Bài 3: Cuộc mưu sinh của mẹ con chị Lựu ở thành phố đông người

"Chị tên Lựu – trong chữ lựu đạn"

Sau nhiều lần í ới qua điện thoại vì chị bận đi bán vé số, cuối cùng chúng tôi cũng được chị bắt máy. Chị giới thiệu tên là Nguyễn Thị Kim Lựu và giải thích thêm: "Lựu trong chữ lựu đạn  em nhé", rồi chị bật cười vui vẻ. 

Để cái nón lá và xấp vé số vừa mới lấy về sang một bên, chị kể: Ngày con trai thứ 2 chào đời, gia đình chị ngưỡng mộ một nhân vật nổi tiếng mạnh khỏe, lanh lẹ trong phim nên đặt tên con là Huỳnh Phi Hồng.

Có những lúc chị Lựu tưởng đã ngã quỵ dưới những gian nan trong cuộc sống

Con trai lớn nhanh, xinh xắn và bụ bẫm. Nhưng đến 3 tuổi, bé vẫn không biết nói. Thế nhưng, chị không biết con có dấu hiệu bệnh tự kỷ. Hàng xóm có người hiểu biết bảo chị đưa con vào TP.HCM khám bệnh. Rồi nghe bác sĩ bảo con bị bệnh tự kỷ, cha mẹ nên đưa vào trường chuyên biệt để giúp con. Chị muốn lắm nhưng không có tiền nên quày quả ra về.

Nhìn con lớn dần lên về hình hài mà tính tình thì như trẻ mấy tháng tuổi, xót con, chị khóc. Bé Hồng càng lớn càng trắng trẻo, dễ thương nhưng tăng động, không bao giờ đứng im một chỗ. Bé không biết tự vệ sinh, có thể ị bất cứ lúc nào.

Trời nắng nóng thì la hét, cào cấu mẹ. Lúc không vui thì tự cắn vào tay, tự đánh vào đầu. "Ở quê, ít người biết đến trẻ tự kỷ, cứ bảo nó là thằng câm, rồi châm chọc, dị nghị.  Do đó, tôi quyết đưa con vào TP.HCM để đi học. Mai mốt, tôi không còn trên đời, chỉ mong con có thể tự sống được." - chị Lựu ứa nước mắt.

Hành trình chữa bệnh tự kỷ của chị Lựu bắt đầu với con số 20 triệu đồng vay mượn của hội phụ nữ xã. Chị có được số tiền này nhờ chị là hộ nghèo. Nhà chị ở huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi – là xứ làm ruộng mà nhà chẳng có lấy một sào ruộng nào. 

Bé Hồng 11 tuổi nhưng suy nghĩ như trẻ lên 2.

Thu nhập của chị sống dựa vào canh tác hoa màu trên đám đất vừa phèn, vừa đọng nước sau mỗi cơn mưa. Còn nếu trồng khoai mì phải lo nhanh chân nhổ non nếu không thì bị úng.

Bán vé số để nuôi hy vọng cho con

Lạc vào thành phố đông xe, đông người và thừa mứa sự ồn ào náo nhiệt, chị Lựu càng thêm ngơ ngác vì thiếu đi sự thân quen. Lần dò, cuối cùng chị chọn cho mình một căn phòng trọ nho nhỏ ở Thủ Đức, định bụng cho con đi học rồi xin việc làm để nuôi con.

Ban đầu chị phụ bán quán cơm, quán phở cũng được 150 nghìn đồng mỗi ngày. Lại có cơm thừa, canh cặn và cả gạo người ta cho để mang về làm bữa cơm thịnh soạn cho cả nhà.

Nhưng thời gian ngặt quá, chị không thể bỏ con trai ở nhà một mình. Vậy là chuyển sang bán vé số. Có lần đi bán vé số về, chị thấy con trai đã dậy từ lúc nào, mở nước chảy lênh láng khắp nhà. May mắn là nước không kịp ngập vào chiếc quạt máy đang chạy o o trong phòng. Rồi lần khác, chị về nhà, thấy cậu con trai đang hí hửng đốt chiếc quần đang mặc.

Chiếc nón lá của chị Lựu để đội đi bán vé số đã trở thành đồ chơi của con trai.

Không biết bao nhiêu lần, chị phải đau tim vì hội chứng tự kỷ của con trai. Khi chở con bằng chiếc xe đạp cà tàng leo lên cầu Bình Triệu, cậu con trai nhảy ngay xuống xe, chạy ra ngoài đường. Chị chỉ kịp vứt vội chiếc xe, lao ra giữ con trai lại giữa cuồn cuộn dòng xe trên cầu. Cũng có lần chị dở khóc dở cười vì cứ đến đèn đỏ là Phi Hồng lại tìm cách leo lên xe máy của người khác. Nhiều người hoảng hồn vì cậu bé này.

Kể từ đó, hành trình vé số dạo của chị đi theo bước chân của con trai tự kỷ. Chị tranh thủ dậy lúc 5 giờ sáng, khi con trai còn ngủ thì bán loanh quanh gần nhà. Thi thoảng, chạy vội về, ghé mắt thấy con còn ngủ thì lật đật đi bán tiếp. Đến giờ thì kêu con trai dậy chở đi học.

