Ðầu tư cho sân khấu là việc phải làm

Những năm gần đây, trong hoạt động chung của sân khấu (SK) TP.HCM, SK Thế Giới Trẻ (TGT) được xem như một “hiện tượng” vì với không ít vở diễn ở đây, người xem muốn có chỗ ngồi tốt phải đặt vé trước từ một-ba tuần; trong khi nhiều SK khác ế ẩm. 

Không chỉ vậy, SK TGT còn là nơi cung cấp cho SK TP nhiều diễn viên (DV) trẻ, đang được công chúng yêu thích như Thu Trang, Hoàng Phi, La Thành, Puka, Diệu Nhi, Anh Tú... Càng khác biệt hơn, giữa thời điểm SK TP đang biến động, TGT lại được đầu tư cải tạo với kinh phí khoảng bốn tỷ đồng. Ðể lý giải “hiện tượng” này, báo Phụ Nữ đã “gõ cửa” những người đang “cầm chịch” TGT là ông bầu Trần Ðại và đạo diễn (ÐD) Ngọc Hùng.

Đạo diễn Ngọc Hùng (bìa trái) , "ông bầu" Trần Đại (thứ ba từ trái sang) và các diễn viên SK TGT

- Thưa anh, cái tên Trần Đại của anh vốn “lạ hoắc” với giới SK TP.HCM, điều gì đã đưa đẩy anh đến với TGT?

- Trần Đại: Với tôi, SK là một cơ duyên tình cờ. Tôi theo gia đình định cư ở Úc từ lúc mới học xong tiểu học, lớn lên theo nghiệp kinh doanh, từng hai lần thất bại. Những lần về Việt Nam tìm cơ hội mới, tôi được “rủ rê” đầu tư cho nghệ thuật. Tuy mù tịt cả nghệ thuật lẫn đời sống SK ở TP.HCM, nhưng ý tưởng đó vẫn khiến tôi rất thú vị. Nếu nhìn ở góc độ kinh doanh thì nghệ thuật cũng là một lĩnh vực, như mọi lĩnh vực khác. Năm 2010 là thời điểm chưa hết khó khăn của kinh tế thế giới,  SK TP cũng nằm trong tình hình chung đó, nhiều bạn bè khuyên tôi không nên bắt đầu lúc đó; nhưng tôi nghĩ tình hình khó khăn thì đầu tư vào đâu cũng khó, cũng dễ thất bại chứ không riêng gì lĩnh vực SK.

- TGT luôn khiến các đồng nghiệp ngạc nhiên với cách làm độc đáo - khi thói quen của khán giả là nhìn tên DV chính để mua vé, thì TGT lại bắt đầu với đa số là những cái tên…chưa mấy ai biết đến...

- ĐD Ngọc Hùng: Thời gian đầu, SK sử dụng DV chính là những người mẫu, diễn viên điện ảnh… để thu hút khán giả. Nhưng sau một tháng hoạt động, tôi đã thay đổi cách nghĩ. Khán giả có thể đến SK vì tò mò muốn biết những người nổi tiếng ở các lĩnh vực khác sẽ diễn xuất ra sao trên SK; nhưng lâu dài thì lực lượng này sẽ không thể chinh phục được khán giả bằng khả năng diễn xuất. Chúng tôi bắt đầu tìm đến những nghệ sĩ (NS) có nghề nhưng thời điểm đó, hầu hết NS tên tuổi đều gắn bó với một SK nhất định. May mắn, chúng tôi có được một số trụ cột như NSƯT Bảo Quốc, NSƯT Đàm Loan, Tiểu Bảo Quốc…

Nhưng bấy nhiêu chưa đủ, vì mình phải có lực lượng DV trẻ của riêng mình. Và, chúng tôi bắt tay gầy dựng từ những bạn trẻ mới tốt nghiệp trường sân khấu, điện ảnh. Họ là sự lựa chọn tốt nhất vì đã được đào tạo bài bản. Tôi còn một may mắn nữa là được anh Trần Đại “cho phép” quyết định những việc liên quan đến nghệ thuật, chỉ có một yêu cầu duy nhất là tôi phải làm nghệ thuật cho thật tốt; những việc khác đã có anh lo.

- Trần Đại: Hùng đã thuyết phục được tôi về việc tên tuổi DV tuy quan trọng nhưng không phải là yếu tố quyết định. Suy từ bản thân, trước đây mỗi lần đi xem kịch, tôi chỉ quan tâm đến nội dung, chất lượng của vở diễn chứ không đặt nặng việc ai là DV chính. Thực tế cho thấy, một vở diễn có tổng thể hay sẽ có đời sống rất dài và trong quá trình tồn tại của vở, việc thay thế DV giữ các vai vì điều kiện khách quan là chuyện rất bình thường.

