Áp lực Biển Đông "đè" nặng, Trung Quốc nhắc Mỹ lợi ích chung

Trung Quốc "nặng nề" vì Biển Đông

Trước những hành động phi pháp, gây hấn của Trung Quốc tại Biển Đông gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh khu vực, Bắc Kinh đã gặp phải những phản ứng gắt gao, áp lực từ các nước.

Theo Reuters, ngày 15/2, Tư lệnh Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ, Phó Đô đốc Joseph Aucoin cho rằng bất kỳ động thái nào của Trung Quốc nhằm thực hiện các chuyến bay của những chiến đấu cơ từ các đường băng trên các hòn đảo nhân tạo mới mà Bắc Kinh xây dựng trái phép trên Biển Đông đều có thể gây mất ổn định.

Ông Aucoin khẳng định, hành động này của phía Trung Quốc không thể ngăn cản Mỹ thực hiện các chuyến bay của mình trong khu vực. Ông cũng kêu gọi Bắc Kinh cần phải thể hiện rõ ý định của mình ở Biển Đông để “xua tan những lo ngại mà các nước đang phải trải qua”.

“Chúng tôi không rõ họ sẽ đẩy mọi chuyện đến đâu”, ông Aucoin tuyên bố trong một cuộc họp báo tại Singapore: “Chính vì thế, chúng tôi sẽ tiếp tục đưa máy bay và tàu chiến hoạt động tại các vùng biển như chúng tôi đã làm từ nhiều năm qua, bao gồm cả việc bay qua không phận [các đảo nhân tạo nói trên- ND]”.

Cùng lúc, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã bắt đầu cuộc hội đàm kéo dài 2 ngày (15-16/2) với lãnh đạo 10 nước thành viên ASEAN tại Nam California. Một trong những vấn đề quan trọng thu hút sự chú ý tại hội nghị đó là vấn đề an ninh hàng hải ở Biển Đông.

Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN-Mỹ 2015.

Hội nghị sẽ diễn ra tại thành phố Sunnylands, bang California, Mỹ. Đây sẽ là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Mỹ và ASEAN trên đất Mỹ và được coi là một trong những nỗ lực cuối cùng của chính quyền Obama trong chiến lược xoay trục sang châu Á.

Điểm đáng chú ý là Mỹ khá chủ động trong việc đưa vấn đề này vào nội dung chương trình nghị sự. Tổng thống Mỹ Obama được cho là sẽ đưa ra tuyên bố cứng rắn về Biển Đông tại hội nghị.

Các nhà lãnh đạo tại hội nghị được cho là sẽ tập trung thảo luận nhiều vấn đề quan trọng bao gồm cả an ninh, thương mại và biến đổi khí hậu. Hội nghị sẽ bắt đầu bằng phiên thảo luận về thương mại và đầu tư, tiếp đến là phiên thảo luận về các vấn đề an ninh, trong đó sẽ đề cập đến vấn đề Biển Đông.

Giới chuyên gia cho rằng, Mỹ có thể sẽ hành động hơn nữa để hỗ trợ ASEAN trong việc đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) với Trung Quốc nhằm hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực.

Cũng lên tiếng về vấn đề tranh chấp trên Biển Đông, Ngoại trưởng Úc Julie Bishop hôm 14/2 cho biết, bà sẽ yêu cầu Trung Quốc giải thích rõ ràng về chương trình xây đảo nhân tạo trái phép ở biển Đông do lo ngại Bắc Kinh quân sự hóa các đảo này.

“Tôi sẽ tập trung vào việc Trung Quốc định làm gì với những đảo nhân tạo và chúng ta sẽ được chứng kiến điều gì từ những ngọn hải đăng và cơ sở xây trên các đảo nhân tạo”, bà Bishop cho hay.

Trong cuộc trò chuyện gần đây nhất với ông Vương, bà Bishop có hỏi về mục đích xây đường băng và cơ sở hạ tầng của Bắc Kinh trên các đảo nhân tạo. Ông Vương trả lời rằng các hoạt động đó phục vụ mục đích “nhân đạo” như tìm kiếm và cứu hộ.

Tuy nhiên, lần này, bà Bishop tuyên bố sẽ xoáy sâu hơn vì biết Trung Quốc "đang thực sự xây dựng những gì ở đó".

Trung Quốc nhắc Mỹ về lợi ích chung

Trước thái độ cứng rắn và các hành động cụ thể từ Washington trước vấn đề căng thẳng Biển Đông, Trung Quốc đã khéo léo nhắc chuyện Bắc Kinh sẽ chia sẻ những lợi ích chung với Mỹ.

Cụ thể, bà Phó Oánh - Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại thuộc Quốc hội Trung Quốc tuyên bố, do lợi ích chung ngày càng gia tăng trong các vấn đề thế giới, Trung Quốc và Mỹ cần phải hợp tác để giải quyết các thách thức toàn cầu.

Bà Phó Oánh. Ảnh: Chinadaily

Phát biểu tại một cuộc thảo luận trong khuôn khổ Hội nghị An ninh Munich (Đức) ngày 14/2, bà Phó Oánh khẳng định vì mục tiêu này, Chủ tịch Tập Cận Bình đã đề nghị thiết lập mô hình quan hệ nước lớn kiểu mới với Mỹ dựa trên nguyên tắc không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng thắng.

Đề cập tới tình hình thế giới nói chung, quan chức Trung Quốc khẳng định, Trung Quốc luôn ủng hộ an ninh chung và kêu gọi thiết lập tới một trật tự thế giới đa cực.

Theo bà, Trung Quốc ủng hộ mạnh mẽ cơ cấu và trật tự thế giới dựa trên các mục tiêu và nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc.

Yên Sở (Tổng hợp)