Ấn Độ “ngậm đắng” nhập bộ xét nghiệm nhanh COVID-19 từ Trung Quốc

Xét nghiệm sai nhiều hơn đúng

Ít nhất ba bang tại Ấn Độ đã bày tỏ sự không hài lòng với bộ dụng cụ từ Trung Quốc, với bang Rajasthan ở phía bắc từ chối sử dụng toàn bộ lô hàng. Các quan chức ở đó cáo buộc các xét nghiệm chỉ có độ chính xác 5%, nói thêm rằng họ đã sử dụng bộ dụng cụ trên những bệnh nhân rõ ràng dương tính, nhưng kết quả vẫn là "âm tính".

Điều này khiến Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ (ICMR) yêu cầu tất cả các bang tạm dừng sử dụng bộ dụng cụ cho đến khi kiểm tra đầy đủ. Đồng thời, ICMR cho biết họ luôn hoài nghi về việc sử dụng rộng rãi các bộ xét nghiệm nhanh như một "công cụ chẩn đoán" cho COVID-19.

Nguyên tắc thực hiện xét nghiệm rất đơn giản vì dựa trên việc kiểm tra các kháng thể đối với COVID-19 từ các mẫu máu. Về mặt lý tưởng, kết quả có thể cho biết được liệu ai đó có nhiễm COVID-19 và phát triển khả năng miễn dịch hay không.

Các bộ dụng cụ từng được ca ngợi như công cụ "quý giá” giúp khoanh vùng dịch, khởi động lại các nền kinh tế trên khắp thế giới. Nhiều chính phủ đã đặt hàng chúng với số lượng lớn từ Trung Quốc, ngoài việc cố gắng phát triển bộ sản phẩm của riêng mình.

Bộ xét nghiệm nhanh kháng thể COVID-19 từ máu được cho là công cụ "quý giá" giúp chính phủ khoanh vùng dịch tốt hơn

Tuy nhiên, các lô hàng từ Trung Quốc đang gặp vấn đề ở một số quốc gia, bao gồm cả Mỹ và Anh.

Tại Mỹ, tờ New York Times báo cáo rằng các bộ xét nghiệm “với chất lượng đáng ngờ” đã tràn ngập thị trường Mỹ, và một số người được cho là có kháng thể sau kiểm tra, dù họ thực sự không hề bệnh.

Tại Anh, các nhà khoa học đã nói rằng các bộ xét nghiệm có tỷ lệ nhạy cảm thấp và Bộ trưởng Y tế Matt Hancock khẳng định với truyền thông rằng chúng "chưa đủ tốt".

Tây Ban Nha tìm thấy lỗi trong lô dụng cụ xét nghiệm thứ hai được mua từ một công ty Trung Quốc nhằm thay thế lô hàng lỗi đầu tiên. Bộ Y tế Tây Ban Nha xác nhận với tờ El País hôm 22/4 rằng họ đang cố gắng đòi lại tiền cho các bộ xét nghiệm mua từ công ty Bioeasy, Trung Quốc.

Tây Ban Nha hiện đã từ bỏ kế hoạch sử dụng phương pháp xét nghiệm nhanh, thay vào đó, họ dựa vào các xét nghiệm tìm kháng thể ở những người đã hồi phục, và tìm kiếm vật chất di truyền của virus trong DNA của người dân – ngay cả khi phương pháp này tốn kém hơn.

Ấn Độ vẫn tiếp tục mua hàng

Ấn Độ hiện đang dựa vào phương pháp phản ứng sao chép chuỗi polymerase ngược thời gian thực (RT-PCR thời gian thực) để phát hiện virus. Mặc dù kỹ thuật này có thể mang lại chẩn đoán đáng tin cậy, toàn bộ quá trình - từ thu thập mẫu bệnh phẩm đến xét nghiệm - có thể mất từ 24 đến 36 giờ.

Ngược lại, xét nghiệm từ Trung Quốc nhanh mang lại kết quả trong vòng 15 phút dựa trên mẫu máu thay vì quẹt bằng tăm bông. Chúng cũng rẻ hơn nhiều. Đó là lý do vì sao nhiều bang tại Ấn Độ vẫn “ngậm đắng nuốt cay” nhập hàng từ Trung Quốc.

Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết hôm 23/4 rằng khoảng 20 chuyến bay nữa dự kiến sẽ tiếp tục vận chuyển vật tư, dụng cụ y tế từ Trung Quốc.

Người phát ngôn của Bộ - Anurag Srivastava - cho biết trong một tuyên bố: "Trong hai tuần qua, khoảng hai chục chuyến bay đã khởi hành đến Ấn Độ từ năm thành phố ở Trung Quốc mang theo gần 400 tấn vật tư y tế, bao gồm bộ xét nghiệm RT-PCR, xét nghiệm kháng thể nhanh, dụng cụ bảo hộ cá nhân, nhiệt kế,… Khoảng 20 chuyến bay nữa dự kiến sẽ đi từ Trung Quốc trong những ngày tới, và điều này có thể sẽ được tăng cường đáng kể trong vài tháng tới".

Nhân viên y tế Ấn Độ lấy mẫu xét nghiệm từ một cảnh sát ở Jaipur, bang Rajasthan

Nguồn tin của tờ India Today cho biết rằng Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ (ICMR) vẫn đang kiểm tra các bộ dụng cụ xét nghiệm bị lỗi và "chúng cho ra kết quả nhất quán trong một số điều kiện nhất định, nên vẫn chưa được chứng minh là sai”.

Các nguồn tin nói rằng lô hàng mà Ấn Độ nhận được là từ hai công ty Trung Quốc, Công ty công nghệ sinh học Quảng Châu Wondfo cung cấp 300.00 bộ dụng cụ và công ty chẩn đoán Chu Hải Livzon cung cấp  250.000 bộ.

Các lô xét nghiệm nhanh tiếp theo sẽ đến từ các công ty khác dưới sự kiểm tra nghiêm ngặt. Ấn Độ cũng đang xem xét một dự án bộ xét nghiệm 'Made in India' hợp tác với một công ty Hàn Quốc, đồng thời ký hợp đồng mua 500.000 bộ xét nghiệm từ nước này.

Công ty Trung Quốc bác bỏ lỗi sai

Hai công ty Trung Quốc - Livzon và Wondfo - nói rằng họ đã được xác nhận bởi Viện virus học quốc gia Ấn Độ (NIV, Pune) và ICMR cấp phép cung cấp. Họ cũng đang điều tra các báo cáo về sự cố và Livzon nói rằng công ty sẵn sàng phối hợp "với các cơ quan chính phủ Ấn Độ có liên quan để điều tra."

Các công ty bào chữa rằng bộ dụng cụ phải được sử dụng ở một nhiệt độ nhất định. Livzon cho biết bộ dụng cụ thử nghiệm cần được lưu trữ trong khoảng từ 2- 30 độ C và không bị đóng băng. Wondfo nói rằng băng thử nghiệm nên được sử dụng trong vòng một giờ sau khi gỡ lớp giấy bạc bảo vệ, và chất thử nghiệm phải được đậy lại sau mỗi lần dùng.

Phía Trung Quốc cho rằng Ấn Độ đã bảo quản và sử dụng bộ xét nghiệm sai, dẫn đến kết quả không chính xác

Nhưng điều quan trọng nhất là cả hai công ty đều thừa nhận rằng những bộ xét nghiệm nhanh này hoàn toàn không thể phát hiện ra kháng thể ở người bị nhiễm bệnh do "thời kỳ cửa sổ" – giai đoạn giữa nhiễm trùng và tạo kháng thể. Vì vậy, họ nói rằng xét nghiệm âm tính nên được theo dõi tiếp bằng xét nghiệm axit nucleic (xét nghiệm RT-PCR) cho chắc chắn. Một xét nghiệm âm tính không giúp phủ nhận sự lây nhiễm.

Livzon thậm chí còn tiết lộ bộ xét nghiệm không được khuyến nghị để sàng lọc dân số nói chung: "Kết quả không nên là một cơ sở duy nhất để chẩn đoán COVID-19".

Tấn Vĩ (Theo India Today, BBC, Business Insider, News 19)