Anh cứ như vậy, ai mà không thương

Tôi nhớ những ngày đầu về làm biên tập ở Ban Ca nhạc Đài Truyền hình TP.HCM, một trong những người hợp tác với tôi đầu tiên là anh Quang Lý. Anh em thân nhau trước, từ những ngày tôi còn lơ ngơ bước vào nghề dẫn chương trình, từng được cùng anh tham gia thường xuyên trong chuỗi chương trình định kỳ Tìm tôi tối thứ Tư của anh Trần Tiến. Nhớ hồi đó ngắm cả hai anh tung tẩy ăn ý với nhau trên sân khấu, tôi từng thắc mắc không ngừng, vì sao một người rừng rực như lửa, một người nhu tĩnh như nước, lại có thể “hợp rơ” với nhau như thế?

Là một nghệ sĩ ưu tú, anh Quang Lý chưa từng cho tôi cái cảm giác của một người “có danh có phận”. Lúc nào gặp anh cũng một dáng vẻ thong dong tự tại đó, nụ cười trìu mến, thái độ thân thiện rất tình thương mến thương đó. Tôi mới chuyển sang nghề biên tập, còn nhiều bỡ ngỡ, anh “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn từng chút trong những buổi thu tiếng, còn nói, này, Quỳnh Hương hát cũng tốt lắm đấy, lúc nào rỗi tạt sang anh luyện thanh cho. Tôi chỉ cười khì.

Hình như với ai, anh cũng tỏ ra nhiệt tình như vậy, cái nhiệt tình hào sảng của những người tử tế, luôn muốn đem niềm vui tới cho người khác. Nhưng tôi cũng nghe nói, hóa ra khá nhiều ca sĩ trẻ hiện nay đều mang nợ ân tình thầy trò từ NSƯT Quang Lý. Anh cứ như vậy, ai mà không thương.

Tôi làm Thay lời muốn nói gần 17 năm, thì có đến ngần ấy năm anh hợp tác với chương trình “ruột” này của tôi, chưa kể rất nhiều chương trình không định kỳ mà tôi được phân công biên tập. Anh chưa bao giờ từ chối lời mời từ chúng tôi nếu không thực sự bị vướng lịch khác, cũng chưa từng đưa ra yêu sách đòi hỏi gì để cho đúng chuẩn “sao”. Với anh, có thể nói cả nhóm biên tập luôn có cảm giác an tâm và nhẹ nhõm.

Thời gian gần đây, tôi thường được gặp anh trong chương trình gameshow mới do em gái tôi sản xuất, The Mash Up - Hoán chuyển bất ngờ. Mà tôi... bất ngờ với anh thiệt. Định dạng chương trình là cứ mỗi đội chơi gồm một nghệ sĩ thuộc thế hệ trước, kết hợp với một nghệ sĩ trẻ. Mỗi kỳ chơi, họ phải hoán chuyển bài hát sở trường cho nhau.

Lần đầu tiên thấy anh mặt mày ngượng ngùng bối rối, cất giọng hát ca khúc Ngây ngô (Dương Cầm) - bản hit của Hoàng Yến Chibi - cùng đội với anh, tôi cười, mà thấy tim mình rưng rưng. Anh hát Ngây ngô cùng Hoàng Yến Chibi thực sự là dễ thương quá! Mà hai người họ chênh nhau tới hơn 40 tuổi chớ có ít ỏi gì!

Có những lúc anh bị ốm, hát không nổi, có những lúc quay hình xong mới phát hiện ra anh đã... trốn viện để không làm trễ nải tiến độ của cả ê kíp. Anh được các nghệ sĩ cùng chơi ví như “vua cha” cạnh cô con gái - công chúa Hoàng Yến Chibi. Đến khi chứng kiến cảnh anh cố gắng “tung tăng” để hòa cùng “cô con gái” trong một bản mashup đầy màu sắc núi rừng Tây Bắc, thì cả khán phòng hò reo tưng bừng.

Nhớ, đó là buổi thứ tư thứ năm gì đó rồi thì phải. Sau liên tục mấy tuần liền “lệt bệt”, cuối cùng “cha con” anh đã làm nên chuyện, giật luôn giải của tuần đó. Sau đó anh cứ cười tủm tỉm mãi. Ai cũng hiểu rằng anh vui không phải cho chính anh, mà như chút bù đắp công sức cho nỗ lực vượt bậc và hơi có phần thiệt thòi của bạn đồng đội.

Mọi người vui lây cái vui của anh. Chương trình tuần sau bắt đầu lên sóng số đầu tiên, thì hôm nay anh đột ngột ra đi!

Tôi hiểu, sinh - lão - bệnh - tử, cái guồng quay của tạo hó a, có ai mà tránh khỏi. Nhưng không khỏi bàng hoàng trước sự mất mát quá đột ngột. Anh ra đi, để lại rất nhiều nỗi thương tiếc nơi rất nhiều người: gia đình, người thân, đồng nghiệp, bạn bè, khán giả... Trong đó, giữa sự tiếc nhớ một giọng hát đẹp, còn là nỗi thương quý một con người đẹp, một nhân cách sống đẹp.

Là anh, NSƯT Quang Lý.

Lê Đỗ Quỳnh Hương

Một người bạn tài hoa

Quang Lý có giọng hát đầy truyền cảm ở thể loại nhạc cách mạng, nhạc trữ tình, và những tình khúc của nhạc sĩ Phú Quang. Giọng anh da diết khơi gợi rất riêng. Quang Lý sống tử tế, có trách nhiệm với gia đình, quý trọng bạn bè xa gần. Quang Lý say mê hát, yêu đời, có ý thức nghề nghiệp. Anh luôn nghe phản hồi khán giả khen và chê... Tôi nghe Quang Lý hát lần đầu tiên tại Nhà hát Lớn TP.HCM, với bài Heo may của Phú Quang.

Tôi nghe như như tiếng gió heo may về giữa đêm đông Hà Nội. Tôi thật sự xúc động. Cảm giác đó đến bây giờ vẫn vậy. Tôi biết Quang Lý từ khi anh hát nhạc Phú Quang, cũng đã hơn 20 năm rồi, có khi còn lâu hơn thế… Một năm đôi lần, ba chúng tôi ngồi với nhau, trò chuyện cả nửa ngày không chán.

Cách đây ba năm độ giáp tết, tôi, Phú Quang, Quang Lý và Trần Mạnh Tuấn được mời ra giàn khoan dầu khí thăm anh em công nhân làm việc ở đó. Quang Lý hát không biết mệt. Lần gần đây nhất vào đầu tháng 11, nhạc sĩ Phú Quang tổ chức bốn đêm biểu diễn ở Nhà hát Lớn Hà Nội, Quang Lý được mời ra hát bốn đêm.

Dù chúng tôi không gặp nhau thường xuyên, nhưng bao giờ trong tôi, hình ảnh Quang Lý hát, cùng những chuyến đi xa, đều gần gũi, thân thiện. Bây giờ tôi mất đi một người bạn, công chúng mất đi một ca sĩ tài hoa. Mỗi mùa heo may về, tôi sẽ lại nghe Quang Lý hát, bài Heo may, Gửi bạn nơi xa... Phú Quang phổ nhạc từ thơ tôi, để mà yêu Hà Nội, yêu quê hương đất nước mình hơn.

Nhà thơ Thái Thăng Long