Áp lực đè nặng lên thanh thiếu niên Hàn Quốc trước "cuộc chiến" thi tuyển sinh

Học sinh Hàn Quốc tham gia Kỳ thi năng lực học tập đại học hàng năm. Kỳ thi này có áp lực rất lớn dẫn đến gánh nặng sức khỏe tâm thần nặng nề. Ảnh: AFP

Nửa đêm ở Seoul. Một học sinh trung học đang cúi gằm mặt trên sách giáo khoa, mệt mỏi nhưng quyết tâm khi họ chuẩn bị cho "khoảnh khắc quyết định cuộc đời" — kỳ thi tuyển sinh đại học quốc gia, hay còn gọi là Suneung.

Kỳ thi Suneung không chỉ là một kỳ thi học thuật, mà còn là một nghi lễ xã hội, trong đó toàn bộ đất nước huy động để hỗ trợ những người dự thi. Vào ngày thi, các công ty sắp xếp lại lịch làm việc, các đội thi công im lặng và thậm chí máy bay cũng tuân thủ các đường bay hạn chế — tất cả nhằm tạo ra điều kiện tối ưu cho học sinh đối mặt với kỳ thi học thuật của mình.

Chủ nghĩa bằng cấp học thuật đã ăn sâu vào người Hàn Quốc, được thúc đẩy bởi các tập đoàn gia đình, hay chaebol - vốn đã tận dụng lực lượng lao động có trình độ học vấn cao để đạt được vị thế thống lĩnh thị trường, như Samsung và Hyundai là những ví dụ điển hình.

Các công ty này tiếp tục tuyển dụng từ các trường đại học danh tiếng và trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế gia tăng kể từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997, giá trị của các bằng cấp giáo dục uy tín đã tăng lên.

Trên thực tế, những sinh viên mới tốt nghiệp vào các tập đoàn lớn kiếm được mức lương khởi điểm cao hơn 1,52 lần so với những người đồng cấp của họ tại các công ty nhỏ hơn. Thị trường lao động Hàn Quốc thách thức nguyên tắc trả lương bình đẳng cho công việc bình đẳng, với một hố sâu tiền lương vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả của việc theo đuổi thành công học tập không ngừng nghỉ.

Tác động của hệ thống này ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến những người lao động tương lai mà còn ảnh hưởng đến cả tuổi thơ của họ. Theo một cuộc khảo sát năm 2023 của tổ chức phi lợi nhuận ChildFund Korea, phần lớn trẻ em và thanh thiếu niên Hàn Quốc (87%) cho biết họ không hạnh phúc, chủ yếu là do thiếu ngủ và dành quá nhiều thời gian cho việc học.

Số vụ tự tử của học sinh - sinh viên đạt 214 vào năm 2023, mức cao nhất từng được ghi nhận và cao gấp đôi so với 8 năm trước. Trong khi các vấn đề về sức khỏe tâm thần, vấn đề gia đình và xung đột giữa các cá nhân đều góp phần vào con số bi thảm này.

Ok Jiwon - thành viên Ủy ban Tổng thống về Chính sách Dân số và Xã hội Lão hóa của chính phủ - cho biết: “Hàn Quốc là quốc gia không trao cơ hội thứ 2”, gây áp lực rất lớn cho giới trẻ.

Kỳ thi tuyển sinh đại học là một phần cơ bản của hệ thống phân cấp này, trong đó việc theo học tại một trường đại học hàng đầu như Đại học Quốc gia Seoul, Đại học Hàn Quốc và Đại học Yonsei — sẽ trở thành yếu tố quyết định cuối cùng đến triển vọng nghề nghiệp, thậm chí là cơ hội hôn nhân và địa vị xã hội.

Mặc dù đặc quyền tốt nghiệp từ một học viện ưu tú không phải chỉ có ở Hàn Quốc, nhưng ở đây, cuộc đấu tranh giành những suất học hạn chế này đã trở thành một canh bạc có mức cược cao.

