"Âm mưu" từ chức sớm, Tổng thống Hàn Quốc vẫn khó "hạ cánh an toàn"?

Các nhà lập pháp Hàn Quốc nói rằng họ sẽ sớm cố gắng luận tội Tổng thống Park Geun-hye nhưng quá trình này sẽ mất nhiều thời gian và còn nhiều điều không chắc chắn.

Các công tố viên nói rằng bà Park đã thông đồng với bạn thân Choi Soon-sil để "uy hiếp, kiếm chác" hàng chục triệu USD từ các doanh nghiệp Hàn Quốc, và tiếp cận trái phép tài liệu mật của chính phủ. Bà Park không thể bị truy tố khi đương nhiệm, nhưng bà đã chính thức được xác định là nghi phạm hình sự, điều chưa bao giờ xảy ra với một tổng thống Hàn Quốc.

Quốc hội 300 thành viên của Hàn Quốc dự kiến ​​biểu quyết về quyết định luận tội trước ngày 9/12. Nếu 200 nghị sĩ đồng ý, bà Park sẽ bị luận tội.

"Âm mưu" từ chức sớm nhằm "chạy tội", Tổng thống Hàn vẫn khó "hạ cánh an toàn"

NYTimes đánh giá khả năng này hoàn toàn có thể xảy ra. Có 172 nghị sĩ đối lập và độc lập muốn phế truất bà Park, có nghĩa là họ cần 28 trong 128 nghị sĩ bảo thủ từ đảng Saenuri của bà Park tham gia cùng. Một số người đã nói họ sẽ làm vậy. Một số hãng tin địa phương và các nghị sĩ dự đoán 30-40 nghị sĩ đảng Saenuri sẽ ủng hộ việc luận tội.

Nếu khả năng này xảy ra, nhiệm kỳ của bà Park sẽ không ngay lập tức chấm dứt. Bà sẽ bị đình chỉ và Thủ tướng Hwang Kyo-ahn sẽ trở thành quyền tổng thống. Tòa án hiến pháp sau đó sẽ phải quyết định việc luận tội bà có đúng đắn hay không. Họ có 180 ngày để ra phán quyết.

Ngay sau đó, Bà Park cho biết: "Tôi sẽ trao cho Quốc hội nhiệm vụ quyết định mọi vấn đề, gồm cả việc rút ngắn nhiệm kỳ tổng thống của tôi". Và "Nếu đảng cầm quyền và đảng đối lập đưa ra phương pháp giải quyết đầy đủ sự trống vắng trong việc quản lý đất nước và đảm bảo một quá trình chuyển đổi quyền lực ổn định sang chính phủ mới, tôi sẽ từ bỏ quyền lực phù hợp với thời gian và trình tự pháp lý".

Lực lượng phản đối ngay lập tức cho rằng tuyên bố từ chức có điều kiện trên của bà Park là một chiến thuật ngăn chặn tiến trình luận tội. Đảng đối lập lớn nhất của đất nước, Đảng Minjoo, cho biết sẽ không để cho bà Park thực hiện "mưu đồ để tránh bị luận tội" - cản trở kế hoạch bỏ phiếu luận tội ngày 2/12 tới.

Theo AP, diễn biến tình hình chính trường Hàn Quốc hiện vẫn chưa rõ ràng, tuy nhiên, một số người cho rằng bài phát biểu của bà Park là một nỗ lực rõ ràng để tránh việc phải rời khỏi văn phòng, bất chấp lời nói đề cập đến việc từ chức.

Một manh mối cho thấy bà ấy đang cố trì hoãn thời gian, theo Yul Shin, một giáo sư chính trị tại Đại học Myongji của Seoul là tuyên bố của bà về việc "rút ngắn" nhiệm kỳ tổng thống, điều mà ông cho biết sẽ yêu cầu sửa đổi hiến pháp – động thái rất tốn thời gian. Bà Park sẽ kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống 5 năm vào đầu năm 2018.

"Không có khả năng các đảng đối lập sẽ chấp nhận đề nghị của bà, sẽ không khi công chúng còn đang rất tức giận", ông Shin nói.

Nếu 6 trong 9 thẩm phán của tòa đồng ý luận tội, bà Park sẽ chính thức bị cách chức. Hàn Quốc sẽ có 60 ngày để bầu ra người kế nhiệm và ông Hwang vẫn sẽ là quyền tổng thống trong thời gian chờ đợi. Nhưng nếu không đủ 6 thẩm phán đồng ý, bà Park sẽ ngay lập tức trở lại nắm quyền. (Bà Park trong tháng này có những động tĩnh để thay thế ông Hwang bằng một người khác, nhưng quốc hội Hàn Quốc chưa chấp thuận)

Khó dự đoán tòa sẽ quyết định như thế nào. 6 trong số các thẩm phán này do bà Park và người tiền nhiệm bảo thủ chỉ định, hoặc nếu không thì cũng được coi là có quan hệ gần gũi với đảng Saenuri. Tuy nhiên, nhiều người bảo thủ Hàn Quốc cũng nghĩ rằng bà Park nên ra đi.

Tuy nhiên, đến giờ phút này, trong bài phát biểu của mình, bà Park cũng tiếp tục phủ nhận những cáo buộc của công tố viên rằng bà là đồng phạm trong vụ tống tiền doanh nghiệp của bà Choi Soon-sil và đã cho phép người bạn thân này xem, chỉnh sửa nhiều tài liệu quan trọng của quốc gia.

Bà Park đã khẳng định rằng, trong 18 năm làm chính trị bà chưa bao giờ phục vụ "lợi ích cá nhân" hay theo đuổi những “động cơ ích kỷ dù là nhỏ nhất”. Tuy nhiên, nữ Tổng thống Hàn Quốc cũng thừa nhận rằng đã bất lực trong việc quản lý các cộng sự thân cận của bà và (tất cả mọi thứ đã xảy ra) là sai trái lớn của tôi".

Trong lịch sử chỉ có một tổng thống bị Quốc hội đồng ý cho luận tội vào năm 2004, khi ông Roh Moo-hyun bị buộc tội kêu gọi cử tri ủng hộ đảng của mình trong cuộc bầu cử quốc hội. Việc này vi phạm luật bầu cử yêu cầu tổng thống duy trì quan điểm trung lập.

Ông Roh bị đình chỉ nhưng tòa án hiến pháp sau đó phán quyết rằng hành vi vi phạm của ông tương đối nhẹ và không đáng bị luận tội. Ông sau đó quay trở lại cầm quyền.

Mặc dù bà Park không thể bị truy tố khi đang giữ chức tổng thống, các công tố viên có thể truy tố bà khi nhiệm kỳ kết thúc (nhiệm kỳ của bà Park chính thức kết thúc vào tháng 2/2018). Hiến pháp Hàn Quốc quy định tổng thống chỉ được đảm nhận vị trí trong một nhiệm kỳ.

Tiêu Giao