gặp nạn, anh Lương Văn Hồng (chồng chị L.) phải bán tháo 6 con bò, vay mướn thêm gần 100 triệu đồng làm lộ phí đi tìm vợ.

Ròng rã 1 tháng trời anh mới đưa được tro cốt vợ về. Từ ngày vợ mất, căn nhà nhỏ bên sườn núi trở nên cô quạnh, chỉ còn tiếng khóc của đám trẻ. 5 đứa con nheo nhóc, cô chị cả mới lên 14 tuổi, đứa em kế tiếp phải bỏ học để theo bố làm rẫy, chăm em.

Cuộc sống khó khăn, đông con... là những lý do mà nhiều bà mẹ ở vùng cao Nghệ An đưa ra khi quyết định vượt biên bán con

“Nếu mình kịp ngăn vợ đi bán con thì có lẽ giờ không khổ như thế này” - anh Hồng rầu rĩ nói. Vài tháng trước, ông bố đơn thân này gặp một góa phụ cùng cảnh ngộ đang nuôi 3 con nhỏ. Sau những cuộc chuyện trò, cả hai quyết định góp con lại rồi về chung sống với nhau.

Ông Nguyễn Hữu Lượng - Chủ tịch UBND xã Hữu Kiệm - cho biết, trong năm 2019, chính quyền địa phương này đã tổ chức tuyên truyền và cho hơn 200 cặp vợ chồng ký cam kết không đi bán con. “Tuy nhiên các biện pháp này dường như vẫn chỉ là tạm thời” - ông Lượng nói.

Bán con không thành, "mẹ bỉm sữa" bế con hầu tòa

Mới đây, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã mở phiên xét xử đối với các bị cáo Ven Thị Luyên (26 tuổi), Cụt Thị Tha (33 tuổi), Cụt Thị Xy (34 tuổi) và chồng là Moong Văn Thoại (39 tuổi) cùng trú tại huyện Kỳ Sơn về tội “mua bán người dưới 16 tuổi”. Nạn nhân trong vụ án này không ai khác chính là con ruột của Luyên.

Phải lần thứ 2 triệu tập, Luyên mới có thể có mặt ở phiên tòa bởi không có tiền bắt xe khách xuống tòa án. Vượt quãng đường xa gần 300km, song bà mẹ này tỏ ra khá hậu đậu khi quên cả đóng bỉm khiến đứa con nhỏ tè dầm dề cả chỗ ngồi. Đặt chân ở tòa, một số người biết hoàn cảnh đã phải mua cho ít bỉm cho cháu mặc vào để tham dự phiên tòa.

Ven Thị Luyên bế con tham dự phiên tòa

Luyên đã 5 lần sinh con nhưng đều không nuôi được. Cuộc sống hai vợ chồng khó khăn, mâu thuẫn nên đã ly hôn với nhau từ 3 năm trước. Đi thêm bước nữa, Luyên có bầu rồi sinh bé Ven Thị H. vào cuối năm 2018.

Biết Luyên mới sinh con nhưng không muốn nuôi, Tha cùng vợ chồng Thoại lân la đến chuyện trò, rồi bàn bạc với Luyên đem cháu H. bán lấy tiền. Nghe hợp tai, Luyên liền gật đầu đồng ý bán con gái lúc đó mới 20 ngày tuổi với giá 40 triệu đồng. Sau khi chia tiền công, Luyên được nhận 32 triệu đồng.

Ngày 13/11/2018, khi nhóm người này đưa bé gái 20 ngày tuổi lên xe khách chạy tuyến Kỳ Sơn - Hà Nội thì bị công an phát hiện, bắt giữ.

Tại phiên tòa, Luyên cho hay trải qua 5 lần sinh con nhưng đều không nuôi được con. Vì sợ bé H. sau khi sinh ra sẽ lại giống các anh chị trước nên Luyên nghĩ là cho người khác nuôi thay. Người mẹ 26 tuổi này cho rằng bản thân còn hạn chế pháp luật, không rõ hành vi của mình là sai nên mong được giảm nhẹ tội để chăm con.

Sau khi cân nhắc các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, Hội đồng xét xử sơ thẩm đã tuyên phạt Luyên 8 năm tù giam, Tha 6 năm tù giam, Xy 5 năm tù giam, Thoại 3 năm tù. Luyên được tại ngoại do đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi.

Phan Ngọc