Apple trả giá cho việc khuất tất với người dùng (Bài 1)

Cây kim giấu mãi trong bọc cũng có ngày bị lòi ra. Chẳng ai dám nghi ngờ một ông lớn công nghệ như Apple lại dùng chiêu trò kỹ thuật để làm chuyện khuất tất với khách hàng.

Chuyện bị lộ ra sau khi một người dùng iPhone hồi trung tuần tháng 12/2017 công bố trên trang mạng xã hội Reddit của Mỹ có hơn 540 triệu người truy cập mỗi tháng rằng chiếc iPhone cũ chạy nhanh hơn hẳn sau khi được thay pin mới.

Apple đang đối mặt với nhiều rắc rối lớn làm ảnh hưởng uy tín thương hiệu.

Trên mạng xã hội Twitter ngày 20/12/2017, một tài khoản tên Sam Si ở Bắc Kinh cũng cho biết chiếc iPhone 6 của mình mua cách đây 3 năm đã chạy chậm một cách đáng thương. Dùng ứng dụng CPU DasherX kiểm tra thì thấy tốc độ CPU giảm chỉ còn 600MHz. Sau khi thay pin mới, tốc độ CPU vọt lên như khi xuất xưởng, đạt tới 1.400MHz.

Ngày 20/12/2017, Apple đã chính thức thừa nhận mình đã áp dụng tính năng giảm hiệu năng, làm chậm hệ thống ở các iPhone dùng pin quá cũ đã bị chai. Tính năng này được bắt đầu tích hợp trong bản cập nhật iOS 10.2.1 năm 2016 chạy trên các dòng iPhone 6, 6 Plus, 6S, 6S Plus và SE.

Thừa thắng xông lên, sang năm 2017, bản cập nhật iOS 11.2 đã đưa cái tính năng "dễ xa nhau" này lên dòng iPhone 7 và 7 Plus. Nhiều người cho rằng nếu không bị phát giác, Apple sẽ tiếp tục chơi chiêu này cho dòng iPhone 8, 8 Plus và biết đâu cả iPhone X.

Thì ra lâu nay người dùng iPhone, iPad hay cả máy Mac vẫn thường lâm vào tình trạng "khóc tiếng Ma-rốc" là sau khi được nâng cấp lên phiên bản hệ điều hành mới nhất, thiết bị chạy chậm hẳn lại hay bị quờ quạng. Không hiếm trường hợp "vô phương cứu chữa" do bị thế "hạ thủ bất hoàn" không thể xuống đời cũ được nên phải đau lòng móc hầu bao ra mua thiết bị thế hệ mới nhất.

Người ta đoán già đoán non (chủ yếu suy diễn từ những thiết bị khác), là do phần cứng của thiết bị cũ không tương thích với hệ điều hành mới. Có điều người ta chỉ biết lên các mạng xã hội mà than thân trách phận với nhau.

Và quái lạ là chuyện iOS mới có chèn thêm tính năng "làm chậm máy cũ" theo Apple bắt đầu từ năm 2016 mà mấy năm nay chớ hề được các chuyên gia thử nghiệm nêu lên cho thiên hạ tỏ tường.    

Thật ra, cách làm của Apple có thể giải thích là để bảo vệ an toàn và tuổi thọ cho thiết bị. Một khi đã quá tuổi, viên pin không còn hoạt động bình thường và ổn định nữa, có thể gây chập chờn hệ thống và thậm chí cháy nổ nếu như hoạt động với cường độ cao.

Apple đã chính thức thừa nhận mình đã áp dụng tính năng giảm hiệu năng, làm chậm hệ thống ở các iPhone dùng pin quá cũ đã bị chai.

Vì thế, Apple chọn giải pháp cho iOS phát hiện pin quá cũ rồi giảm sức mạnh hệ thống lại để vừa bảo vệ pin, vừa không làm giảm đáng kể thời lượng của pin. Bản cập nhật iOS 10.2.1 được giải thích là nhằm giúp giảm bớt hiện tượng iPhone 6 và 6S cứ bị tắt nguồn ngẫu nhiên khi bị cũ.

Chúng ta vẫn không quên Microsoft cũng từng áp dụng chiêu thức công nghệ làm cho hệ thống máy tính chạy chậm và giảm bớt chức năng sau khi hết thời hạn chạy thử hệ điều hành Windows mà người dùng không mua bản quyền chính thức.

Nhà bác Bill Gates đã minh bạch chiềng làng khắp thôn Đoài, thôn Đông biết chuyện đó mà liệu cơm gắp mắm. Và giải pháp này được đánh giá cao thay cho cách làm trước đó là hệ thống... tử nạn sau khi hết hạn chạy thử.  

Tuy nhiên, giải pháp này do Apple làm có thể bị quy thành tội lừa gạt khách hàng, cố ý ép người dùng hoặc phải thay pin mới với giá cao ngất hoặc phải mua máy mới. Thật ra, Apple đã tự giẫm lên chân mình khi không hề thông báo cho người dùng iPhone biết điều này. Hậu quả là sau khi lên đời hệ điều hành mới cho các iPhone có pin đã quá tuổi, thiết bị chạy chậm hẳn lại.  

Và Apple đã phải nếm mùi kiện tụng mới, bắt đầu từ những người dùng Mỹ vốn có máu mê kiện tụng. Có ít nhất là 8 vụ kiện đã được nộp đơn tại các tòa án ở các bang California, New York, và Illinois. Một vụ kiện tương tự khác đã diễn ra tại Israel.

Tổ chức HOP (Pháp) cũng đã nộp đơn kiện Apple và khẳng định hãng Mỹ này đã vi phạm luật hình sự ở Pháp khi có chủ ý làm chậm iPhone cũ. Luật hình sự của Pháp năm 2015 nghiêm cấm công ty, tổ chức và cá nhân sử dụng kỹ thuật để tăng hoặc giảm mức độ thay thế sản phẩm do mình bán ra.

Khung hình phạt cao nhất của tội danh này có thể lên tới 2 năm tù giam, hoặc bị phạt 5% thu nhập hàng năm. Và chắc chắn danh sách khởi kiện Apple còn kéo dài và mở rộng...

(còn tiếp)

Phạm Hồng Phước