Áp lực tìm thế hệ “vàng” mới cho phim truyền hình

Những cuộc thi tìm kiếm diễn viên như Đường tới cầu vồng, Gương mặt điện ảnh (đang phát sóng trên VTV, HTV) là những nỗ lực tìm lực lượng kế thừa, tuy nhiên, bước ra từ cuộc thi và tiến đến những vai diễn chủ chốt, là khoảng cách rất xa.

Những diễn viên… bị nhẵn mặt

Hiện nay, giờ vàng trên VTV đang phát ba phim Phố trong làng, Thương ngày nắng về và Mặt nạ gương. Xem Phố trong làng và Mặt nạ gương, khán giả đôi lúc nhầm lẫn với vai diễn của diễn viên Duy Khánh, vì ở hai phim anh đều vào vai công an. Còn Doãn Quốc Đam cùng lúc có mặt với hai vai thứ trong Thương ngày nắng về và Phố trong làng. Trước đó, anh cũng “phân thân” trong hai phim lên sóng cùng lúc là Hương vị tình thân, Hướng dương ngược nắng, và cả hai nhân vật đều… đi tù.

Hiện nay, mỗi tối khán giả đều thấy diễn viên Duy Khánh với tạo hình chiến sĩ công an trong hai phim phát liền kề là Phố trong làng (trên) và Mặt nạ gương (dưới)

Chuyện một diễn viên xuất hiện trong hai phim chiếu cùng thời điểm không hiếm gặp. Sự trùng hợp này thậm chí còn từng dẫn đến một tình huống hài hước là cùng một buổi tối, nhân vật của diễn viên NSƯT Công Lý đóng trong Hương vị tình thân và Hướng dương ngược nắng đều có cảnh gặp tai nạn. Khán giả vừa mới xót thương nhân vật bố Tuấn của Công Lý trong Hương vị tình thân bị tai nạn qua đời, thì ít phút sau ở phim Hướng dương ngược nắng, nhân vật Vụ của anh gặp nạn lại khiến người xem hả hê.

Ở phía Nam, khán giả bật ti vi lên thường buột miệng “nữa hả?”, khi thấy chỉ có bấy nhiêu gương mặt xuất hiện từ kênh này đến kênh khác. Nam - nữ chính loanh quanh những cái tên đã nổi từ lâu như Trương Minh Quốc Thái, Lương Thế Thành, Cao Minh Đạt, Huy Khánh, Minh Luân, Hà Trí Quang, Thúy Diễm, Ngọc Lan, Vân Trang, Quỳnh Lam, Nhật Kim Anh. Lê Phương… Nhiều lúc chỉ cần xem tên đạo diễn hoặc thể loại phim, dạng vai cũng biết ai đóng.

Sự lên ngôi của phim truyền hình Việt trong nhiều năm trở lại đây vừa là động lực vừa là áp lực với các nhà làm phim, vì số tập sản xuất hàng năm chỉ có tăng chứ không giảm. Để đảm bảo tiến độ ghi hình, phát sóng, các đạo diễn thường chọn giải pháp an toàn là mời những diễn viên từng cộng tác ăn ý, những gương mặt đã nổi.

Ở phía Bắc, các phim thường vừa quay vừa phát nên diễn viên đóng hai phim nhưng nhân vật xuất thân, tính cách trái ngược có khi phải đội tóc giả đóng nên nhìn “giả trân” (Thanh Hương phim Mùa hoa tìm lại, Doãn Quốc Đam phim Thương ngày nắng về). Nhiều lúc vai của họ có hình tượng nhân vật na ná, tạo hình cũng không nhiều khác biệt, nên khán giả chẳng nhớ nổi tên nhân vật, hoặc dễ nhầm từ phim này sang phim kia.

Nữ diễn viên Thân Thúy Hà từng kể, có lần khán giả gặp cô liền trêu: “Nữa hả? Sao chưa đẻ nữa? Ngày nào cũng bụng to”, vì thấy cô đóng phim nào của đạo diễn Phương Điền cũng vào vai có bầu.

