Bài 1: MV đề tài đồng tính, "tiểu tam": Ranh giới nghệ thuật và phản cảm mong manh

Trong năm 2019 - 2020, các MV khai thác chủ đề về LGBT, "tiểu tam" (kẻ thứ ba chen chân vào mối quan hệ tình yêu, hôn nhân của người khác) liên tiếp được phát hành, thu hút sự chú ý của dư luận.

Những MV này nhanh chóng nhận được sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả bởi yếu tố độc lạ, không đi theo lối mòn ngôn tình sướt mướt trước đây. Nhưng, liệu đó là những sản phẩm chất lượng hay chỉ là chiêu trò PR bản thân, gây phản cảm?

Nở rộ MV có chủ đề về "tiểu tam", cộng đồng LGBT

Anh đang ở đâu đấy anh của Hương Giang là một trong số các MV điển hình về đề tài "tiểu tam" mang lại thành công vang dội. Các sản phẩm của nữ ca sĩ đều nhanh chóng leo lên top 1 trending sau ngày đầu ra mắt.

Từ Anh đang ở đâu đấy anh, tới nay, nữ ca sĩ đã sản xuất được 4 phần MV ăn theo đề tài này và đều đạt lượng người xem cao ngất ngưởng chỉ sau vài giờ ra mắt. Chúng giải tỏa cơn khát của Hương Giang sau nhiều năm mòn mỏi tìm hit mới.

Các sản phẩm đã làm nổi bật phong trào nữ quyền khi nhân vật chính mạnh mẽ, bước qua biến cố tình yêu khiến không ít khán giả thỏa mãn, đón nhận nhiệt tình.

Sau Hương Giang là Bảo Anh với MV Ai cần ai cũng tạo được hiệu ứng không kém. Bảo Anh hóa thân thành một cô gái hết mình trong tình yêu dù bị chính người yêu và bạn thân hãm hại, nhưng sau đó, cô cứng rắn, mạnh mẽ, dứt khoát với kẻ phụ tình dù trong lòng còn yêu sâu nặng.

Midu cũng "gây sốt" với MV debut làm ca sĩ trong Anh nghĩ anh là ai khai thác câu chuyện mới. Cô đưa chuyện tình cảm của mình với thiếu gia Phan Thành bị 'tiểu tam' chen ngang trước đây vào MV với thông điệp: phụ nữ hãy luôn mạnh mẽ, đối diện với khó khăn và tự tin tiến về phía trước.

Midu đưa chuyện tình cảm có thật của mình vào MV mới

Làng nhạc Việt còn chứng kiến sự đổ bộ của không ít MV về "tiểu tam" khác như Đức Phúc với Hết thương cạn nhớ, Hiền Hồ với Có như không có…

Ngoài MV với đề tài "tiểu tam", các ca sĩ hiện còn có một xu hướng mới là làm sản phẩm âm nhạc với đề tài về cộng đồng LGBT.

MV Tự tâm của nam ca sĩ Nguyễn Trần Trung Quân nói về mối tình tay ba phức tạp giữa vị hoàng thượng, hoàng hậu và một nhạc công. Câu chuyện này giúp Tự tâm lọt top 1 thịnh hành của YouTube chỉ trong 24 giờ ra mắt. MV được khán giả đón nhận khi nói về tình yêu vượt qua mọi rào cản, khoảng cách, ở chốn cung đình - nơi những mối quan hệ đồng tính bị xem là lệch lạc.

Văn Mai Hương cũng nhập cuộc với đề tài đồng tính nữ trong MV Nghe nói anh sắp kết hôn. MV khai thác nỗi đau khi những cô gái trong cộng đồng LGBT phải kết hôn để vẹn chữ hiếu với cha mẹ đã nhận được sự cảm thông của khán giả.

Ngoài hai MV kể trên còn có Thật lòng của Đào Bá Lộc, Đừng hỏi về anh của Mai Tiến Dũng, Người mình yêu chưa chắc đã yêu mình của Gil Lê…

MV về đề tài đồng tính của Trúc Nhân gây sốt

Trong số MV về đề tài đồng tính để lại nhiều ấn tượng, Sáng mắt chưa của ca sĩ Trúc Nhân được đánh giá là sản phẩm âm nhạc thành công nhất. MV nói thay nỗi niềm của cộng đồng đồng tính nam, họ phải ''chạy trốn" sự kỳ thị của người thân, bạn bè và xã hội hoặc bị ép buộc kết hôn để hoàn thành trọng trách sinh con đẻ cái, nối dõi tông đường. Nhưng những nỗi niềm đó không bị khai thác theo hướng bi lụy mà được nhìn dưới lăng kính của sự hài hước.

Sáng mắt chưa truyền tải thông điệp tích cực, cổ vũ cộng đồng LGBT hãy sống đúng với bản thân và tình yêu của mình. Ngay khi phát hành, MV nhận được sự đồng tình lớn từ cộng đồng LGBT và cả người dị tính. Hầu hết đều đánh giá MV chạm được nỗi khắc khoải của những người đồng tính, mong muốn cộng đồng thấu hiểu và có cái nhìn thiện cảm hơn về họ.

