Bài 3: "Sunbox": Chiếc hộp mặt trời rực rỡ

Từ những chiếc hộp cười màu vàng cam rạng rỡ đặt cố định ở một số nơi để quyên góp đồ cũ cách đây 5 năm, “Siêu thị đồng giá 2.000” cho đến “Rạp chiếu phim 300k”, “Lớp vẽ Hộp mặt trời” hay gần đây nhất là “Tủ sách siêu nhân” với quyển sách và bộ trò chơi tương tác có tên Một phường rối nước… Sunbox luôn khiến người ta bất ngờ.

Các thành viên của Sunbox

Chiếc hộp thần kỳ từ những trái tim ấm áp

Bất ngờ về cách cho đi, sự ấm áp mà nhóm gieo vào lòng người nhận, người cho và cả người quan sát. Bất ngờ về cách Sunbox đã đi một đoạn rất dài với nhiều hoạt động thiện nguyện, hướng đến nhiều đối tượng thụ hưởng, trong đó chủ yếu là trẻ em.

Sunbox chia sẻ về chọn lựa này: “Hiện tại, nhiều thành viên trong nhóm có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực xuất bản sách thiếu nhi và giáo dục trẻ em nên ngoài việc yêu trẻ nhỏ thì các bạn sẽ hiểu được việc gì nên và không nên khi làm một chương trình cộng đồng hướng đến nhóm trẻ em yếu thế trong xã hội. Trong tương lai, khi có nhiều hiểu biết và kinh nghiệm hơn, chắc chắn chúng tôi sẽ mở rộng đến nhiều nhóm đối tượng khác trong xã hội”.

Đó chính là một phần của lý do tôi chọn Sunbox trong rất nhiều nhóm hoạt động cộng đồng mà tôi biết, ý nghĩa cũng chẳng kém như: quỹ Nguyễn Hiến Lê - săn sóc sự học, Kiến tạo nhịp cầu của Nam Phương Foundation hay Nhà chống lũ, Hạnh phúc xanh của chị Phạm Hương Giang… Lý do còn lại là bởi độ tuổi của các bạn trong nhóm Sunbox, họ đều còn rất trẻ, năng động và tự tin.

Căn phòng của Lớp vẽ Hộp mặt trời

Ý tưởng về Sunbox ban đầu được nhen từ Lương Ngọc Linh, chàng họa sĩ chuyên vẽ truyện thiếu nhi. Rồi Linh gặp Quỳnh Ngân, Lâm Viễn trong một chuyến đi từ thiện, chia sẻ ý tưởng này và được sự hỗ trợ hết mình từ hai người bạn. Sau đó, nhóm có thêm 5 thành viên. Đến tháng 10/2015, dự án Chiếc hộp Mặt trời của Sunbox chính thức vận hành.

“Chúng tôi may mắn vì tập hợp được nhiều thành viên, mỗi thành viên lại có chuyên môn và công việc khác nhau, thật hay có thể hợp nhất để vận hành một dự án cộng đồng quy mô vừa và nhỏ như hiện tại. Những lĩnh vực như giáo dục, hội họa, truyền thông, sáng tác... đã trở thành lợi thế để chúng tôi cùng nhau đi một chặng đường dài” - Quỳnh Ngân, người kề vai sát cánh cùng Sunbox từ những ngày đầu, cho biết.

Tài chính luôn là vấn đề thiết yếu của bất kỳ hoạt động thiện nguyện nào. Sunbox cũng không ngoại lệ, đặc biệt là khi nhóm đi theo hướng tự sản xuất, tự hoạt động và tự gây quỹ. “Sau 5 năm, Sunbox vẫn đang học cách vận hành hiệu quả hơn nhưng trên hết Sunbox cảm thấy mạnh dạn và thoải mái hơn khi “xài” tiền cho chính mình làm ra”.

Sẻ chia củng cố niềm tin

Sách và bộ đồ chơi tương tác đậm tính văn hóa dân gian Một phường rối nước nằm trong Tủ sách siêu nhân do Sunbox thực hiện để gây quỹ hoạt động

Cho đi trong thoáng chốc đã khó, nhưng cho đi để từ đó gieo nên những hạt mầm càng không dễ chút nào. 
“Những ngày đầu, Sunbox đã ấp ủ những dự định để đi đường dài, chỉ là những dự định ngày đó, bây giờ nhìn lại thấy có chút “ngây thơ”. Sau này, khi kế hoạch đi vào hoạt động, thực tế đã dạy Sunbox rất nhiều điều, nhờ vậy những kế hoạch của Sunbox cũng được trau chuốt để tìm ra hướng đi hiệu quả hơn cho những dự án đường dài như: xuất bản sách thiếu nhi, hỗ trợ học nghề cho nhóm trẻ yếu thế trong xã hội” - các thành viên của Sunbox tâm sự. 

