Bài hát mới của thiếu nhi khó lan tỏa, tại sao?

Có nhưng… không ai xài

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh - Chủ tịch Hội Âm nhạc TPHCM - cho biết, trong 10 năm qua, hội đã xác định mảng âm nhạc thiếu nhi - tuổi hồng là trọng tâm đầu tư sáng tác, đều đặn cho ra đời khoảng 30-50 bài mỗi năm. Từ năm 2019 đã ra mắt được một thư viện điện tử âm nhạc thiếu nhi - tuổi hồng trên kênh YouTube của hội. Đến nay, đã cập nhật khoảng hơn 300 bản ghi hình, bản phối những ca khúc được hội đầu tư sáng tác. Tất cả đều đã được Hội Âm nhạc TPHCM trả tác quyền đầy đủ, sẵn sàng cho các em, các thầy cô, phụ huynh sử dụng miễn phí.

Việc mạnh dạn sử dụng các sáng tác mới vào các sự kiện sẽ giúp những sáng tác âm nhạc thiếu nhi mới được nhiều người biết đến

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh cho rằng, chỉ cần 10 - 15% số tác phẩm này được lan tỏa là đã thành công. Thế nhưng, có một thực tế là thư viện nhạc thiếu nhi này vẫn rất ít người biết đến và tiếp cận. Phần lớn ca khúc, kể cả của những tác giả chuyên viết cho thiếu nhi nổi tiếng, cũng chỉ tích lũy được vài trăm lượt xem là cao.

Lý giải vấn đề này, thạc sĩ Vũ Thị Kim Ngân (Đài Tiếng nói nhân dân TPHCM) cho rằng, việc tích hợp thư viện âm nhạc này thành nội dung “Nhạc thiếu nhi - tuổi hồng” trong kênh YouTube của Hội Âm nhạc TPHCM vốn có rất nhiều nội dung khác nhau đã vô tình hạn chế khả năng tiếp cận của người xem. Cần thiết tách các tác phẩm này ra kênh riêng để công chúng dễ tìm kiếm hơn.

Môi trường phổ biến, quảng bá sáng tác thiếu nhi mới cũng ít dần, nhất là khi các khung giờ vàng trên đài phát thanh - truyền hình hiện nay gần như không dành cho thiếu nhi. “Công chúng ít được nghe nên ít biết đến những sáng tác mới. Các nhà thiếu nhi hay các giáo viên âm nhạc cần lựa chọn bài hát để dàn dựng cho các bé thì thường ưu tiên các sáng tác cũ đã quen tai, nhiều người biết, ít dám mạo hiểm với sáng tác mới. Vậy là, ngay cả khi có môi trường để được xuất đầu lộ diện thì cơ hội ca khúc mới được lựa chọn cũng không nhiều” - bà Kim Ngân chia sẻ.

Còn theo nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, sự phát triển của những game show, cuộc thi âm nhạc chỉ dành cho những em thiếu nhi có tài năng ca hát, nơi các bé “được chọn hoặc bị chọn phải hát và biểu diễn những bài hát khó, kỹ thuật cao, nội dung phức tạp để cho người lớn chấm điểm, đánh giá và những người lớn khác xem” cũng góp phần vào thực trạng nêu trên. “Không ai chọn cho các con thi những bài hát thiếu nhi vì theo họ, chúng “đơn giản quá, ngắn quá, dễ quá”, sẽ không có khán giả xem, không thu hút rating… Vì thế, họ dễ dàng bỏ qua kho nhạc thiếu nhi được sáng tác ra mỗi năm với rất nhiều tâm huyết của người nhạc sĩ và nỗ lực của Hội Âm nhạc TPHCM. Dù họ thường xuyên nói “thiếu nhạc thiếu nhi mới” nhưng thực chất không ai tìm, không ai nghe và không ai chọn. Không còn nơi trọng dụng, không còn sân chơi, âm nhạc thiếu nhi mới không có chỗ đứng” - nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung nhận định.

