Artbook: Dọn đường bằng cổ tích

Cổ tích viết lại

Thiện và ác và cổ tích gồm 16 truyện cổ tích chọn lọc, quen thuộc với độc giả các thế hệ. Mỗi truyện do một họa sĩ đảm trách phần tranh minh họa, với các bút pháp khác nhau. Mở đầu bằng Truyền thuyết Âu Cơ và Lạc Long Quân, tiếp nối bằng các truyện: Sơn Tinh Thủy Tinh, Thạch Sanh, Tấm Cám, Cây tre trăm đốt, Sọ Dừa, Người con gái Nam Xương…

Các tác phẩm tranh đều công phu, đẹp và ấn tượng. Đặc biệt, các truyện được kể bằng ngôi thứ nhất, chia theo hai tuyến nhân vật chính diện và phản diện - rất khác với cách kể thường thấy ở ngôi thứ ba trong kho tàng truyện cổ tích.

Tác phẩm Thiện và ác và cổ tích tiếp nối hành trình artbook tại Việt Nam

“Viết sách đã là sáng tạo. Làm sách cho trẻ em lại cần phải sáng tạo hơn. Tôi ấp ủ thực hiện quyển sách này từ những đêm kể chuyện cổ tích cho con gái nhỏ ở nhà. Tôi hay hóa thân thành các nhân vật để kể, cảm thấy bé thích cách kể chuyện mới mẻ đó. Bằng thủ pháp nhập vai, Thiện và ác và cổ tích giúp độc giả nắm bắt được câu chuyện qua tâm tư của cả hai phía nhân vật thiện và ác. Cách này có thể tạo được sự chú ý, cũng như cho các em nhỏ cảm giác được hòa mình vào từng câu chuyện” - tác giả Thủy Nguyên, người viết lời cho cuốn sách, bày tỏ. Sau mỗi truyện cũng có thêm phần khơi mở những giá trị nghệ thuật, ý nghĩa để trẻ dễ tiếp thu.

“Chúng ta cần cho trẻ em tiếp cận cổ tích theo một cách khác - công bằng, dân chủ hơn. Lần đầu tiên cái ác được lên tiếng và đôi khi lòng tốt chỉ là ngẫu nhiên. So với nhiều nước trên thế giới, việc làm mới truyện cổ tích của ta bây giờ đã là hơi muộn” - ông Cao Xuân Sơn, Giám đốc nhà xuất bản Kim Đồng - chi nhánh TP.HCM, nói.

Thiện và ác và cổ tích phân định rõ đức tính tốt và thói xấu, độc ác của các nhân vật; đồng thời phản biện rạch ròi đối với những gì không thật sự phù hợp để tôn vinh. Cùng với sự thay đổi trong góc nhìn của thế hệ mới, việc khoác lên tấm áo mới cho truyện cổ tích bằng tranh cũng thêm phần thu hút.

Trong artbook Thiện và ác và cổ tích, các nhân vật tự kể về mình

16 họa sĩ vẽ tranh cho sách chủ yếu thuộc thế hệ 9X. Họ đã thổi hồn vào từng câu chuyện bằng những bức tranh có giá trị như những tác phẩm độc lập. Nếu truyện cổ xưa cho người đọc trí tưởng tượng bay bổng thì nay hội họa mang đến một cảm quan lộng lẫy, tinh tế. Những người thực hiện đặt yếu tố mỹ thuật quan trọng không kém nội dung, nên Thiện và ác và cổ tích đã tạo được sức hút.

Xu hướng xuất bản mới

Nhà xuất bản Kim Đồng là đơn vị tiên phong trong lĩnh vực artbook, qua những ấn bản như: Những nàng công chúa bí ẩn, tuyển thơ 5 Mùa và gần đây là huyền sử bằng tranh Lĩnh nam chích quái, Hành trình đầu tiên… Artbook cũng tạo sân chơi sôi động cho đội ngũ họa sĩ trẻ. Thay vì chỉ vẽ bìa sách, tranh minh họa và hầu như ẩn mình, họ có cơ hội sáng tạo nhiều hơn. Tranh trong artbook luôn chiếm khổ giấy lớn, có khi trở thành nguồn cảm hứng quan trọng hơn cả nội dung.

Hành trình đầu tiên - artbook Việt Nam đoạt giải Scholastic Picture Book Award, giải thưởng khu vực châu Á do Hiệp hội Phát triển sách Quốc gia Singapore tổ chức.

“Artbook được xem là xu thế xuất bản mới của thế giới trong những năm gần đây. Đầu tư thể loại này, chi phí xuất bản cao, chúng tôi cũng không nghĩ đến chuyện có lời, nhưng đây vẫn là hướng đi cần thiết” - ông Cao Xuân Sơn nói thêm.

Thực tế, giá thành của artbook khá cao. Thiện và ác và cổ tích có giá bìa 250.000 đồng/cuốn. Tuyển thơ 5 Mùa giá 200.000 đồng/cuốn. Sách được tái bản, chứng tỏ một bộ phận độc giả vẫn yêu thích tác phẩm có tính thẩm mỹ cao, nhưng điều đó không có nghĩa là đơn vị làm sách tránh khỏi bù lỗ. Nhiều nhà xuất bản, công ty sách vẫn còn khá dè dặt trong việc đầu tư làm artbook.

Ngoài artbook mua bản quyền từ nước ngoài, một số tựa artbook trong nước đáng chú ý thời gian qua cũng có: Tìm về phương Đông, Love - Sự yêu thương (Dzũng Yoko, nhà xuất bản Thế giới), sách ẩm thực Việt Nam miền ngon (Lê Rin, Thái Hà Books và nhà xuất bản Lao động).

Artbook Những nàng công chúa bí ẩn

Giữa năm 2018, Phương Nam Books in tập thơ họa của bộ đôi tác giả - họa sĩ trẻ Huỳnh Trọng Khang và Trần Quốc Anh: Mephy! Mephy! Mephy!. Những bài thơ tình lãng mạn, trẻ trung, được trình bày trên nền những bức tranh cùng tông màu cam, đẹp mắt. Nhóm nghệ sĩ Saigon Artbook cũng từng có những tựa sách mang phong cách nghệ thuật đương đại, độc đáo, giới thiệu được những tên tuổi trẻ, cá tính của làng hội họa.

Tuy số lượng chưa nhiều, artbook đã dần tạo tín hiệu tích cực, tiệm cận xu hướng xuất bản của thế giới. 

Lục Diệp