Chở con vào trường thì chị lò dò bán vé số ở gần đó để chiều về đón con. Đón con về có khi chị dẫn con trai đi bán thêm. Có lần con trai không quen đi lâu nên cứ đòi mẹ bế. Nhìn con trai đã 11 tuổi, nặng đến 50kg đòi mẹ bế, chị cũng cố sức để được đi bán tiếp vé số. Vài lần như vậy, chị không còn sức để bế con, còn chân con thì phồng rộp nên chị bỏ bán buổi tối để ở nhà với con.

"Trời thương chị thật hay sao đó, có lần chị bán được tờ vé số độc đắc nên tiếng tăm lan nhanh, người ta mua vé số chị nhiều hơn nữa. Giờ thì một ngày chị bán được khoảng 130 – 150 tờ, chủ yếu là vào lúc sáng sớm" - chị Lựu hào hứng kể.

Tự hào vì con đã dần "tự lập"

Căn phòng nhỏ của mẹ con chị Lựu lúc nào cũng đóng cửa im ỉm. Chỉ cần cửa mở là cậu bé chạy tọt ra bên ngoài và…giật bánh kẹo của người khác. Chỉ vài phút, cậu bé lại chạy vào toilet mở nước xối xả rồi có khi cậu rút phắt con dao nhọn tìm cách mở hộp mì gói. Rồi có khi cậu cầm kéo cắt bìa cac tông nát vụn ra, hốt bỏ vào chiếc nón lá của mẹ. 

Còn ở dãy nhà trọ, những người xa lạ tứ xứ trở thành hàng xóm láng giềng thân thiết với chị. Người thì mỗi tháng cho vài trăm ngàn, người thì cho quần áo, thức ăn. Chủ nhà trọ thương 2 mẹ con nên miễn phí luôn tiền điện, tiền nước.

Còn trường học tự kỷ thì giảm bớt học phí. Có phụ huynh ở trường tháng nào cũng cho chị tiền thuốc. Cứ thế, gom góp lại mỗi chút, mỗi xíu, chị đủ tiền đóng học phí cho con, đủ tiền mua thuốc hàng tháng cho con trai, dù cứ hết tháng nào thì lại phải lo toan, tất bật cho lo cho tháng sau.

Trong lúc chị Lựu tiếp khách, thi thoảng cậu con trai chạy lại ôm lấy mẹ rồi nở nụ cười hồn nhiên, ánh mắt chị Lựu long lanh niềm hạnh phúc. Chị bảo chỉ có ước ao đủ tiền cho con theo học được 3 năm nữa thôi. Vì chị biết chắc sẽ không đủ sức cho con học nhiều năm vì không đủ tiền. 

Ngồi kế bên chị, cậu con trai lớn cũng phải bỏ học ở trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng, để vào Sài Gòn làm bảo vệ kiếm tiền phụ mẹ nuôi em.

Ngồi trên võng, thấy anh hai và mẹ khóc, cậu bé bỗng hát bài "Ba thương con", rồi đếm từ 1 đến 20; rồi tự đọc tên mình. Dù hát không rõ lời, dù đếm không rõ chữ, rồi đọc tên ngọng ngịu nhưng chị Lựu không giấu vẻ tự hào. Cậu bé bây giờ có thể tự ý thức chuyện đi vệ sinh, rồi có thể tự mặc áo quần, tự chơi một mình, có thể tự mở tivi, tự lấy ly rót nước uống. Đó là thành tích trong suốt 4 năm mẹ con chị bám víu ở Sài Gòn.

Cậu bé Huỳnh Phi Hồng rấ dễ nuôi, món khoái khẩu của cậu là mì gói

Gật gù, chị tự nhủ, chỉ cần 3 năm nữa thôi, 2 mẹ con chị sẽ về quê. Nhưng lúc đó, con trai chị sẽ biết nhiều hơn, sẽ biết nói, biết hát, biết tự chăm sóc bản thân. Thương con, chị sẽ đi hết cuộc đời cùng con.

Không biết chị Lựu có thể đạt điều mơ ước ấy hay không vì chặng đường phía trước của chị không hề dễ dàng. Mới ở tuổi 41 nhưng các bác sĩ vừa chẩn đoán chị bị bệnh thoái hóa cột sống và giãn tĩnh mạch chân vì đi đứng quá nhiều, kèm theo thận yếu. Mong rằng, lần này nữa thôi, chị Lựu sẽ được trời thương và người thương như  những lần trước đây…

Rời căn phòng trọ ở phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức, TP.HCM, chúng tôi chạnh lòng khi gần 4 năm phiêu dạt xứ người, chị Lựu chỉ cần đổi lấy niềm hạnh phúc cho con.

Trong căn phòng ấm áp luôn rộn tiếng cười của mẹ và của con, bất chấp bên ngoài cánh cửa phòng trọ là những cuộc mưu sinh vất vả và chênh vênh của người mẹ nghèo quê miền Trung.

Hình ảnh hạnh phúc của mẹ con chị Lựu

Hai mẹ con chị Kim Lựu

Mẹ con chị Kim Lựu trong căn phòng trọ tại quận Thủ Đức, TP.HCM

Trong căn phòng trọ này, không có gì đáng giá ngoài tình yêu của mẹ và cậu con trai bị tự kỷ

Hiếu Nguyễn