Áp dụng chương trình giáo dục tiên tiến vào trường mầm non: Nửa nạc nửa mỡ!

Nhưng đằng sau bảng hiệu hoành tráng ấy lại là một thực tế nửa nạc nửa mỡ, mà không phải phụ huynh (PH) nào cũng biết.

Chỉ áp dụng một phần

Sáng 5/4, trong vai một PH tìm lớp học cho con, chúng tôi đến hệ thống MN V.M. ở đường Phan Xích Long (Q.Bình Thạnh, TP.HCM). Trong không gian khá chật hẹp, cơ sở này cùng lúc tổ chức trường MN và trường tiểu học. Tiếp chúng tôi, người phụ trách tuyển sinh khẳng định, V.M. ưu việt ở chỗ áp dụng phương pháp Montessori trong giảng dạy, giúp trẻ rèn luyện kỹ năng làm chủ bản thân, tự đưa ra quyết định và phát triển tư duy nhanh nhạy.

Thế nhưng, khi được dẫn đi tham quan, chúng tôi mới vỡ lẽ. Tại đây, trẻ MN được xếp theo lứa tuổi mầm, chồi, lá; các hoạt động học tập diễn ra như ở một lớp MN thông thường. Trong khi đó, đúng chuẩn Montessori, trẻ từ 2,5-6 tuổi được “trộn lẫn” vào nhau, mỗi đứa trẻ chủ yếu được học qua bộ giáo cụ chứ không phải ngồi ngay ngắn như ở đây.

Một buổi học tiếng Anh ở trường mẫu giáo Việt Mỹ

Khi được hỏi sâu hơn về việc áp dụng Montessori, người phụ trách tuyển sinh nhìn nhận, trường chỉ áp dụng… một phần phương pháp Montessori và chủ yếu là ở những giờ ngoại khóa (có phụ thu) vì điều kiện cơ sở vật chất cũng như nhân lực không thể tuân thủ hoàn toàn phương pháp này. Theo thời khóa biểu mà V.M. xây dựng, trong một ngày, các bé đến trường chủ yếu để ăn uống, vui chơi và học tiếng Anh - một thời khóa biểu khác xa chương trình chuẩn của phương pháp Montessori mà thế giới đang áp dụng.

Cũng “ba rọi” khi áp dụng Montessori như V.M. là Trường MN T.T.N. (Q.Phú Nhuận, TP.HCM). Website của trường quảng cáo phương pháp giáo dục theo Montessori, nhưng khi tiếp chúng tôi, vị hiệu trưởng thừa nhận, trường dạy trẻ theo chương trình của Bộ GD-ĐT và chỉ áp dụng Montessori cho các bé vào hai buổi chiều mỗi tuần.

Trong khi hệ thống Montessori yêu cầu giáo viên phải được đào tạo bài bản, thì trường chỉ đưa giáo viên của mình dự tập huấn và sau đó là tham gia giảng dạy. Triết lý của Montessori là để trẻ tự quyết định việc ăn uống, nếu trẻ không ăn cũng bỏ mặc để trẻ tự thấy đói và cần ăn, nhưng ở trường này, các bé được cô giáo đốc thúc phải ăn hết suất theo quy định. Hóa ra, Montessori được áp dụng ở trường chỉ đơn thuần như một môn ngoại khóa.

Điều kiện cơ sở vật chất eo hẹp là một trong những lý do cơ bản khiến các trường MN ở VN khó áp dụng những phương pháp giáo dục tiên tiến. Xếp sau Montessori về mức phổ biến là phương pháp Reggio Emilia. Trong vai một PH yêu chuộng phương pháp Reggio Emilia, chúng tôi tìm đến Trường MN B.O. (Q.3). Cô phụ trách tuyển sinh của trường khẳng định: “Trường chúng tôi là một trong số ít trường chọn phương pháp Reggio Emilia. Phương pháp này mang đến cho các bé sự trưởng thành về các mặt: trí tuệ, ngôn ngữ, xã hội, vận động và thẩm mỹ”.

Chúng tôi hỏi sâu về nội dung giảng dạy, cô giáo này thừa nhận, điều kiện cơ sở vật chất hạn chế (do trường nằm ở nội thành) nên khó tuân thủ hết các nội dung của phương pháp Reggio Emilia. Đơn cử, theo đúng phương pháp này, trẻ được vẽ ngoài vườn thì ở B.O. trẻ phải vẽ trong phòng học, mỗi tuần chỉ được ra vườn vẽ hai lần. Tiếng là “vườn” nhưng chỉ là một khoảnh sân nhỏ khoảng dăm mét vuông. Ngoài ra, điểm mạnh của phương pháp Reggio Emilia là “giáo dục được tiến hành trong môi trường hoàn toàn tự nhiên”, nhưng ngôi trường chật hẹp trong con hẻm nhỏ này chỉ có thể áp dụng Reggio Emilia ở mức “tham khảo” bởi điều kiện vật chất không cho phép.

Phụ huynh không biết thì ráng chịu?

Cô phụ trách tuyển sinh của trường B.O. chia sẻ, đa số PH chỉ biết sơ qua phương pháp Reggio Emilia, nghiêng về hướng cho trẻ trải nghiệm tự nhiên và phát huy năng khiếu nghệ thuật, sáng tạo chứ ít người tìm hiểu sâu. Không hiểu cặn kẽ phương pháp giáo dục cũng như không biết cụ thể phương pháp ấy được áp dụng đến mức độ nào nhưng vẫn chấp nhận trả một khoản học phí cao là điểm chung của nhiều PH hiện nay.

Rõ ràng, việc áp dụng một phần và áp dụng trọn vẹn một phương pháp giáo dục là khác nhau; các trường lập lờ sẽ khiến PH phải đóng học phí cao một cách oan uổng. Theo khảo sát của chúng tôi, V.M. đang khẳng định mình dạy theo phương pháp Montessori và thu học phí 4,1 triệu đồng/ tháng (lớp nhà trẻ) và 5,1 triệu đồng/tháng (lớp mầm, chồi), cộng thêm 1-1,5 triệu đồng/ tháng phí ăn uống và các khoản thu khác. Trường B.O. thu học phí từ 5,5-6,3 triệu đồng/tháng cộng với tiền ăn uống 1,2 triệu đồng/tháng. Trường T.T.N. cũng thu tổng phí 4,45-4,9 triệu đồng/tháng. Nếu PH biết được việc áp dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến chỉ là nửa vời thì chưa chắc đã chấp nhận mức phí cao như vậy.