Lắm chiêu trò, quá lố và phản cảm

Đề tài "tiểu tam" hay đồng tính đã có một năm ''làm ăn'' hiệu quả khi hoàn toàn chiếm sóng Vpop, trong đó, không ít MV thuộc nhóm này đã thành hit lớn. Thế nhưng, khi thị hiếu công chúng bị định hướng trong một giới hạn nhất định, xu hướng của Vpop có phần nhàm chán và thiếu phong phú. Cứ nhắc đến MV drama hiện tại là mặc định các ca sĩ sẽ lựa chọn khai thác những câu chuyện kịch tính về "tiểu tam", đồng tính.

Các ca sĩ, nhạc sĩ sáng tạo tác phẩm về đề tài đồng tính là cách lan tỏa thông điệp ủng hộ, chia sẻ với những tâm tư, tình cảm của cộng đồng LGBT, giúp họ nhận được sự bình đẳng trong xã hội. Nhưng các nghệ sĩ cần thấu hiểu để có thể khai thác một cách tinh tế, truyền tải những thông điệp tốt đẹp.

Việc các ca sĩ lạm dụng những nụ hôn, cảnh thân mật hoặc ăn mặc có phần "thoáng" đang gây nhiều tranh cãi bởi ranh giới giữa nghệ thuật và phản cảm rất mong manh. Trong đó, nhiều cảnh quay không phù hợp với lứa tuổi dưới 18 nhưng các nghệ sĩ vẫn chần chừ với việc gắn mác 18+. Bởi nếu làm điều này, các sản phẩm âm nhạc của họ sẽ mất đi một bộ phận khán giả.

Như MV Tự tâm của Nguyễn Trần Trung Quân bị cho là lạm dụng yếu tố đam mỹ để “câu” khán giả khi có nhiều cảnh quay táo bạo, thân mật giữa vị hoàng đế (Trung Quân) và nhạc công Bạch Liên (Denis Đặng). MV đã gây tranh cãi trong suốt thời gian qua. Việc ăn mặc "thiếu vải" của nam chính Denis Đặng, những phần thể hiện tình cảm quá lố và phản cảm đã bị khán giả "ném đá", tẩy chay.

MV Tự tâm của Nguyễn Trần Trung Quân bị đánh giá là phản cảm

Một số MV về "tiểu tam" cũng bị cho là chiêu trò PR. Trong đó phải kể đến MV mới của Khổng Tú Quỳnh - Mãi mãi là một lời nói dối. Sản phẩm này bị chỉ trích khi nữ ca sĩ nhắc lại chuyện tình cảm với Ngô Kiến Huy trước khi tung MV chính thức.

Điều này khiến không ít fan của nam ca sĩ cho rằng cô đang lợi dụng tên tuổi của giọng ca Truyền thái y để gây chú ý cho màn tái xuất showbiz. MV phát hành, dù nhận được nhiều phản hồi tốt về nội dung, nhưng Khổng Tú Quỳnh cũng nhận không ít "gạch đá" vì việc dùng chiêu trò trước đó.

Khổng Tú Quỳnh cũng bị lên án vì sử dụng chuyện 'tiểu tam' nhằm PR sản phẩm

Trường hợp khác là MV Sao chẳng phải là anh của Chi Dân. Việc MV có nội dung dựa trên một câu chuyện có thật trong showbiz khiến khán giả nghĩ rằng anh “đá đểu” đồng nghiệp. Dù phủ nhận việc này, nam ca sĩ vẫn vấp phải tranh cãi về việc mượn "chuyện tình trong showbiz" để PR, gây chú ý cho sản phẩm mới.

"Đạo diễn triệu view" Đinh Hà Uyên Thư cho rằng: “Nếu khai thác đề tài ''tiểu tam" hoặc LGBT chỉ để gây sự chú ý sẽ dễ bị khán giả phản ứng. Làm MV về cộng đồng LGBT phải có sự thấu hiểu và sẻ chia. Dùng đề tài đồng tính để PR càng dễ gây phản cảm. MV dù có thuộc đề tài nào thì vẫn phải có sự hoà hợp giữa bài hát và hình ảnh".

Đạo diễn trẻ triệu view của cộng đồng LGBT YunBin phân tích thêm: “Việc các MV gần đây xuất hiện "tiểu tam" hoặc đồng tính cũng là vấn đề hết sức bình thường, miễn hình ảnh về cộng đồng LGBT xuất hiện không quá “nhạy cảm” .

Tôi luôn cân nhắc rất kỹ khi làm về LGBT vì hiện nay, LGBT tại Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn được đón nhận. Không chỉ những người làm nghề mà khán giả cũng thấy phản cảm và khó chịu với việc mượn đề tài đồng tính hay "tiểu tam" để PR bản thân”.

Làm MV ca nhạc về đề tài đồng tính, 'tiểu tam' cũng giống như chơi dao hai lưỡi. Nghệ sĩ phải có cái nhìn khách quan, cẩn trọng để sản phẩm truyền tải được thông điệp nhân văn. Sản phẩm dễ tạo được chú ý vì khai thác đề tài hot nhưng nếu thiếu sự tinh tế, sa vào chiêu trò sẽ ảnh hưởng đến tên tuổi.  

Đông Đông