Để các sáng tác mới đi vào đời sống

Ông Trần Minh Thảo - Phó giám đốc nhà thiếu nhi quận Phú Nhuận - cho rằng, thời gian qua, các chương trình quảng bá ca khúc thiếu nhi của Hội Âm nhạc TPHCM chưa có sự phối hợp chặt chẽ với địa phương để đến được đối tượng cần lan tỏa. “Các chương trình vẫn chỉ có các em thiếu nhi được chọn biểu diễn các bài hát đó tham dự và hát cho người lớn coi là chủ yếu. Công tác phối hợp tổ chức cần được kết nối chặt chẽ hơn để địa phương huy động được lực lượng thiếu nhi và phụ huynh đến xem chương trình” - ông nói.

Việc mạnh dạn sử dụng các sáng tác mới vào các sự kiện sẽ giúp những sáng tác âm nhạc thiếu nhi mới được nhiều người biết đến Việc mạnh dạn sử dụng các sáng tác mới vào các sự kiện sẽ giúp những sáng tác âm nhạc thiếu nhi mới được nhiều người biết đến

Ông cũng cho rằng, TPHCM có hệ thống 22 nhà thiếu nhi quận, huyện và TP Thủ Đức nhưng chương trình Vườn âm nhạc dành cho thiếu nhi của Đài Truyền hình TPHCM hiện nay chỉ xoay quanh lực lượng ở vài nhà thiếu nhi. “Cần thiết mở rộng quay vòng cho tất cả các nhà thiếu nhi để các em đều có cơ hội biểu diễn, phụ huynh cũng vui lòng ủng hộ, cũng là thêm cơ hội quảng bá các bài hát thiếu nhi mới đến các phụ huynh - những người quyết định cho các bé nghe gì, hát gì. Bên cạnh đó, cũng nên mời những ca sĩ nổi tiếng, có độ nhận diện cao thể hiện các ca khúc thiếu nhi mới, tham gia quảng bá tại cơ sở và giao lưu với các em” - ông Trần Minh Thảo đề xuất.

Bà Vũ Thị Kim Ngân cho rằng, cũng cần phân biệt rõ dạng ca khúc thiếu nhi - tuổi hồng đơn thuần dễ nhớ, dễ thuộc, dễ phổ biến và các sáng tác chuyên dành phục vụ cho hội thi, hội diễn của thiếu nhi - đòi hỏi phải có độ khó nhất định để các em phô diễn giọng hát. “Khi có định hướng cụ thể, rõ ràng như thế, nhạc sĩ sẽ thuận lợi hơn khi sáng tác cho từng nhóm thiếu nhi khác nhau, với từng mục đích thưởng thức hay sử dụng ca khúc khác nhau; tránh tình trạng viết ra không thể dùng được cũng như các em không phải “mượn” ca khúc người lớn để khoe tài của mình” - bà nêu ý kiến.

Bà Nguyễn Thanh Danh - Phó giám đốc nhà thiếu nhi quận 12 - nêu thực trạng không thể tìm được các sách chuyên về âm nhạc thiếu nhi tại các nhà sách. Bà mong Hội Âm nhạc TPHCM sớm bổ sung các ấn phẩm nhạc thiếu nhi cũng như có cách phân phối hiệu quả trên thị trường.

Nhiều người cho rằng, để các tác phẩm âm nhạc thiếu nhi mới đi vào đời sống, cần thiết tạo môi trường phát triển ưu tiên như trước đây với chương trình Những bông hoa nhỏ hay trả lại khung giờ vàng ở các đài cho khán giả thiếu nhi. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh sản xuất các chương trình âm nhạc thiếu nhi trên truyền hình, nền tảng mạng xã hội; hội đồng đội, các trường học cần chỉ đạo sâu sát việc sử dụng, phổ biến, quảng bá các ca khúc thiếu nhi mới…

Ninh Lộc