“Trên hành trình có chút khắt khe đó, chúng tôi đã tìm thấy những người cùng chí hướng, có người hỗ trợ về mặt chuyên môn, có những người sẵn sàng bù lỗ khi Sunbox hao hụt quỹ hoạt động. Những “nhân vật” này chúng tôi hay gọi vui là những thỏi nam châm hút lấy nhau để bù trừ cho Sunbox. Đặc biệt hơn, có những người chưa từng gặp vẫn âm thầm theo dõi  hoạt động của Sunbox trên mạng xã hội, để lại lời chia sẻ chân thành, họ áp dụng mô hình của Sunbox tại địa phương của họ. Chính họ đã giúp Sunbox ngày càng vững tin hơn trên con đường đã chọn”.

Với những “Gian hàng 2k” của Sunbox, bạn có thể thu thập những món đồ không cần dùng nữa và đem đến những chiếc hộp gần bạn nhất. Sunbox sẽ gửi trao những món quà “cũ ta mới người” này  đến những người cần nó hơn. Những món đồ cũ sẽ được bán với giá 2.000 đồng, để mọi người đến đây với tư cách một khách hàng, không phải người đi nhận đồ từ thiện. Tất cả số tiền thu được tiếp tục tái sử dụng ở các quán cơm 2k.

Các em nhỏ vùng sâu vùng xa rạng rỡ khi được tham gia những trò chơi do các anh chị Sunbox tổ chức

“Gian hàng 2k” đã nhanh chóng lan rộng ra Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang và rất nhiều tỉnh thành khác trên cả nước.

Nhiều chương trình tưởng không khó mà lại… khó không tưởng. Như  chương trình “Tủ sách siêu nhân” với thông điệp khuyến khích trẻ em đọc nhiều sách hơn, đồng thời nhắn nhủ người lớn quan tâm hơn đến việc lựa chọn sách đúng độ tuổi cho trẻ.

Nhưng có những buổi như  chương trình đọc sách tại chung cư 88 căn đã không thể diễn ra mặc dù tất cả đều được chuẩn bị sẵn sàng. Lý do: các nhân vật chính - các bé không “thèm” đến dù đã được thông báo rộng rãi trước đó. “Tụi mình kiên nhẫn dời lại 60 phút và tỏa ra đi vận động lần hai”.

Bên cạnh lộ trình dài hơi cũng không thiếu những chương trình mang tính ngẫu hứng nảy sinh từ thực tế như: “Rạp chiếu phim 300k”. Suốt 7 ngày trời, các thành viên của Sunbox tay xách xe máy thồ, chở vật dụng, nào là máy chiếu, màn chiếu, sách thiếu nhi, vài món đồ chơi... đi các tỉnh miền Tây dựng rạp chiếu bóng di động cho tụi con nít ở vùng sâu vùng xa.

Các “vị khách” đặc biệt này, nước da đen nhẻm, đứa sún răng cười bẽn lẽn, đứa không giấu nổi cặp mắt háo hức, trước khi đến xem phim còn được các anh chị trong nhóm phát cho một chiếc vé siêu đẹp để biết cảm giác xé cuốn vé vô rạp là thế nào. Rạp phim không có máy lạnh, mỏi lưng thì lấy… gối ra nằm, tiếng cười vang cả một góc.
 Và cứ thế, “Rạp chiếu phim 300k” đã thắp lên niềm vui cho nhiều đứa trẻ ở mọi mảnh đất nơi mình đi qua.

Không quản là đồng bằng hay đồi núi, đất liền hay hải đảo, chuyến xe của Sunbox cứ mãi lăn bánh theo những cung đường lan truyền hạnh phúc. Đó có thể là miền quê nghèo xa xôi hẻo lánh ở đảo Hòn Chuối hay Nam Ban - một huyện vùng cao ở tỉnh Lâm Đồng hay một xóm nhỏ ở Đồng Tháp và nhiều, rất nhiều địa phương khác nữa...

Nhờ Sunbox và “Rạp chiếu phim 300k”, chưa bao giờ, ciné về gần với tụi con nít ở quê nghèo đến thế, chưa bao giờ, niềm vui được sẻ chia theo cách dễ thương đến thế. Rạp đi đến đâu, tụi nhỏ quyến luyến không rời đến đó. Biết đâu được trong đám trẻ đó sẽ có một đứa lớn lên, trở thành diễn viên hay đạo diễn nổi tiếng. 

Với Sunbox, là niềm vui và những kỷ niệm mà mỗi lần nhắc đến, các thành viên đều rưng rưng xúc động. 

Văn Khoa

Ảnh: Nhân vật cung cấp