"Ammonite": Tình yêu ở lại

Chuyện tình bùng cháy giữa hai người đàn bà bị kìm nén 

Câu chuyện phim xảy ra tại vùng biển Lyme Regis ở miền Nam nước Anh vào năm 1840. Mary Anning (Kate Winslet đóng) là một nhà nghiên cứu sinh vật cổ trầm lặng, sống ẩn dật cùng bà mẹ già nghèo khổ ốm yếu trong một căn nhà nhỏ bên bờ biển. Công việc hằng ngày của Mary là tìm kiếm những hóa thạch từ bãi biển, mang về nghiên cứu hoặc bán làm quà lưu niệm cho những du khách ghé thăm thị trấn ven biển này. Mary khắc khổ, cáu bẳn và ủ rũ, cô luôn duy trì một khoảng cách biệt lập với các cư dân trong thị trấn. 

Khi một người đàn ông tự nhận là nhà khoa học nghiên cứu hóa thạch đến từ London bày tỏ sự kính trọng về mặt nghề nghiệp, và đề nghị trả tiền công cho Mary để giúp anh ta có trải nghiệm tìm kiếm sinh vật cổ, cô miễn cưỡng chấp nhận để có thêm thu nhập. Mục đích của gã đàn ông thực ra là muốn tiếp cận Mary để cô đồng ý làm người bạn đồng hành với Charlotte (Saoirse Ronan) - cô vợ trẻ bị kiểm soát và mang chứng bệnh trầm uất trong khi anh ta trở về London. 

Ammonite được dự đoán là ứng cử viên sáng giá của mùa giải Oscar 2021, đặc biệt ở hạng mục diễn xuất

Mối quan hệ giữa hai người phụ nữ bắt đầu bằng sự lạnh nhạt, thờ ơ, nhưng dần dần, được đánh thức bởi khát khao, tự do, đam mê của những người đàn bà không được thừa nhận trong một xã hội bị kiểm soát bởi nam giới. 
Từ sự đồng cảm và chia sẻ cuộc sống phiền muộn của mình, cả hai đã cùng dệt nên một câu chuyện tình lãng mạn, dù khác biệt hoàn toàn về xuất thân và phong cách sống.

Và khi họ càng trở nên thân thiết, từ công việc tìm kiếm sinh vật cổ cực khổ bên bờ biển cho đến việc chăm sóc nhau trong cuộc sống thường ngày khi ốm đau, cả hai dần dần tiến tới một mối quan hệ thể xác. Bộ phim trầm lặng, chậm rãi với tông màu trầm xám xịt của đạo diễn Francis Lee chuyển sang những nốt cao trào khi mô tả cuộc làm tình dữ dội giữa hai người phụ nữ, trái ngược hoàn toàn với mạch chủ đạo của cả bộ phim.

Những cảnh phim này có thể khiến khán giả phải đỏ bừng mặt, nhưng dường như đó là một chủ ý của đạo diễn để thể hiện những khát khao cháy bỏng và cuồng nhiệt giữa hai người đàn bà phải sống trong sự kìm nén và không được công nhận, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Sự tương phản đó càng làm cho niềm đam mê và khát khao thể xác của hai nhân vật nữ chính càng thêm rực rỡ và ấn tượng hơn…

Nhưng đúng lúc tình cảm giữa hai người đàn bà như ngọn lửa bắt đầu bùng cháy, gã chồng của Charlotte trở lại để đưa cô về thành phố…

Tình yêu và hóa thạch 

Thực ra chủ đề và phong cách kể chuyện của đạo diễn Francis Lee trong bộ phim Ammonite khá tương đồng với bộ phim đầu tay của anh - God’s Own Country (2017). Cũng bối cảnh vùng nông thôn nước Anh, tông màu xám xịt, nhịp phim chậm rãi và buồn bã làm nền cho một câu chuyện tình yêu đồng tính bị kìm nén. Điểm khác biệt duy nhất, God’s Own Country là bộ phim tình cảm giữa hai người đàn ông, còn Ammonite là một bộ phim đồng tính nữ. 

Kate Winslet và Saoirse Ronan đều là hai diễn viên xuất sắc

Cả hai bộ phim đều tiết chế tối đa cao trào và kịch tính để khắc đậm không khí sầu muộn, định kiến và có phần khổ hạnh của hai nhân vật chính, trước khi để họ đánh thức thứ tình cảm bị kìm nén và dồn chặt trong mình. Phim của Lee không phải là thứ phim lãng mạn đề cao nữ quyền mạnh mẽ, hoặc có phong cách lôi cuốn, mê hoặc như những bộ phim đồng tính nữ gần đây như Carol, Blue is the Warmest Color hay Portrait of a Lady on Fire.

Ngược lại, ông đề cao thứ cảm xúc u uẩn và những sắc thái trải nghiệm của nhân vật trong thời đại họ sống. Với khả năng nắm bắt tinh tế và sâu sắc tâm lý nhân vật trong vai trò biên kịch và đạo diễn, Lee muốn đào sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật chứ không phải những sắc thái tình cảm hay tình huống bên ngoài câu chuyện. Phim của đạo diễn này khá khó xem và chắc chắn không dành cho số đông. 

Với thứ điện ảnh hơi khắc kỷ của Francis Lee, chắc chắn anh phải cần những diễn viên tài năng thực sự thay vì danh tiếng của họ. Cả Kate Winslet và Saoirse Ronan đều là hai diễn viên xuất sắc nhất trong thế hệ họ, có thể diễn linh hoạt mọi loại vai, từ phim thương mại đến phim nghệ thuật, nhưng trong bộ phim độc lập kinh phí thấp này, họ sẵn sàng dẹp bỏ danh tiếng để hóa thân vào nhân vật, biểu đạt những sắc thái tâm lý phức tạp và chấp nhận cả những cảnh tình dục táo bạo nhưng cần thiết cho bộ phim. 

Trên thực tế, Mary Anning là một nhà khảo cổ học có thật trong lịch sử nghiên cứu khoa học của nước Anh, nhưng bà thường sống ẩn dật và nghèo khó, do ở thế kỷ XIX, thời điểm những thành tựu khoa học thường chỉ được công nhận bởi những người đàn ông. 

Trailer phim Ammonite :

Ammonite (có nghĩa là “Cúc đá”, một thứ hóa thạch ở các bãi biển nước Anh mà nhân vật Mary Anning tìm kiếm) không hẳn là một bộ phim tiểu sử, vì chưa có sử sách nào ghi lại mối tình đồng tính giữa Mary Anning và Charlotte. Bộ phim chỉ đơn giản là một cái nhìn mang tính hư cấu hoặc suy đoán của Francis Lee. Nhưng lạ thay, xem hết bộ phim, ta có cảm giác sự suy đoán đó hoàn toàn có cơ sở. 

Và cho dù Lee để lại một đoạn kết mở về mối quan hệ giữa hai người đàn bà, tình yêu giữa họ, giống như những hóa thạch mà họ khai quật, đòi hỏi những nỗ lực tận cùng để gìn giữ và vượt qua sự khắc nghiệt của thời gian. 

Lâm Lê