Đơn cử như Chuyện tình Bangkok, vài trụ cột trong vở đã được thay thế, nhưng khán giả vẫn hài lòng và Chuyện tình Bangkok vẫn là một trong những vở có “tuổi thọ” cao nhất của SK. Mặt khác, chúng tôi cũng hướng tới việc mở rộng đối tượng khán giả. Những khán giả mới thường không quan tâm đến việc tên tuổi nào sẽ góp mặt trong vở diễn; mà ấn tượng trong lần đầu đến SK của họ phải là chất lượng của vở. Do vậy, quan trọng nhất là phải xây dựng được đội ngũ DV của riêng mình.

Chúng ta thuộc về nhau - vở diễn đầy ắp tiếng cười và cả những giọt nước mắt xúc động

- TGT đã thật sự là người ươm mầm tài năng với một lứa DV tỏa sáng khi bước ra từ TGT. Nhưng cũng có ý kiến cho đó là chuyện đương nhiên, vì TGT nằm ngay tại trường ĐH SK-ĐA, có nhiều lợi thế trong việc chọn cho mình những sinh viên xuất sắc nhất?

- ĐD Ngọc Hùng: Tôi phải xem rất nhiều vở để chọn DV cho SK của mình. Khi chọn, tôi không chăm chăm vào những em đóng các vai chính, vai quan trọng mà luôn chú ý những em đóng các vai phụ, bởi có thể sẽ tìm được người có khả năng diễn xuất đa dạng, cá tính. Ví dụ như La Thành và Diệu Nhi, hai trong số những DV được chúng tôi mời về, chỉ xuất hiện với vai quần chúng trong bài thi của sinh viên. Họ đã có cơ hội khẳng định tài năng trên SK TGT. Trong các vở của TGT, khán giả sẽ ít thấy một DV nào đó tỏa sáng “vượt trội” mà sẽ nhận ra tất cả đều từ sự phối hợp của toàn ê kíp. Khi dựng vở, chúng tôi cũng không nhắm đến việc sẽ đẩy bật gương mặt nào lên, mà chia đều cơ hội cho tất cả.

- Trần Đại: Điều tôi thích nhất ở các DV của TGT là sự phối hợp, tương tác giữa người cũ và người mới; giữa các NS tên tuổi và các em mới vào nghề. Giống như xem một trận bóng đá, một đội bóng có sự phối hợp ăn ý luôn nhận được những cảm tình đặc biệt từ người xem. Theo thời gian, các DV sẽ dần lớn tuổi, lúc đó ai sẽ đóng vai trẻ? Vì vậy, phải làm sao để SK không bị hụt lớp kế thừa. Theo dõi các DV từ khi các em mới bước vào nghề, thấy em nào cứng cáp, trưởng thành hơn là tôi nghĩ ngay đến việc phải trao cho em đó một cơ hội để khẳng định. Do vậy, việc “đo ni, đóng giày” cho các DV trẻ là một quan tâm lớn của SK TGT. 

Mẹ chồng rắc rối giới thiệu thêm những gương mặt DV trẻ đã đủ sức làm chủ SK

- Làm SK thời gian này là cực kỳ khó. Kinh doanh tất nhiên phải tính đến lợi nhuận, nhưng làm sao vẫn giữ được mình, không dễ dãi chạy theo thị hiếu, nhất là khi thói quen thưởng thức của một bộ phận khán giả đang bị ảnh hưởng mạnh bởi gameshow hài trên truyền hình?

- Trần Đại: Mình tính không bằng trời tính. Khán giả bây giờ rất khó đoán. Có những lúc làm vở chúng tôi tự tin khán giả sẽ rất thích, nhưng khi ra mắt lại không được như mình nghĩ. Do vậy, chúng tôi chỉ xác định mình phải không ngừng cung cấp cho khán giả những món ăn tinh thần mới. Tôi luôn ủng hộ những ý tưởng mới của cả tác giả, đạo diễn tên tuổi lẫn những người trẻ.

- ĐD Ngọc Hùng: Khó nhất là phải cân đối các vở diễn, nếu chỉ làm vì mình thích, mình muốn mà không quan tâm đến khán giả thì không phải là cách làm hiệu quả, vì nghệ thuật là phải có khán giả. Hài trên truyền hình ảnh hưởng không nhỏ đến khán giả và cả DV. Một số DV khi quá “hăng” đã bị thoát vai, mang cả chuyện đời tư lên SK để gây cười. Dù có một bộ phận khán giả thích lối diễn đó nhưng chúng tôi không khuyến khích, vẫn thường xuyên nhắc nhở DV phải biết làm chủ bản thân. Tuy nhiên, chúng tôi cũng không tuyệt đối cấm. Với người DV, một cái khuôn ép quá chặt sẽ làm họ mất đi sự sáng tạo.

- Nhưng, nếu để tự do sáng tạo thì DV cũng dễ sáng tạo quá đà?

- ĐD Ngọc Hùng: Không cấm đoán không có nghĩa là DV được phép tự nhiên chủ nghĩa hoặc làm lố. Trong lúc tập, những gì quá lố sẽ được điều chỉnh ngay. Chúng tôi luôn theo dõi các vở diễn, những gì vượt quá giới hạn cho phép sẽ bị nhắc nhở ngay và không được lặp lại.

