Bài 2: Không áp đặt tư duy người lớn lên trẻ nhỏ

LTS: Văn học nghệ thuật là mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp phẩm chất đạo đức con người và đặc biệt góp phần quan trọng vào việc rèn giũa, trau dồi nhân cách cho trẻ nhỏ, hướng trẻ đến giá trị chân, thiện, mỹ. Thế nhưng, các tác phẩm dành cho thiếu nhi lại khá ít ỏi, số tác phẩm hấp dẫn, có giá trị lại càng hiếm hoi.

Bài 1: Thị trường tiềm năng nhưng không dễ “chạm”

Văn học thiếu nhi chờ lột xác

Chương trình dành cho trẻ phải lấy trẻ làm trung tâm

Thường xuyên cùng các con xem các chương trình biểu diễn dành cho thiếu nhi, chị Lê Ngọc Linh (quận 10, TPHCM) cho rằng, cái khó của những người làm chương trình cho thiếu nhi là phải nghĩ đến phụ huynh - những người dắt con đi xem chương trình. Nhưng theo chị, cần lấy trẻ em làm trung tâm và các chi tiết thêm thắt cho phù hợp với người lớn đi cùng cũng phải phù hợp, hấp dẫn trẻ em. Thực tế, trong các vở kịch dành cho thiếu nhi, vẫn có nhiều lớp diễn bắt trend (xu hướng trên mạng) để tạo tiếng cười nhưng chỉ hợp với người lớn, khá xa lạ với cảm nhận, suy nghĩ, tâm lý và sự hiểu biết của các bé nên người lớn cười ngả nghiêng trong khi các bé lại ngơ ngác. Các lớp diễn kiểu như vậy sẽ làm mất đi tính hấp dẫn của tác phẩm đối với các em.

Bà Quyên Phạm - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam: Mong Nhà nước sớm hỗ trợ, khuyến khích

Ở những nước có truyện tranh, phim hoạt hình phát triển như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, chính phủ có các chính sách khuyến khích, thúc đẩy, tạo điều kiện để sản phẩm tiếp cận được khán giả. Việt Nam vẫn chưa có chính sách rõ ràng để hỗ trợ, vẫn thiếu những quy định chặt chẽ để bảo vệ bản quyền. Pháp luật nước ta vẫn còn nhiều kẽ hở trong lĩnh vực số, chưa thích ứng được với sự phát triển nhanh chóng của xã hội số. Còn nhiều lĩnh vực mới trong ngành công nghiệp sáng tạo chưa có quy định rõ ràng, cụ thể. Những điều này gây nhiều bất lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tôi hy vọng với tiềm năng của lĩnh vực hoạt hình, Nhà nước sớm có những chính sách hỗ trợ và khuyến khích đối với các doanh nghiệp sáng tạo.

Đạo diễn Hoàng Duẩn: Nhiều nước hỗ trợ, bao cấp chương trình phục vụ thiếu nhi

Ngoài hệ thống nhà hát từ trung ương đến địa phương, Thụy Điển còn có nhiều sân khấu chuyên biểu diễn cho thiếu nhi và một nhà hát lưu động quốc gia chuyên đi khắp nơi biểu diễn cho thiếu nhi. Theo tôi tìm hiểu, kinh phí hoạt động của các sân khấu, nhà hát dành cho trẻ em một phần do nhà nước tài trợ, một phần do bán vé. Tùy theo quy mô đơn vị hoặc tính chất các dự án mà kinh phí nhà nước tài trợ chiếm từ 45% hay 90%.

Ở Trung Quốc, cũng có một số nhà hát được nhà nước bao cấp hoàn toàn, chuyên dàn dựng và biểu diễn lưu động phục vụ trẻ em khắp nơi, không đặt nặng doanh thu từ việc bán vé. Ở Ấn Độ, cơ sở vật chất dành cho sân khấu thiếu nhi chưa nhiều và hiện đại nhưng họ có các nhà hát, các nhóm làm sân khấu cho trẻ em vào biểu diễn trong các trường. Ở một số nước, chính phủ khuyến khích các hoạt động văn hóa, nghệ thuật phục vụ thiếu nhi thông qua chính sách miễn, giảm thuế cho các đơn vị đầu tư sân khấu thiếu nhi và cả doanh nghiệp tài trợ hoạt động này.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung: Khâu quảng bá ca khúc mới quá yếu

TPHCM có những phong trào, cuộc vận động sáng tác ca khúc dành cho thiếu nhi nhưng kinh phí quá eo hẹp nên không thể sản xuất thành các video bắt mắt. Sự kiện tổng kết cuộc vận động sáng tác cũng thường diễn ra vỏn vẹn trong 1 buổi rồi thôi, không có sản xuất, phát hành nên tác phẩm mới không thể lan tỏa. Nếu Bộ GD-ĐT chỉ định các trường đưa những ca khúc mới vào giảng dạy, sinh hoạt trong trường thì may ra các ca khúc này có “đất sống”. Tôi nhớ trước đây, Đài Truyền hình TPHCM có chương trình Những bông hoa nhỏ phát vào giờ vàng, quảng bá rất hiệu quả cho các ca khúc thiếu nhi bởi đó là giờ mà các gia đình sum họp, ăn cơm tối hoặc chơi đùa cùng nhau. Nay thì những chương trình như thế quá hiếm.

H.Nhu - D.Mi - N.Tuyết (ghi)