Nhọc nhằn tìm “trụ cột” mới

Phải thừa nhận rằng các diễn viên cũng đã nỗ lực tự làm mới mình, biến hóa qua từng vai diễn, nhưng việc gặp mãi chừng ấy gương mặt từ phim này sang phim khác cũng gây ra sự nhàm chán, đặc biệt là khi phim truyền hình hiện nay thường có số tập rất dài, khiến diễn viên xuất hiện trong hai phim dù không nối sóng vẫn tạo cảm giác nhẵn mặt.

Chưa đầy ba năm, từ năm 2018 đến nay, Phương Oanh xuất hiện trong bảy phim với năm vai chính, hai vai phụ. Năm nay, khán giả chưa kịp quên nữ chính Lương Thu Trang sau sáu tháng gặp cô trong Hướng dương ngược nắng, thì vài tháng sau đã gặp lại trong Mặt nạ gương. Gần đây, màn ảnh nhỏ hai miền cũng nổi lên một số gương mặt mới đảm nhiệm những vai diễn dài hơi, quan trọng như Ngọc Anh, Lương Thanh, Đình Tú, Công Dương, Bích Ngọc (phía Bắc) Anh Tài, Vũ Ngọc Ánh, Bạch Công Khanh, Hạ Anh, Quang Thái (phía Nam), nhưng độ phủ sóng vẫn không ổn định bằng các đàn anh, đàn chị.

Những thí sinh bước ra từ cuộc thi Đường tới cầu vồng 2021 được kỳ vọng sẽ là những gương mặt trụ cột của màn ảnh nhỏ phía bắc trong tương lai

Những cuộc thi tìm kiếm diễn viên không phải không có, lượng người học khoa diễn viên của các trường nghệ thuật hay các trung tâm đào tạo điện ảnh, trung tâm giải trí cũng không ít, nhưng để tìm được thế hệ “vàng” mới cho màn ảnh là điều không dễ. Cuộc thi Gương mặt điện ảnh năm nay đã bước vào mùa thứ năm tổ chức, nhưng nhìn lại những gương mặt đi ra từ cuộc thi này như Mai Tài Phến, Song Ngư, Trần Ngọc Vàng, Quang Sơn, Kim Nhã… đều không phải là những trụ cột của màn ảnh hiện nay.

Chia sẻ về tình trạng thiếu vắng thế hệ diễn viên kế thừa, luôn phải dùng người cũ, đạo diễn Phương Điền - giám khảo cuộc thi Gương mặt điện ảnh 2021 - giãi bày: “Nhà đài, nhà sản xuất thường e dè khi đạo diễn nhắm diễn viên chính là những gương mặt mới, vì lo ngại tên tuổi họ không có sức hút. Diễn viên trẻ thật ra không thiếu, nhưng so mặt bằng chung về độ nhạy trong công việc, cảm nhận về nghề, sự ăn ý khi làm việc… họ không bằng các diễn viên cũ, nên khó đẩy lên vai chính. Không ít trường hợp ra hiện trường đã quay hai, ba test rồi mà vẫn chưa hiểu được tình huống. Những cuộc thi như Gương mặt điện ảnh 2021 là cơ hội tốt để phát hiện ra những gương mặt mới. Cuộc thi năm nay, các thí sinh được ban tổ chức xây dựng tiểu phẩm kiểu “đo ni đóng giày”, hỗ trợ và tạo mọi điều kiện tập luyện để có thể bước ra cuộc thi đóng phim luôn. Hiện tôi đã nhắm được ba, bốn em dự định đưa vào phim truyền hình tết sắp quay”.

Tại cuộc thi Đường tới cầu vồng vừa kết thúc vào đêm 26/12 vừa qua, trong số những thí sinh tham gia, khán giả cũng bắt gặp hai gương mặt từng xuất hiện trên sóng truyền hình là Ánh Tuyết (vai Diệp của phim Hương vị tình thân phần 1), Trần Vân (vai Nhiên phim Nhà trọ Balanha, vai Hoài phim Phố trong làng). Tất cả những điều này đem đến hy vọng khoảng cách từ cuộc thi cho đến phim trường sẽ không còn xa như trước đây nữa.

Phim ảnh trong nước lên ngôi, diễn viên đóng phim đều đặn là tín hiệu đáng mừng, nhưng quy luật tất yếu vẫn cứ là tre già măng mọc, huống hồ đóng phim là công việc của sự sáng tạo. Chẳng thể có cái mới nếu như lực lượng nhân sự cứ muôn năm cũ!

Hương Nhu