Bác sĩ bị bạo hành, vì đâu nên nỗi?

Ai bảo vệ nhân viên y tế?

Chiều 26/7, người nhà bệnh nhân L.Q.H. (33 tuổi) tập trung bao vây Bệnh viện (BV) Chấn thương Chỉnh hình Nghệ An, yêu cầu BV làm rõ nguyên nhân anh H. tử vong sau khi tiêm thuốc, khiến BV một phen náo loạn.

Ngày 13/7, người nhà của bệnh nhân tử vong tại BV Việt Nam - Thụy Điển đã khống chế, buộc bác sĩ (BS) ký nhận vào “cáo trạng” gia đình soạn sẵn. Trước đó không lâu, dư luận từng phẫn nộ trước việc một BS ở BV Thể thao Việt Nam bị người nhà của bệnh nhân đón đánh từ cổng BV. Những người này còn bắt BS phải quỳ xuống xin lỗi.

BS Trương Thế Hiệp cho rằng thân nhân và bệnh nhân được giải thích thỏa đáng mới là cái gốc để hạn chế được sự xung đột giữa nhân viên y tế và người nhà bệnh nhân - Ảnh: Thanh Huyền

Thời gian qua, các vụ hành hung nhân viên y tế, BS xuất hiện với tần suất dày đặc và mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn. Dù chưa thể đưa ra kết luận về nguyên nhân các vụ hành hung nói trên, nhưng không thể phủ nhận rằng, điều này đã tạo nên tâm lý hoang mang, phẫn nộ cho những người hoạt động trong ngành y.

Đáng buồn là những vụ việc bạo hành trong ngành y khi được chia sẻ trên mạng xã hội thì nhận được rất ít sự cảm thông, đồng cảm của người dân; ngược lại, một bộ phận không nhỏ còn hả hê, giễu cợt. Nhân viên y tế, BS - những người mang sứ mệnh cứu người lại “lâm nguy” bởi chính các bệnh nhân của mình, ai sẽ bảo vệ họ? Trong khi câu hỏi trên chưa có lời giải thì các BV đã phải nghĩ ra “kế sách” bất đắc dĩ để tự bảo vệ mình.

Tại TP.HCM, BV Chợ Rẫy có lực lượng bảo vệ được coi là hùng hậu, chuyên nghiệp nhất cũng tự lắp thêm thiết bị để… phòng xa. Đội trưởng Đội bảo vệ BV Chợ Rẫy, ông Trần Cư cho biết, kể từ sau vụ một BS bị côn đồ bắt quỳ gối ở BV Thể thao Việt Nam, BV Chợ Rẫy đã lắp một chuông báo động tại khoa Cấp cứu. Chuông này được kết nối về phòng bảo vệ.

Các cuộc diễn tập cho thấy, chỉ cần nhân viên y tế ở khoa Cấp cứu nhấn chuông thì chưa đầy một phút, lực lượng bảo vệ khoảng 20 người đã có mặt tại hiện trường. Bên cạnh đó, BV Chợ Rẫy cũng phối hợp rất chặt chẽ với Công an P.12, Q.5. Khi nhận được tin báo qua điện thoại, chỉ từ 7 - 8 phút, công an sẽ có mặt ứng cứu.

Không chỉ vậy, nhân viên bảo vệ còn được trang bị roi sắt, bộ đàm, súng bắn đạn cay (có giấy phép sử dụng và chỉ được dùng trong trường hợp cần thiết). Hiện nay, tổng số nhân viên bảo vệ của BV Chợ Rẫy khoảng 80 người. Một số BS của BV Chợ Rẫy ngoài giờ làm việc còn học võ, vừa để rèn luyện thể lực, vừa có kỹ năng tự bảo vệ.

Các khoa cấp cứu của một số BV trang bị chuông báo động để kịp thời bảo vệ nhân viên y tế trong tình huống khẩn

Trước thực trạng nhân viên y tế, bác sĩ liên tiếp bị hành hung, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã đề nghị Bộ Công an thiết lập mạng lưới đường dây nóng gồm lực lượng cảnh sát cơ động, công an địa phương với đội bảo vệ các BV.

Các BV cũng tăng cường trang bị các phương tiện tự bảo vệ nhân viên. Chẳng hạn, BV Việt Đức bố trí riêng phòng cấp cứu ban đêm 7 bảo vệ. Toàn BV có 15 dùi cui điện, 2 súng bắn đạn cay, 30 gậy cao su. Ngoài ra, còn lắp đặt chuông báo động tại quầy bàn đón tiếp bệnh nhân cấp cứu... 

Ứng xử - "liều thuốc" chữa trị xung đột

Sau những vụ việc diễn ra trong môi trường bệnh viện, cần thẳng thắn thừa nhận một sự thật đau lòng: nhân viên y tế luôn trong tư thế cảnh giác và đề phòng người cần mình cứu. Khi thấy chúng tôi ngỏ ý muốn xem chiếc chuông báo động vừa được gắn, BS Trương Thế Hiệp - Phó khoa Cấp cứu BV Chợ Rẫy thở dài. Chiếc chuông không làm vị BS cảm thấy hào hứng, yên tâm hơn mà nó là hiện thân của sự bất lực, đối phó. Bản thân BS Hiệp và nhiều nhân viên y tế tại khoa Cấp cứu mong rằng chiếc chuông kia đừng bao giờ rung lên.

Theo BS Hiệp, tất cả những điều ngành y tế đang làm, đang tự trang bị để bảo vệ nhân viên của mình chỉ là phương án cuối cùng, không giải quyết được cái gốc của thực trạng. Nhiều năm công tác tại khoa phức tạp nhất của một BV tuyến cuối, tiếp nhận bệnh nhân đủ thành phần, từ trí thức, nông dân đến “xã hội đen”, thậm chí phải đích thân giải quyết nhiều trường hợp điều dưỡng bị người nhà bệnh nhân tát tai, BS Hiệp kết luận: đừng đổ cho quá tải mà 90% do cách ứng xử.

“Thực tế, thủ tục tiếp nhận bệnh nhân rườm rà, khiến họ phải chờ đợi lâu. Nhiều vụ mâu thuẫn do người bệnh hiểu lầm, nhân viên y tế nếu chịu khó giải thích ngay từ đầu thì tôi tin thân nhân người bệnh chẳng cớ gì mà bực bội, có hành vi xấu. Họ tới BV với tâm thế đặt cả tính mạng vào BS, không ai mang sẵn trong mình ý định hành hung người đang giúp mình”, BS Hiệp nói.

Ngoài ra, có một thực tế, vì thiếu thông tin nên người người nhà bệnh nhân thường “chạy chọt”, gửi gắm BS. “Bao giờ thân nhân, bệnh nhân và nhân viên y tế không còn mâu thuẫn? Khi bất cứ ai trong chúng ta vào BV đều không phải gửi gắm mà có thể yên tâm giao phó việc chăm sóc sức khỏe cho nhân viên y tế thì nút thắt này mới được tháo gỡ”,  một BS chia sẻ. 

Thanh Huyền - Sơn Vinh