Theo lời của giám đốc điều hành trường luyện thi lâu đời nhất Hàn Quốc, các gia đình đầu tư nguồn lực phi thường vào giáo dục tư nhân như trường luyện thi (có gần 80% học sinh theo học) với một số gia đình sẵn sàng chi tới 4 triệu won Hàn Quốc (khoảng 2.700 USD) một tháng.

Môi trường này đã sản sinh ra cái gọi là "thế hệ N-po", trong đó "N" tượng trưng cho một con số không xác định và "po" bắt nguồn từ thuật ngữ tiếng Hàn có nghĩa là "từ bỏ". Nhóm người này đã từ bỏ khát vọng về hôn nhân, con cái, quyền sở hữu nhà và thậm chí là các mối quan hệ lãng mạn - coi những trải nghiệm sống cơ bản này là không thể đạt được nếu không đạt được sự hoàn hảo về mặt học vấn và nghề nghiệp trước.

Chính phủ Hàn Quốc đã thực hiện một số nỗ lực nhằm giảm bớt gánh nặng áp lực học tập lên vai những người trẻ tuổi, nhưng những can thiệp này phần lớn đều phản tác dụng. Ví dụ, khi chính quyền cấm các trường luyện thi hoạt động sau 10 giờ tối, các bậc phụ huynh chỉ đơn giản chuyển hướng con em mình đến các bài học khác.

"Với sự tập trung quá mức vào thành tích học tập, điều gì sẽ xảy ra khi trẻ em không được cung cấp đủ không gian và thời gian để vun đắp các mối quan hệ giữa con người? Tôi tin rằng sự thiếu hụt này không chỉ góp phần vào tình trạng học sinh tự tử ở Hàn Quốc, thậm chí làm tăng tỷ lệ bạo lực học đường, mà còn dẫn đến tỷ lệ sinh giảm của đất nước này, thấp nhất thế giới, xuống mức đáy là 0,72 vào năm 2023" - chuyên gia Kim Kyung-chu nhận định.

Việc thiếu cơ hội phát triển các kỹ năng giao tiếp khiến những người trẻ không đủ khả năng để hình thành các mối quan hệ thân mật. Thật vậy, một cuộc khảo sát năm 2022 của Hiệp hội Phúc lợi Y tế và Dân số Hàn Quốc cho thấy hơn 65% người trẻ tuổi từ 19-34 tuổi không hề hẹn hò.

Lee Hyowon - thành viên ủy ban giáo dục của Hội đồng đô thị Seoul - cho biết, những bậc cha mẹ đã trải qua sự sụp đổ của thị trường năm 1997 có xu hướng nuôi dưỡng kỳ vọng lên những đứa trẻ.

Chấn thương thế hệ này đã góp phần làm gia tăng áp lực lên những người trẻ tuổi trong việc đảm bảo tương lai của mình thông qua thành tích học tập trước những khó khăn ngày càng lớn, bao gồm tỷ lệ thất nghiệp đối với sinh viên mới tốt nghiệp đại học khoảng 30%.

Phá vỡ chu kỳ này đòi hỏi nhiều hơn là sự can thiệp của chính phủ. Hàn Quốc nên tái khái niệm hóa thành công vượt ra ngoài ranh giới hạn hẹp của thành tích học tập và do đó là chuyên môn, ngoài ra, ttiền lương của những người trẻ hiện nay quá thấp so với trình độ học vấn cao của người Hàn Quốc trẻ tuổi.

Khi tỷ lệ sinh của Hàn Quốc giảm mạnh và sức khỏe tâm thần của những người trẻ tuổi xấu đi, nồi áp suất của chủ nghĩa bằng cấp học thuật không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe cá nhân, mà còn cho tương lai của nước này. Giải pháp có thể nằm ở việc bản thân phải thành công cả về học vấn lẫn sự nghiệp.

Chính những quan điểm đó mà hiện nay, khi màn đêm buông xuống Seoul, những học viên vẫn phải cúi gằm mặt trên trang sách, khi cơ thể đã mệt nhoài muốn đổ gục. Dù mệt, nhưng các em luôn bị thúc đẩy bởi nhận thức rằng, trong hệ thống khắc nghiệt của Hàn Quốc: Không có cơ hội làm lại.

Thảo Nguyễn (theo Japan Times)