Áp lực đám đông khi… đánh ghen

Hiệu ứng đám đông là một minh chứng cho cái gọi là bản năng của con người (ảnh minh họa)

Vụ "đánh ghen chấn động ở Cần Thơ" những ngày qua để lại những xôn xao trong dư luận. Chưa rõ sự tình của những người trong cuộc thế nào, trắng đen ra sao, nhưng số đông những người trực tiếp chứng kiến ngoài đời thật và cộng đồng mạng đều lên tiếng bênh vực cho hành động bộc trực của cô vợ khi phát hiện chồng ngoại tình.

Họ lớn tiếng cho rằng hành động “bóc túi mù” (nhại theo xu hướng trò chơi baby three - bóc túi mù của giới trẻ gần đây - tương tự với hành động đánh và lột đồ) của cô vợ là đúng. Nhưng thực tế, hành động này đã "một phát đi vào lòng đất" khi phải đối mặt với sự nghiêm khắc của luật pháp: tội vu khống và vô cớ hành hung người khác.

Tôi ít khi bị cuốn vào những drama tiêu cực, xấu xí như vậy. Nhưng với vụ việc lần này, hiệu ứng đám đông trong clip khiến tôi không thể phớt lờ. Khi xem hết toàn bộ diễn biến mới nhận ra một điều: cô vợ hoàn toàn bị chi phối cảm xúc không chỉ bởi thái độ của cô gái kia, mà phần nhiều phụ thuộc vào đám đông những người có mặt ngay lúc đó.

Nếu trong những vụ đánh ghen trước đây, người vợ luôn ở thế chủ động tấn công, thì trong vụ việc lần này, ban đầu cô vợ hoàn toàn không có ý đó. Cô ấy trút uất ức lên người chồng bằng những câu chất vấn, mà theo tôi hoàn toàn không có ý công kích, chỉ là để xả những uất hận.

Nhưng rồi trong lúc chờ mẹ chồng tới chứng kiến và giải quyết, vì thái độ thách thức của cô gái kia cùng với nhiều lời cổ vũ tấn công, dùng bạo lực để trút cơn thịnh nộ của đám đông, cô vợ đã chính thức mất kiểm soát. Cô hành động bản năng để xả hết năng lượng tiêu cực của những cảm xúc giận dữ, điên cuồng vì nghi chồng phản bội, và một phần có lẽ cũng để hồi đáp lại đám đông.

Trong cuốn sách Tâm lý học đám đông, tác giả Gustave Le Bon chỉ ra rằng: “Những đám đông luôn bị vô thức tác động. Họ xử sự như người nguyên thủy, hành động theo bản năng, không có khả năng suy nghĩ, suy luận, mà chỉ cảm nhận bằng hình ảnh, bằng sự liên kết các ý tưởng. Họ không kiên định, thất thường, và đi từ trạng thái nhiệt tình cuồng loạn nhất đến ngây dại ngớ ngẩn nhất”.

Hiệu ứng đám đông là một minh chứng cho cái gọi là bản năng của con người. Đó là lý do tại sao những cuộc tỉ thí luôn có “fan” cổ vũ cuồng nhiệt cho 2 đội đối đầu nhau. Đám đông bên nào cuồng nhiệt hơn, đối thủ bên đó như được tiếp thêm lửa. Ngọn lửa từ bản năng háo thắng, muốn đánh bại kẻ địch trỗi dậy, được đám đông “quạt” thêm một ngọn gió lớn, thổi bùng lên, đốt cháy chính con người họ. Và rồi, họ cũng sẵn sàng thiêu rụi đối thủ.

Lướt qua clip lần này, tôi không khỏi rùng mình vì đám đông ấy. Họ đang ra sức cổ vũ cho bạo lực, nhân danh công bằng. Nhưng họ quên rằng, khi họ xúi cô vợ trừng phạt người kia bằng vũ lực, thì chính họ đã vô tình đẩy cô ấy vào vòng lao lý. Cô vợ, có lẽ vì cơn ghen mất kiểm soát. Những ngày sau, cô có chia sẻ rằng mình đã hoàn toàn thất bại trong hôn nhân và để xảy ra sự việc đáng buồn này.

Đây có lẽ cũng là dịp để những người vợ nên thức tỉnh: chỉ cần kiểm soát được cảm xúc của bản thân, đừng để xảy ra những tiêu cực, thì cho dù chồng có ngoại tình, mọi việc cũng sẽ được giải quyết êm đẹp. Đánh ghen chưa bao giờ là một hành động đẹp.

Có người mách rằng, “đánh ghen thông minh” phải nắm rõ pháp lý, hành động bài bản để có thể nắm thóp đối phương. Đánh ghen phải đánh cho đẹp, văn minh và nhất định phải "trên cơ". Còn không, thà đánh son làm đẹp cho bản thân, đừng đánh ghen cho bẩn tay và bẩn cả lý lịch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến con cái.

Bây giờ, khi nghĩ về hình phạt của pháp luật mà cô vợ kia đang đối mặt, tôi không biết liệu những người cổ vũ hăng hái nhất trong đêm hôm đó có mảy may hối hận vì sự dại dột manh động của mình hay không?

Chỉ mong, mỗi người đều có ý thức học cách kiềm chế bản tính nóng nảy của mình, học cách bình thản đối diện với sự thật và tìm cách giải quyết nhẹ nhàng. Nói thì dễ, làm rất khó. Nhưng chỉ cần ta chịu làm, từ từ rồi sẽ thành thói quen, bản tính.

Đôi khi chỉ cần kiểm soát được cảm xúc và hành động của bản thân, ta đã không "ngã vào hiệu ứng đám đông" và cứu mình bàn thua trông thấy.

Mộc Anh