Ấn Độ triển khai chiến dịch chống tảo hôn

Trong một bức tranh cổ động là hình ảnh của một bé gái với mái tóc thắt bím, đuôi tóc được buộc bằng những chiếc nơ vải màu hồng. Khuôn mặt em rũ xuống trong tuyệt vọng khi đi cạnh một người đàn ông lớn tuổi. Em đeo những vòng hoa quanh cổ - một dấu hiệu cho biết cả hai vừa tổ chức đám cưới.

Một bức tranh cổ động

Cô bé còn cầm một chiếc bảng đen nhỏ trong tay, trên đó có ghi những chữ cái đầu tiên trong bảng chữ cái tiếng Hindi, thể hiện việc em muốn đi học thay vì phải lấy chồng.

Cũng trong cùng một bức tranh này, bên cạnh hình ảnh bé gái vừa kết hôn như trên là hình ảnh của một bé gái khác, cho thấy em đang có cuộc sống hoàn toàn đối lập: em được mặc một bộ đồng phục học sinh, ngồi bên cạnh người mẹ đang tươi cười của mình, và em cũng có một nụ cười rạng ngời hạnh phúc.

Với bức tranh cổ động ấy, các nhà hoạt động của dự án Naubat Baja ở Ấn Độ đã gửi đi một thông điệp rất đơn giản, nhưng hiệu quả đến người dân của nước này: “Hãy cho nuôi dạy con cái và chấm dứt nạn tảo hôn”.

Sapna (tên của nhân vật đã được thay đổi), một bé gái đến từ Jaipur - thủ phủ của bang Rajasthan, miền Tây Ấn Độ - lẽ ra đã có thể là bé gái được mặc bộ đồng phục học sinh trong bức tranh đổ cộng nói trên của chương trình Naubat Baja. Mặc dù vẫn đang ở độ tuổi thiếu niên, em đã bị gia đình ép nghỉ học và chuẩn bị kết hôn. 

Tuy nhiên, em đã may mắn khi Shreya (không phải tên thật) - một tình nguyện viên của Jeevan Ashram Sansthan (JAS), một tổ chức phi chính phủ hoạt động vì quyền lợi của phụ nữ và trẻ em gái - đã can thiệp vào cuộc tảo hôn này, bằng cách liên hệ với chương trình Naubat Baja.

Đó là vào tháng 6/2021, khi Shreya nghe nói rằng có một trẻ vị thành niên ở Jaipur bị ép kết hôn với một người đàn ông 30 tuổi. Qua tìm hiểu, cô biết được cha của Sapna đã vay một khoản tiền từ cha của người đàn ông này. Khi cha của Sapna không thể trả nợ, người cho vay - cha của chú rể - đã nói rằng sẽ xóa nợ cho ông, nếu ông để cho Sapna kết hôn với con trai của ông ta.

Shreya đã gọi đến đường dây trợ giúp của Naubat Baja, và cảnh sát đã ngăn đám cưới lại. Sapna được chuyển đến một nơi tạm lánh trong 2 tháng, nhưng hiện em đã trở về nhà và đi học lại.

Tuyên truyền bằng tranh cổ động là một trong những hoạt động của chiến dịch Missed Call Radio thuộc dự án Naubat Baja. Đây là một kênh phát thanh dựa trên công nghệ đám mây ở bang Rajasthan, được lập ra để giải quyết các vấn đề về hạnh phúc, quyền lợi và sức khỏe của thanh thiếu niên.

Được ra mắt vào Ngày Quốc tế Phụ nữ năm 2019, Naubat Baja khai thác các tính năng của điện thoại di động, để thâm nhập vào những vùng xa xôi hẻo lánh của Ấn Độ. Sáng kiến này được đưa ra từ một thực tế: điện thoại di động đang là phương thức liên lạc yêu thích của giới trẻ, nhất là ở những khu vực mà người dân không có đủ điều kiện để xem truyền hình hoặc truy cập internet.

Mặc dù nạn tảo hôn bị cấm ở nhiều bang của Ấn Độ, trong đó có Rajasthan, Shreya đã tận mắt chứng kiến ​​điều này trong chính gia đình của mình. Cô cho biết, cả 2 chị gái của mình đều kết hôn khi còn chưa thành niên.

“Tôi đã thấy những khó khăn mà họ phải đối mặt hiện nay vì thiếu giáo dục. Và tôi không muốn những cô gái khác bị rơi vào cái bẫy này”, Shreya - người đã không phải chịu cảnh tảo hôn như những người chị của mình, và đang học lấy bằng sau đại học - chia sẻ.

Theo một báo cáo vào tháng 3/2021, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết khoảng 100 triệu trẻ em gái trên thế giới có nguy cơ bị tảo hôn trong thập niên tới. 

Báo cáo cũng chỉ ra rằng, đại dịch COVID-19 đã dẫn đến “việc đóng cửa trường học, căng thẳng kinh tế, gián đoạn các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, các trường hợp mang thai ngoài ý muốn và thai phụ tử vong khi sinh”, khiến hơn 10 triệu trẻ em gái dễ bị tổn thương đang đối mặt với việc bị ép tảo hôn.

Tại Rajasthan, các tổ chức xã hội dân sự như JAS đang đấu tranh chống nạn tảo hôn, thông qua các chương trình sáng tạo như Naubat Baja để tuyên truyền và nâng cao nhận thức về tác hại của vấn nạn này. 

“Những gia đình đang gặp khó khăn trong việc mưu sinh hàng ngày thường tìm cách gả cưới con gái của họ khi các em chưa đến tuổi. Các bậc cha mẹ Ấn Độ thường cảm thấy con gái của họ sẽ được an toàn nếu kết hôn sớm. Họ nghĩ rằng các em gái sẽ không bị lạm dụng thể xác nếu người ta biết rằng các em đã kết hôn. Nghèo đói, thiếu giáo dục, chế độ gia trưởng và bất bình đẳng giới cũng là những yếu tố khác làm cho tảo hôn trở nên phổ biến ở nước này”, bà Radhika Sharma - Giám đốc của JAS - chia sẻ.

Khi gọi đến số điện thoại của chương trình Naubat Baja, các em sẽ nhận được một cuộc gọi lại, trong đó có đoạn phát thanh 15 phút giải trí miễn phí, xen kẽ với các bài hát nổi tiếng trong phim bằng tiếng Hindi là những câu chuyện ngắn, có chủ đề xoay quanh các vấn đề xã hội, được kể lại dưới hình thức hài kịch hay kịch châm biếm.

Chương trình còn phát những tin tức về các cơ hội việc làm, các kiến thức tổng quát, và thông tin về các chương trình phúc lợi của chính phủ dành cho thanh thiếu niên.

Thông điệp về các chủ đề như tảo hôn, bạo lực gia đình, sức khỏe của trẻ em gái vị thành niên, vệ sinh kinh nguyệt, giáo dục giới tính, kiến thức về tài chính, các quy định và biện pháp phòng chống dịch COVID-19 cũng được chương trình truyền tải thông qua các vở kịch phát thanh ngắn.

Chương trình được các tình nguyện viên, lãnh đạo cộng đồng, thành viên của Panchayats (các cơ quan quản lý các vùng nông thôn Ấn Độ), Anganwadi (các trung tâm chăm sóc trẻ em nông thôn) và Asha (các nhà hoạt động y tế xã hội được công nhận) phổ biến thông qua mạng xã hội, các bức tranh cổ động, và các chiến dịch nâng cao nhận thức.

Nhất Nguyên (theo UN News)