- Vì sao TGT từng quyết định ngưng bán vé vài vở diễn chỉ sau một hai suất, thậm chí hủy luôn số vé đã đặt trước, dù vở đã phúc khảo xong và xếp lịch diễn?

- ĐD Ngọc Hùng: Có vở diễn phúc khảo xong nhưng cả ê kíp DV vẫn thấy không hài lòng, không như mong đợi. Có vở diễn ra mắt, anh Trần Đại ngồi xem như một khán giả và thấy không ổn. Những vở diễn như vậy tốt nhất là tạm dừng để không làm khán giả thất vọng. Đáng mừng là tất cả các thành viên của SK, từ giám đốc đến DV, đều có chung quan điểm. Nếu anh Trần Đại sẵn sàng bỏ khoản đầu tư dàn dựng thì DV cũng chấp nhận “quên” công sức tập luyện. Thậm chí, có những vở chính DV là người gợi ý nên dừng vì cảm thấy không đủ tự tin khi diễn cho khán giả xem.

- Trần Đại: Là khán giả, chắc chắn mình sẽ thất vọng khi bỏ tiền xem một vở diễn không ưng ý và có thể sẽ không quay lại SK đó nữa. Ông bà nói, con người dù làm chín điều tốt nhưng chỉ cần một điều xấu là vẫn sẽ bị xem là người xấu. Tiêu chí của chúng tôi là luôn làm những gì tốt nhất. Một vở diễn tạm dừng sau khi phúc khảo hoặc sau vài suất diễn dù khán giả vẫn tiếp tục đặt vé, chúng tôi sẽ mất một khoản đầu tư nhưng những vở diễn sau đó có thể bù lại. Còn nếu tiếc khoản đầu tư đó, cố diễn thêm, chúng tôi sẽ mất mát nhiều hơn - lòng tin và tình cảm của khán giả!

Chuyện tình Bangkok - một trong những vở diễn ăn khách nhất của SK TGT

- Bước chuyển của SK TGT từ cái tết Đinh Dậu là khá rõ. Mùa kịch tết không có kịch ma, kịch hài như trước mà TGT dám “bắt” khán giả khóc ngay từ mùng Một? Các anh có nghĩ mình “liều” khi thay đổi đột ngột như vậy?

-  Chúng tôi biết có những khán giả thấy thất vọng vì tết năm nay chúng tôi không dàn dựng những vở theo phong cách vốn có của TGT. TGT không có kịch ma, không có những vở giải trí đơn thuần chỉ để cười vui, xả stress những ngày đầu năm. Cả ba vở tết đều đổi gia vị. Nó như phép thử đầu tiên cho những đổi thay của TGT. Hạnh phúc là khán giả vẫn ủng hộ. Hiệu quả từ ba vở diễn đó đã cho chúng tôi niềm tin để chỉ thực hiện những vở diễn có chất lượng.

-  Kịch ma vẫn là mảng đề tài hấp dẫn khán giả và không phải cứ kịch ma là chỉ đơn thuần giải trí, không có tính nghệ thuật. Vấn đề là phải làm kịch ma thế nào để vở không chỉ có hù dọa, nhát ma khán giả. Kỹ xảo là yếu tố không thể thiếu khi dựng kịch ma, mà để thực hiện được các kỹ xảo tốt, SK phải có phần “cứng” hiện đại, chứ không chỉ dùng âm nhạc và bóng trắng để hù dọa…

 - 

- ĐD Ngọc Hùng: Người ta thì ai cũng già đi nhưng SK lại phải luôn tươi mới. Đề tài có thể cũ nhưng cách kể phải mới, phải mang hơi thở thời đại. Người DV cũng phải nỗ lực trong diễn xuất để giữ được sự thanh xuân trên sàn diễn. Cái khó của SK ngày nay là làm sao để DV gắn bó hơn với SK khi có quá nhiều sự hấp dẫn khác bên ngoài mà SK không làm được cho DV. Không thể đòi hỏi DV phải hy sinh show diễn khi SK không đem lại cho DV một cuộc sống đầy đủ như gameshow. Vấn đề là phải làm cách nào để giữ DV khi họ đã thành một tên tuổi của gameshow và đang bị cuốn quá sâu vào những show ngoài SK. 

- Trần Đại: Đầu tư cho SK lúc này là cần thiết, để khán giả thấy hứng thú  hơn khi đến thưởng thức nghệ thuật trong một không gian hiện đại, sang trọng. Ngày càng có nhiều rạp chiếu phim hiện đại nên khán giả sẽ không còn muốn đến một SK cũ kỹ để xem kịch, giá vé lại cao hơn xem phim. Khoan bàn đến nghệ thuật, chỉ với nhu cầu giải trí, thì khán giả vẫn sẽ chọn đến nơi nào cho họ có được cảm giác thư giãn thực sự. Tôi cho rằng, SK càng khó khăn thì mình càng phải nỗ lực nhiều hơn. Khán giả là người nuôi SK, nuôi chúng tôi, họ phải được tôn trọng. Khi có một SK đẹp, chỉn chu, DV cũng sẽ tự nhắc mình phải làm nghề tốt hơn, nghiêm túc hơn.