Bạn bè nam nữ chạm nhau: Thân thiện hay quấy rối?

Nghỉ hè cuối cấp II, lớp con tổ chức ra ngoại thành chơi bằng xe đạp điện. Con trai “cứng tay lái” nên được phân công chở con gái, con gái thì lo bánh trái, nước uống. Thế là chẳng ai bảo ai, bạn nào mến nhau từ trước thì tự động vào một cặp, còn lại một bạn không ai để ý thì về “cùng đội” với con.

Con trai được phân công chở con gái

Lên xe, nhỏ vịn vào eo con cho chắc, trời đổ mưa còn trùm chung chiếc áo mưa, con cũng chẳng nói gì. Vậy mà lúc vào vườn trái cây chơi, con quàng tay qua cổ nhỏ đưa hai trái chôm chôm, miệng cười rất tình cảm thì bị la ó là “có hành vi quấy rối”!

(Một nam sinh lớp 9, Q.Gò Vấp, TP.HCM)

Nguyên tắc đầu tiên trong quan hệ bạn học là thành thật, cởi mở, chân tình; nhưng khi áp dụng nguyên tắc này trong giao tiếp, không phải lúc nào cũng được đối tượng hiểu đúng ý.

Chẳng hạn, các bạn nam thích nói đùa, chọc ghẹo người khác và tưởng những kiểu đùa giỡn đó vô hại, nhất là khi có người tung hứng theo. Nhiều bạn còn vô tư, thoải mái trong việc choàng vai, bá cổ, ôm eo bạn khác giới, dù trong lòng chẳng có ý đồ gì nhưng lại bị bạn nữ phản ứng gay gắt hoặc “nghiêm trọng hóa” thái độ ngây thơ vô (số) tội ấy.

Một kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ các yếu tố tham gia vào quá trình giao tiếp cụ thể là: lời nói - 7%, giọng nói - 38%, các cử chỉ điệu bộ - 55%. Do đó, việc thực hiện các cử chỉ đẹp hoặc lỡ dại có những hành vi khó coi sẽ giúp mình “ghi bàn” hoặc có thể khiến mình “mất lượt” tùy người đối diện.

Mà các bạn nữ cảnh giác cũng đúng thôi. Từ những va chạm quá tự nhiên đó có thể phát sinh những cảm xúc, ham muốn giới tính dẫn đến những chuyện không hay vì sự thiếu tự chủ ở tuổi mới lớn cộng thêm bản năng muốn khám phá.

Theo các nhà khoa học, đỉnh cao của sự ham muốn tình dục ở nam giới là vào tuổi 15-16, sau đó giảm dần trong suốt cuộc đời; trong khi ở nữ giới thì cao nhất là ở tuổi 30. Sự gia tăng nội tiết tố sinh dục nam testosterone ở tuổi dậy thì khiến con trai cư xử khá “manh động”, thậm chí “kích động” trước các tình huống tiếp cận thân mật đối tượng dù chưa chắc đã có tình cảm với nhau.

Trên thực tế, không ít trường hợp đáng tiếc đã xảy ra với tuổi teen như quan hệ tình dục với bạn thân, với trẻ em chỉ vì thiếu giới hạn khi tiếp xúc, lại thêm sự “cổ vũ” của bia rượu, phim ảnh xấu và tâm lý tò mò, liều lĩnh, muốn khám phá.

Việc giúp các bạn trẻ biết giữ giới hạn giao tiếp với từng đối tượng thuộc về lĩnh vực giáo dục giới tính và giáo dục tình dục; trong đó cần phân biệt đâu là cử chỉ thân thiện, đâu là hành vi quấy rối trong quan hệ với bạn bè, thầy cô và người xung quanh; việc cảm nhận và diễn đạt những cảm xúc lành mạnh, cảm giác tội lỗi, hiểu quy tắc ứng xử để tự nhận ra hành vi nào của mình là không đúng mực:

Cử chỉ thân thiện: đụng chạm vào những vùng “công cộng”, gây cảm giác tin tưởng, dễ chịu, bình an, khích lệ, vui vẻ, thoải mái, xúc động… (khoác vai, xoa đầu, cầm tay, cụng trán, vỗ nhẹ vào lưng, gật đầu, mỉm cười, ánh mắt tập trung vào người đối diện…).

Hành vi quấy rối: đụng vào “vùng riêng tư” hoặc bất cứ đâu trên người đối tượng mà gây cảm giác mắc cỡ, nhột nhạt, gai người, mắc tiểu, “tê rần rần”, liên tưởng đến chuyện thân xác, gây cương cứng ở con trai… Sử dụng những “lời nói phi ngôn ngữ”, những “hành vi không đụng chạm” như nháy mắt, huýt gió, mút chuột, nhìn ngang liếc dọc, tạo cảm giác không thiện cảm cho người đối diện.

Tuy nhiên, vẫn có những tình huống “vi phạm riêng tư” lại là tốt đẹp như cõng bạn đi thi, ôm người tai nạn đi bệnh viện, hô hấp nhân tạo hoặc ép tim ngoài lồng ngực để cứu người, nằm đè lên che cho người khác khi có cháy nổ…

 Bác sĩ Hoa Tiêu