Lệ Thuỷ: Đó, vậy là ảnh bỏ chúng tôi đi rồi!
Trước khi ra về khi đến viếng đàn anh, Lệ Thuỷ khóc nhiều, mắt đỏ hoe. Bà lặp đi lặp lại mấy câu, nói mà cười mếu: “Đó, vậy là ảnh bỏ chúng tôi đi rồi”.
Lệ Thuỷ hát chung với Thanh Sang từ lúc còn rất trẻ, mới 16 tuổi. Kí ức lần đầu hát chung với đàn anh bà vẫn còn nhớ như in trong đầu, đó là vở tuồng Sương mù trên non cao. Nhớ lại những ngày xưa cũ, Lệ Thuỷ vẫn rất tự hào: “Đây là vở tuồng ăn khách nhất năm 1964. Năm đó, tôi và anh Sang cũng là cặp nghệ sĩ trẻ triển vọng nhận được giải Thanh Tâm, huy chương vàng. Năm đó, tuồng này cũng được chọn hát trong lễ trao giải”.
|
Di ảnh của nghệ sĩ Thanh Sang trong đám tang |
|
Lệ Thuỷ đến viếng Thanh Sang, chia buồn cùng gia đình |
Lần cuối Lệ Thuỷ diễn cùng Thanh Sang cách đây 2 năm. Cả hai tái hiện lại vở diễn Nửa đời hương phấn trên sân khấu nhà hát Bến Thành. Bà nể đàn anh khi bệnh tật như vẫn cố gắng “nhả tơ” đến những giờ phút cuối cùng. Lệ Thuỷ nghẹn ngào khi Thanh Sang quá yếu đến nỗi không thể mặc được cái áo chỉnh tề trên sân khấu. Ông gần như bất lực, khán giả phải vỗ tay rất lớn để động viên tinh thần. Bởi trước nay theo lời Lệ Thuỷ, cứ lên sân khấu là Thanh Sang chỉnh tề đến từng chút một.
|
Lệ Thuỷ và vợ của cố nghệ sĩ Thanh Sang trò chuyện |
Năm 2017 này, nghệ sĩ Thanh Sang mang ước nguyện sẽ kỉ niệm tuổi 75 bằng một show diễn, tái hợp những cô đào mà ông từng diễn chung nhưng chua xót thay nay “mộng đã không thành". Lệ Thủy cho biết: “Từ sau khi chị Thanh Nga mất thì hầu như vở Qua cầu dệt lụa tôi đều là người hát với anh Sang, từ sân khấu lớn đến sân khấu nhỏ. Anh Sang cũng đã tính ngày đó sẽ hát lại. Còn hát với chị Bạch Tuyết là Kiều Nguyệt Nga. Nhưng ước vọng cuối cùng cũng không không được”.
Bạch Tuyết: Những ngày cuối đời, tôi biết anh Sang vẫn còn nghe tôi nói
Những ngày cuối đời của nghệ sĩ Thanh Sang ở bệnh viện, Bạch Tuyết có đến thăm. Bà nghẹn ngào kể: “Anh yếu đi nhiều, nhắm mắt nhưng khi tôi nói “Anh ráng nhe, anh ráng khoẻ để còn hát với tụi em nhe”. Từ khoé mắt của anh Sang, tôi thấy anh khóc, tôi biết anh còn nghe được những gì tôi nói”.
Không chỉ là bạn diễn trên sân khấu, Bạch Tuyết với Thanh Sang còn như những người tri kỉ. Mất mát này cũng để lại một khoảng trống trong lòng bà. Bà cũng đổ bệnh mấy hôm liền từ khi hay tin sức khoẻ của nghệ sĩ Thanh Sang chuyển biến xấu. Trong cuộc trò chuyện giữa muôn vàn xúc cảm, Bạch Tuyết khựng lại nhiều lần vì ho khan liên tục, giọng cũng lạt hẳn đi.
|
Bạch Tuyết viếng linh cửu của đàn anh trong những ngày cuối trước khi trở về đất mẹ. |
Bà cho rằng ước nguyện cuối đời thực hiện một show hát có thành hiện thực hay không thì những giá trị mà ông đóng góp như kiếp con tằm nhả tơ mấy mươi năm nay đã rất đáng trân trọng rồi. Lời dạy của Thanh Sang lúc nào cũng ở trong đầu của Bạch Tuyết: "Khi mặc đồ vào thì đã là nhân vật... nên phải chỉn chu, phải nghiêm túc với khán giả”. Nữ nghệ sĩ cho biết bà không dám ước cũng chẳng nghĩ đến chuyện sẽ hát gì với Thanh Sang nếu ông còn khoẻ mạnh mà chỉ “cứ anh Sang gọi là có tôi”.
Thanh Bạch: Thanh Sang - Niềm đam mê bất tận, lòng yêu nghề vô biên
Dường như câu trả lời của Thanh Bạch khi nhắc đến nghệ sĩ Thanh Sang cũng đã nói thay tiếng lòng của nhiều khán giả: “Niềm đam mê bất tận, lòng yêu nghề vô biên”.
Nam MC xuất hiện tại tang lễ sau khi hoàn thành việc ghi hình, mọi thứ cũng gấp gáp nhưng Thanh Bạch vẫn dành thời gian để sẻ chia một miền kí ức đẹp về đàn anh danh tiếng: “Hồi đó, nhà tôi có cái máy hát, mà cứ thứ bảy, chủ nhật là lại mở để nghe cải lương. Ngồi dưới máy hiên, mẹ nướng bánh tráng, rồi theo đó, những vai diễn của Phượng Liên, Thành Được, Thanh Nga đã đi vào lòng mình, đặc biệt là những vai diễn của anh Thanh Sang. Sau này có tivi trắng đen thì chuyển sang xem cải lương”.
|
Thanh Bạch vừa rời trường quay đã đến tang lễ |
Theo lời Thanh Bạch, so với những nam danh ca cải lương khác thì nghệ sĩ Thanh Sang rất đặc biệt, không có lả lướt, lên trầm, xuống bổng mà lại rất trầm, tĩnh, khán giả có thể dễ dàng cảm nhận được sự chia sẻ trong tiếng hát của Thanh Sang. Phần ca diễn của Thanh Sang luôn có nét hiền hậu và phần nhân, lễ, nghĩa, trí, tín luôn thể hiện rất rõ. Dấu ấn của nghệ sĩ Thanh Sang chính là sự đức độ trong nghề nghiệp. Sau này, khi theo nghệ thuật Thanh Bạch cũng lấy đây làm bài học cho mình, nghiêm túc với khán giả, với chính bản thân mình.
Một số nghệ sĩ đến viếng Thanh Sang trong đêm đầu tiên:
|
Nghệ sĩ Bạch Long |
|
Nghệ sĩ Chí Tâm |
|
Nghệ sĩ Trọng Hữu (bìa trái) |
|
Nghệ sĩ Thoại Miêu |
Ảnh: Kim Yến
Thuỵ Khuê